Μεταβατική περίοδο τριών μηνών ζητά η Λευκωσία
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Τρεις μήνες μεταβατική περίοδο και έναρξη λειτουργίας των «νέων θεσμών» την επόμενη ημέρα μιας συμφωνίας επιδιώκει η Λευκωσία. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρεί πως δεν θα πρέπει να υπάρξει κενό ενώ θα ζητήσει και διασφαλίσεις από τα Ηνωμένα Έθνη.
Η θέση που διατυπώνεται είναι πως η μεταβατική περίοδος δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τους τρεις μήνες και ότι από την αρχή θα διοριστούν τα θεσμικά όργανα, προγραμματίζοντας εκλογές εντός των χρονικών ορίων που θα τεθούν. Αυτό σημαίνει, αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, πως «το σύστημα θα λειτουργήσει προσωρινά και στους τρεις μήνες θα διενεργηθούν για όλα τα θεσμικά όργανα εκλογές». Την ίδια ώρα, η ε/κ πλευρά θα επιδιώξει όπως η εφαρμογή της συμφωνίας τύχει της εγγύησης του Συμβουλίου Ασφαλείας. Να υπάρξει, δηλαδή, απόφαση η οποία επικαλούμενη πρόνοιες του καταστατικού χάρτη του Διεθνούς Οργανισμού, να παρέχει εγγύηση πως τα συμφωνηθέντα θα εφαρμοσθούν. Το θέμα της εφαρμογής της λύσης δεν αποτελεί μεν ζήτημα που θα απασχολήσει σε αυτή τη φάση, πλην όμως, θεωρείται σημαντικό και οι διασφαλίσεις προαπαιτούμενο για την ε/κ πλευρά. Την ίδια ώρα, είναι προφανές πως με το κλίμα που διαμορφώνουν και προβάλλουν ότι επικρατεί στη διαδικασία, δύσκολα θα επιμείνουν είτε τα Ηνωμένα Έθνη είτε η τουρκική πλευρά σε μακρές μεταβατικές περιόδους εφαρμογής της συμφωνίας, όπως το 2004. Χωρίς αυτό, βέβαια, να αποκλείεται. Παράλληλα, στις συζητήσεις αυτές εντάσσεται και το θέμα της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θεωρείται κρίσιμο για τη Λευκωσία.
Πάντως, στο πεδίο των διαπραγματεύσεων, είναι σαφές πως η μέχρι σήμερα πορεία των συζητήσεων καταγράφει μικρή πρόοδο, τα θέματα που συζητούνται είναι πολύπλοκα και χρειάζεται χρόνος για να καταλήξουν σε ένα «κοινό τόπο». Πολλά θα πρέπει να γίνουν μέχρι να φθάσει η διαδικασία στην τελική στροφή, όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, που σημειώνουν πως πρέπει να ξεπεραστούν μια σειρά από εμπόδια και δυσκολίες. Στη συνάντηση των διαπραγματευτών της περασμένης Παρασκευής, κλήθηκε και συμμετείχε η ομάδα εργασίας για το περιουσιακό, τα μέλη της οποίας παρουσίασαν κάποιες ιδέες για μια σειρά ζητήματα, για ένα κεφάλαιο ιδιαίτερα πολύπλοκο και ακανθώδες. Είναι προφανές πως ενώ αναγνωρίζεται το ατομικό δικαίωμα στην περιουσία, εκείνο που «ταλαιπωρεί» τις συζητήσεις είναι το θέμα του χρήστη. Κυρίως οι διαφωνίες αφορούν τον καθορισμό του όρου «χρήστη» και πότε «αποκτά δικαιώματα». Κοντολογίς, η σχέση του με τη γη και την περιουσία την οποία εκμεταλλεύεται( π.χ. η διάρκεια). Είναι σαφές πως ακόμη και εάν οι υποθέσεις του περιουσιακού παραπέμπονται στην Επιτροπή που θα συγκροτηθεί θα πρέπει να ξεκαθαρίσει μέσα από τα κριτήρια πως ο νόμιμος ιδιοκτήτης έχει τον πρώτο λόγο και εκείνος αποφασίζει για την περιουσία του. Τούτο για την τουρκική πλευρά δεν είναι ξεκάθαρο, δεν το αποδέχεται.
Την περασμένη εβδομάδα έχει συζητηθεί και το θέμα της ιθαγένειας και όπως πληροφορούμαστε υπήρξαν πολλές «ασκήσεις επί χάρτου» στα θέματα αυτά. Στα πλαίσια αυτά βασικό ρόλο θα διαδραματίσει ο νόμος της κεντρικής κυβέρνησης όπως και οι προϋποθέσεις που θα καταγράφονται για να έχει κάποιος την ιδιότητα του υπηκόου. Υπενθυμίζεται πως με βάση τις συζητήσεις που διεξάγονται, οι πολίτες θα έχουν και εσωτερική ιθαγένεια από τα συνιστώντα κρατίδια, πέραν αυτής του κεντρικού κράτους.
Αυτή την εβδομάδα, στην παρουσία και του Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, οι συζητήσεις θα έχουν διαφορετικό χαρακτήρα. Τα Ηνωμένα Έθνη θα προσπαθήσουν να προετοιμάσουν το έδαφος για τις χωριστές συναντήσεις που θα έχει ο κ. Μπαν Κι Μουν τις επόμενες εβδομάδες με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Μουσταφά Ακιντζί στη Νέα Υόρκη. Είναι γι αυτό που ο Διεθνής Οργανισμός θα επιδιώξει την καταγραφή προόδου, την οποία θα θέλει να κεφαλαιοποιήσει στις διεργασίες που θα λάβουν χώρα στη Νέα Υόρκη.
Έρχεται τον Οκτώβριο ο Λαβρόφ
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Σεργκέι Λαβρόφ αναμένεται να επισκεφθεί τη Λευκωσία εντός Οκτωβρίου. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το ταξίδι του κ. Λαβρόφ συνδέεται με τις εξελίξεις στο Κυπριακό ενώ αφορμή είναι η συμπλήρωση 55 χρόνων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δυο χωρών. Σημειώνεται ότι με αφορμή αυτό, Λαβρόφ και Κασουλίδης αντάλλαξαν πρόσφατα επιστολές. Ουσιαστικά η κάθοδος του στην Κύπρο θα γίνει μετά τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Στην ατζέντα των συζητήσεων, πέραν από το Κυπριακό, το οποίο ο Σεργκέι Λαβρόφ παρακολουθεί προσωπικά, είναι και οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή όπως και οι διμερείς σχέσεις.
Ο κατοχικός στρατός εμποδίζει τη συμφωνία για δίοδο στην Δερύνεια
ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ και εμπόδια προβάλλονται για το διάνοιγμα διόδων, στα πλαίσια εφαρμογής μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, λόγω της στάσης του τουρκικού κατοχικού στρατού. Είναι προφανές πως οι ενστάσεις που προβάλλονται για άνοιγμα οδοφράγματος στην Δερύνεια έχουν ως μοναδικό στόχο την εξουδετέρωση της συμφωνίας.
Η συμφωνία Αναστασιάδη- Ακιντζί για άνοιγμα δυο οδοφραγμάτων, στη Δερύνεια και στη Λεύκα, θα έπρεπε να είχαν προχωρήσει ήδη, πλην όμως ο τουρκικός στρατός φαίνεται να έχει άλλα σχέδια. Καταρχήν, σε ότι αφορά τη Δερύνεια, ζητούν αλλαγή όδευσης, εγκατάλειψη δηλαδή του υφιστάμενου δρόμου και μετακίνησή του περίπου 750 μέτρα δυτικότερα. Ισχυρίζονται ότι η περιοχή ανατολικά του κτιρίου που βρίσκεται ο χώρος που δολοφονήθηκε ο Σολωμός Σολωμού το 1996, είναι ναρκοθετημένη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να επιτραπεί η χρησιμοποίηση του δρόμου. Ισχυρίζονται ακόμη πως εάν ανοίξει εκεί ο δρόμος, θα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις κατά την επέτειο δολοφονίας των Ισαάκ και Σολωμού, με κίνδυνο αντιπαραθέσεων. Ακόμη υποστηρίζουν πως επειδή η υφιστάμενη όδευση είναι παράλληλη με την κλειστή περιοχή της κατεχόμενης Αμμοχώστου και ενδεχομένως να δημιουργούνται εντάσεις. Στη Λεύκα το θέμα αφορά τη διαπλάτυνση του δρόμου.
Η ομάδα εργασίας για τα οδοφράγματα θα συνέλθει εντός Σεπτεμβρίου για να συζητήσει τα θέματα αυτά, με στόχο από ελληνοκυπριακής πλευράς να βρεθεί τρόπος να εφαρμοστεί η συμφωνία. Η αλλαγή όδευσης, μεταξύ άλλων, προϋποθέτει και περισσότερα χρήματα να δαπανηθούν.
Την ίδια ώρα, όπως πληροφορούμαστε, τα θέματα του ηλεκτρισμού και της τηλεφωνίας προχωρούν.