Το εκλογικό τοπίο πριν την αναμέτρηση στις κάλπες
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ, ΚΥΠΕ-CNA
Η πιο σύντομη προεκλογική περίοδος στην μεταπολιτευτική Ελλάδα έλαβε τέλος το βράδυ της Παρασκευής, με τις προεκλογικές συγκεντρώσεις των αρχηγών των 18 κομμάτων, τα ψηφοδέλτια των οποίων θα πάρουν στο χέρι όσοι από τους περίπου 9 εκατομμύρια ψηφοφόρους προσέλθουν στις κάλπες από τις 7.35 το πρωί, αύριο 25 Ιανουαρίου, μέχρι τις 7.40 το βράδυ.
Είναι η πρώτη φορά που γίνονται εκλογές μέσα στο καταχείμωνο. Μάλιστα από χθες, σχεδόν σε όλη η χώρα βρέχει, στα δυτικά και στα βόρεια, ιδίως στα ορεινά, χιονίζει έντονα, και το κρύο είναι δριμύ.
Οι δημοσκόποι, μολονότι η αποχή δεν είναι στοιχείο που καταγράφεται στις έρευνές της, παρά μόνο ίσως, αλλά και πάλι ενδεικτικά, από εκείνους που δηλώνουν ότι δεν θα ψηφίσουν κανέναν, αναμένουν υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής των ψηφοφόρων από το περίπου 67% στις εκλογές του Ιουνίου 2012.
Σε εκείνην την αναμέτρηση, που ήταν η 2η αφού έναν μήνα πριν δεν έγινε κατορθωτό να σχηματιστεί πλειοψηφική κυβέρνηση, τα κόμματα που πέτυχαν την κοινοβουλευτική τους εκπροσώπηση (περνώντας το όριο του 3%, που ισχύει και τώρα), έλαβαν:
Νέα Δημοκρατία 29,66% και 129 έδρες.
ΣΥΡΙΖΑ 26,89% και 71 έδρες.
ΠΑΣΟΚ 12,28% και 33 έδρες.
Ανεξάρτητοι Έλληνες (ΑΝΕΛ) 7,51% και 20 έδρες.
Χρυσή Αυγή 6,92% και 18 έδρες.
Δημοκρατική Αριστερά (ΔΗΜΑΡ) 6,25% και 17 έδρες. Και,
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος (ΚΚΕ) 4,50% και 12 έδρες.
Το σημερινό τοπίο, λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες, είναι αρκετά διαφοροποιημένο, ως προς τα εξής:
1. Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθούν να είναι στις δύο πρώτες θέσεις, αλλά με αντίστροφη σειρά τώρα. Η αριστερή παράταξη προπορεύεται, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις, και η δεξιά την κυνηγά. Μαζί, συγκεντρώνουν το 60% περίπου των ψήφων του εκλογικού σώματος. Το 2012 μάζεψαν το 56,55%.
2. Στις προηγούμενες εκλογές ο στόχος της αυτοδυναμίας ήταν σχεδόν ανέφικτος για τη ΝΔ, που ήταν μπροστά σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Ήταν βέβαιο ότι μόνο με συνεργασίες θα μπορούσε να κυβερνήσει, όπως και έγινε. Συμμάχησε με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ, με αρκετά ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία 179 εδρών. Ακριβώς έναν χρόνο μετά, τον Ιούνιο του 2013, με αφορμή την απόφαση της κυβέρνησης να κλείσει την κρατική Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), η ΔΗΜΑΡ απεχώρησε και η κυβέρνηση έμεινε με 162 βουλευτές.
3. Η ΔΗΜΑΡ ακολούθως, και συγκεκριμένα το Μάιο του 2014, υπέστη εκλογική καθίζηση στις Ευρωεκλογές, με αποτέλεσμα να προκληθεί μεγάλη εσωκομματική αναταραχή και το κόμμα την ουσία να διασπαστεί με την αποχώρηση βασικών της στελεχών. Σ’ αυτές τις εκλογές, το κόμμα του κ. Κουβέλη κατεβαίνει από κοινού με τους Πράσινους, αλλά καμία δημοσκόπηση δεν τους δίνει ποσοστό πάνω από το 2% και θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπερβούν το όριο του 3% και να μπουν στη νέα Βουλή.
4. Έχουμε όμως δύο καινούργια κόμματα στο παιχνίδι τώρα. Το ένα είναι το Ποτάμι, που ίδρυσε ο δημοσιογράφος Σταύρος Θεοδωράκης λίγο πριν τις Ευρωεκλογές του 2014, και που δημοσκοπικά, με ποσοστό κοντά στο 5% φέρεται να είναι από τους βασικότερους διεκδικητές της καίριας 3ης θέσης. Λέμε «καίριας», διότι σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας θα δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, κατά σειρά, στους αρχηγούς των 3 πρώτων. Στο Ποτάμι έχουν προσχωρήσει ο Σπύρος Λυκούδης και ο Γρηγόρης Ψαριανός που έφυγαν από την ΔΗΜΑΡ, καθώς και όλο το κεντροδεξιό σχήμα της Δράσης, που ιδρύθηκε από τον πρώην Υπουργό επί κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας Στέφανο Μάνο, και του οποίου τώρα ηγείται ο Θεόδωρος Σκυλακάκης, που γενικά κινείται στον λεγόμενο Φιλελεύθερο χώρο. Το Ποτάμι έχει δείξει ότι θα μπορούσε να συνεργαστεί και με τον ΣΥΡΙΖΑ και με τη Νέα Δημοκρατία. Δεν επιθυμεί να συρθεί, όπως λέει, η χώρα σε ακυβερνησία, ούτε και να πάει σε δεύτερο εκλογικό γύρο.
5. Το άλλο νέο κόμμα είναι το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών (ΚΙΔΗΣΟ) ενός παλιού γνώριμου της πολιτικής, του πρώην Πρωθυπουργού και πρώην Προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γιώργου Παπανδρέου. Ανακοίνωσε την ίδρυση του νέου του κινήματος αμέσως μετά την αποτυχία εκλογής νέου Προέδρου Δημοκρατίας από τη Βουλή, και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Πολλοί πίστευαν ότι το κόμμα αυτό θα αφαιρούσε ψήφους από τον ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου ότι εκεί κατοικοεδρεύει πλέον το μεγαλύτερο ποσοστό όσως έφυγαν ή εκδιώχθηκαν από το ΠΑΣΟΚ. Αυτό δεν έχει καταφανεί στις δημοσκοπήσεις. Ο κ. Παπανδρέου υπερβαίνει κατά λίγο το 2%, αλλά θεωρείται δύσκολο, χωρίς όμως να αποκλείεται, να περάσει το 3% και να μπει στη Βουλή.
6. Το ΠΑΣΟΚ δίνει μια δύσκολη μάχη να κρατήσει τα ποσοστά του γύρω στο 5% και να παραμείνει στην ομάδα που διεκδικεί την πολυπόθητη 3η θέση. Εκτός από το Ποτάμι, τη θέση διεκδικεί και η Χρυσή Αυγή η οποία, την τελευταία εβδομάδα είδε στις δημοσκοπήσεις τα ποσοστά της να σημειώνουν σημαντική άνοδο μέχρι και κατά 1,5% – 2%. Υπενθυμίζεται ότι η εθνικιστική οργάνωση, όπως η ίδια αυτοπροσδιορίζεται, (τα περισσότερα ΜΜΕ, ελληνικά και ξένα, την αποκαλούν «ναζιστική»), διεξάγει προεκλογική εκστρατεία χωρίς 6 βασικά στελέχη της, που βρίσκονται προφυλακισμένα στον Κορυδαλλό με την κατηγορία της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση. Ανάμεσα στους κρατούμενους, είναι ο αρχηγός της Νίκος Μιχαλολιάκος και ο κοινοβουλευτικός της εκπρόσωπος Ηλίας Κασιδιάρης. ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι έχουν κάνει τις τελευταίες ημέρες σημαία της εκστρατείας τους το σύνθημα «να μην πάρουν οι ναζιστές την 3η εντολή».
7. ΤΟ ΚΚΕ φέρεται να κινείται μεταξύ 4%-4.6%, κοντά στα ποσοστά του 2012. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι και αυτή τη φορά πιέζεται πολύ από αριστερά, δηλαδή από ΣΥΡΙΖΑ, που και πάλι φαίνεται ότι κερδίζει τους λιγότερο αφοσιωμένους στο ΚΚΕ ψηφοφόρους. Αν και δεν εκφράζονται ανοικτά, οι περισσότεροι από αυτούς που στρέφονται προς τον ΣΥΡΙΖΑ προτάσσουν το επιχείρημα ότι «είναι η πρώτη φορά που ρεαλιστικά δίδεται η ευκαιρία στην Αριστερά να κυβερνήσει, και δεν μπορούμε εμείς να μην είμαστε μέρος αυτής της ιστορικής στιγμής».
8. Με μειωμένα ποσοστά σε σχέση με το 2012, κατέρχονται οι ΑΝΕΛ. Βρίσκονται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, μεταξύ 3%-3,5%, που σημαίνει ότι οριακά μπαίνουν στη Βουλή. Και αυτοί, όμως, φαίνεται να πιέζονται πολύ από τον δεξιό χώρο, κυρίως την ΝΔ, που είναι και η φυσική τους κοιτίδα. Βέβαια οι ΑΝΕΛ είναι φανατικά αντιμνημονιακοί και έτσι, εφόσον καταφέρουν τελικά να μπουν στη Βουλή και να εκλέξουν περίπου 10 βουλευτές, θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσουν τον πρώτο φυσικό σύμμαχο του ΣΥΡΙΖΑ εφόσον αυτός δεν φτάσει στην αυτοδυναμία.
Η σημερινή ημέρα, παραμονή των εκλογών, τήρησε την παράδοση, που θέλει τους αρχηγούς και τα στελέχη των κομμάτων να κάνουν έναν περίπατο στην πόλη, να ανακατευτούν με τον κόσμο, να επισκεφθούν μερικά εκλογικά τους κέντρα, και να καταλήξουν το μεσημέρι, που είναι γύρω στις 4μμ στην Ελλάδα,συνήθως σε ουζερί, τσιπουράδικο, ή ταβέρνα.
Ο Αλέξης Τσίπρας συνέφαγε με συνεργάτες και φίλους του σε εστιατόριο “Αργότερα” στον Κερμαϊκό, κοντά στο κέντρο της Αθήνας, και ερωτηθείς από κάποιον θαμώνα εκεί εάν ως Πρωθυπουργός θα φορέσει ποτέ γραβάτα, απάντησε «μόνο όταν πετύχω το κούρεμα του χρέους».
Ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επισκέφθηκε υπό βροχήν το εκλογικό κέντρο της ΝΔ στη Πλατεία Συντάγματος, αλλά παρέλειψε το πατροπαράδοτο ούζο με μεζέ, αφού συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης στο Μέγαρο Μαξίμου, για την προετοιμασία του Eurogroup της Δευτέρας, όπου την ελληνική κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο Υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης.
Αμέσως μετά ο κ. Σαμαράς αναχώρησε για την Μεσσηνία, όπου αύριο θα ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πύλο.
Στην δική του ιδιαίτερη πατρίδα, την Θεσσαλονίκη, είναι από χθες ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος πιστός στη γαστρονομική παράδοση της παραμονής των εκλογών, πήγε στα Λαδάδικα.