Ρωσία: Κρίση και περικοπές απειλούν τον Πούτιν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ένας Κινέζος στο Παρίσι: Σπάνια συνάντηση Σι με Μακρόν με το μυαλό στην Ουκρανία και τις εμπορικές διαφορές Πεκίνου – Βρυξελλών
Τι θα γινόταν αν η Δύση δεχόταν να αναστείλει την αποστολή όπλων στο Κίεβο, με αντάλλαγμα μια εκεχειρία; Ο Χριστός, η realpolitik, η πολύπαθη Ουκρανία και η αυταρχική Ρωσία…
Περικοπές στον προϋπολογισμό του 2015 αποφασίζει, ήδη, η ρωσική κυβέρνηση, λόγω της απίστευτης κρίσης που διέρχεται η ρωσική οικονομία. Ο υπουργός Οικονομικών Αντόν Σιλουανόφ είπε πως οι περικοπές σε όλες τις δαπάνες, πλην των αμυντικών, μπορεί να φτάσουν μέχρι το 10%. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι η ρωσική οικονομία, τελικά, συρρικνώνεται, πιο γρήγορα από ότι είχε υποτεθεί.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη της Παγκόσμιας Τράπεζας, η ρωσική οικονομία θα περιέλθει σε ύφεση της τάξης του -0,7 έως – 2,9%. Ο οίκος Fitch έχει ήδη υποτιμήσει τις 13 μεγαλύτερες ρωσικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων και την Gazprom και την LUKoil.
Επίσης, το ρούβλι παραμένει ασταθές, παρά τα 80 δισ. δολάρια που διατέθηκαν για την στήριξή του από τα πολύτιμα ρωσικά αποθεματικά. Τον Δεκέμβριο η Ρωσική Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε έρευνά της, βάσει της οποίας η υποτίμηση του ρουβλιού έχει πλήξει το 48% του ρωσικού πληθυσμού.
Βασική αιτία της εικόνας αυτής είναι, φυσικά, η πτώση της τιμής του πετρελαίου, η οποία πτώση όμως συνεχίζεται. Σε συνδυασμό με τη φυγή κεφαλαίων από τη Ρωσία και τη μείωση των ξένων επενδύσεων, λόγω της σύγκρουσης με τη Δύση για την Ουκρανία, αλλά και των δυτικών εναντίον της Ρωσίας κυρώσεων, οι οποίες έχουν περιορίσει την πρόσβαση της Ρωσίας στο ξένο συνάλλαγμα, έχουν οδηγήσει στην κατάσταση αυτή.
Ο υπουργός Οικονομίας Αλεξέι Ουλγκιάκοφ είπε, στις 15 Ιανουαρίου, ότι το ρωσικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά – 4,5%, αν οι τομές του πετρελαίου παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα. Τι θα γίνει όμως αν πέσουν ακόμα περισσότερο; Και είναι δυνατό να πέσουν, καθώς πρόσφατα, το Bloomberg έκανε λόγο ακόμα για τιμές της τάξης των 36 δολαρίων το βαρέλι.
Για όλους αυτούς τους λόγους το Κρεμλίνο προχωρά σε περικοπές, εκτός από την άμυνα, όπου υπάρχει αύξηση των δαπανών κατά 20%, καθώς η Ρωσία εξακολουθεί να υποστηρίζει τους αποσχιστές ρωσόφωνους της Αν. Ουκρανίας, ερχόμενη σε ευθεία σύγκρουση με τη Δύση.
Αν και το ποσοστό του 10% φαίνεται χαμηλό, οι επιπτώσεις του είναι ήδη σημαντικές. Το σύστημα υγείας έχει πληγεί και θα πληγεί ακόμα περισσότερο. Τον Νοέμβριο είχαν ξεσπάσει οι πρώτες διαδηλώσεις στη Μόσχα για τις περικοπές στην υγεία, λόγω των οποίων έκλεισαν νοσοκομεία και 10.000 γιατροί έχασαν την εργασία τους. Τα ίδια αναμένεται να συμβούν και στην παιδεία και το εκπαιδευτικό σύστημα.
Επίσης, οι περικοπές θα επηρεάσουν το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων σε έργα υποδομής. Τα έργα κατασκευής νέων αυτοκινητόδρομων γύρω από τη Μόσχα σταμάτησαν. Επίσης, η κυβέρνηση είπε πως θα ξαναδεί το ζήτημα των συντάξεων.
Επιπτώσεις θα υπάρχουν όμως στην ποιότητα ζωής του συνόλου του ρωσικού λαού. Η Ρωσία μπορεί να αντέξει την υπάρχουσα οικονομική κρίση για ένα διάστημα. Αν όμως οι συνθήκες συνεχίσουν να χειροτερεύουν οι Ρώσοι πολίτες θα μεταβάλουν άποψη για τον Πούτιν και την κυβέρνησή του.
Ο Πούτιν υποστηρίζεται και από τη ρωσική ελίτ. Ωστόσο, η οικονομική κρίση πλήττει την οικονομική ευμάρεια της ρωσικής άρχουσα τάξης και παράλληλα την εμπιστοσύνη αυτής στον Πούτιν. Και ο Πούτιν δεν μπορεί να κάνει πολλά για να τη στηρίξει. Ήδη τα αποθεματικά κεφάλαια της Ρωσία μειώθηκαν από τα 600 δισ. στα 398 δισ. δολάρια, μέσα σε έξι, μόλις μήνες.
Έτσι το Κρεμλίνο δεν αδυνατεί να χρηματοδοτήσει μόνο τους ολιγάρχες, αλλά και τις μεγάλες ρωσικές επιχειρήσεις, κρατικές και ιδιωτικές, που στηρίζονταν σε αυτό. Ακόμα και η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft κινδυνεύει, καθώς αδυνατεί να εξυπηρετήσει τα χρέη της που φτάνουν τα 35 δισ. δολάρια. Η εταιρεία έχει ζητήσει ενίσχυση 40 δισ. από την κυβέρνηση.
Σε παρόμοια κατάσταση έχουν βρεθεί πολλές άλλες ρωσικές κρατικές εταιρείες. Από την άλλη και ο τραπεζικός τομέας χρειάζεται ενίσχυση, καθώς τα αποθεματικά μεγάλων τραπεζών μειώνονται συνεχώς.
Αβέβαιη είναι πλέον και η εκτέλεση των μεγάλων στρατηγικών προγραμμάτων της Gazprom. Ίσως η ακύρωση του αγωγού South Stream να μην έγινε μόνο για πολιτικούς λόγους, όπως ειπώθηκε. Ο ρωσικός κολοσσός είχε προγραμματίσει την εκτέλεση μεγάλων, ιδιαίτερα ακριβών προγραμμάτων, τα οποία όμως θα εξασφάλιζαν τη θέση της Ρωσίας στον ενεργειακό χάρτη.
Τώρα όλα τίθενται υπό αμφιβολία, καθώς η εταιρεία δεν μπορεί πλέον να αντλήσει κεφάλαια από το εξωτερικό. Ο εφετινός της προϋπολογισμός μαρτυρά, ότι πολλά από τα σχέδια εγκαταλείφθηκαν ή τουλάχιστον αναβλήθηκαν. Μια συμφωνία έχει επιτευχθεί με την Κίνα, βάσει της οποίας η Gazprom θα λάβει 50 δισ. δολάρια. Αλλά για την ώρα τίποτα δεν κινείται.
Ακτίνα φωτός για τη Ρωσία είναι η ανάκληση των ευρωπαϊκών εναντίον της κυρώσεων, η οποία μπορεί να αποφασιστεί εντός του έτους, υπό προϋποθέσεις όμως, τις οποίες για την ώρα η Ρωσία δεν πληροί.
Σε κάθε περίπτωση όμως, ανεξαρτήτως του τι θα κάνει η Ευρώπη, οι ΗΠΑ δεν είναι υποχρεωμένες να ακολουθήσουν. Επίσης, οι τιμές του πετρελαίου, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να φτάσουν και πάλι σε τριψήφιο νούμερο, πριν περάσει αρκετός καιρός.
ΠΗΓΕΣ: STRATFOR, http://www.defence-point.gr/news/