Εκλογές: Το κλίμα, οι εικόνες, οι προσδοκίες, οι πραγματικότητες, οι ελπίδες, οι ανησυχίες
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εκλογές, δημοσκοπήσεις και …άλλα: Οι ευρύτερες θέσεις των Κομμάτων σε πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά θέματα επηρεάζουν και τις θέσεις τους στην άσκηση της εξουσίας
Συνελήφθη μέλος της φρουράς του Γενικού Προξένου της Ελλάδας, στα Ιεροσόλυμα: Στον Πανάγιο Τάφο από στρατιώτες του ισραηλινού στρατού, ο Σύριζα ζητά ενημέρωση (video)
Του Χρήστου Μιχαηλίδη, ΚΥΠΕ-CNA
Δύο ημέρες πριν από τις προηγούμενες εκλογές τον Ιούνιο του 2012, πολύ εύκολα διαπίστωνε ένας «τρίτος παρατηρητής», ότι η χώρα έφερε βαριά τραύματα από την οικονομική κρίση, και ότι οι πολίτες της ήταν εμβρόντητοι και πολύ ανήσυχοι.
Οι δρόμοι ήταν έρημοι, λίγα αυτοκίνητα κυκλοφορούσαν, πολλά καταστήματα είχαν κατεβάσει τα ρολά τους, και στις βιτρίνες τους οργισμένα συνθήματα και γκράφιτι ζωγράφιζαν τα συναισθήματα του κόσμου.
Ο κατά παράδοση γλεντζές Έλληνας είχε χάσει το κέφι του. «Δύσκολα τον έκανες να γελάσει», λέει στο ΚΥΠΕ ο Σίλας Σεραφείμ, ένας από τους πιο δημοφιλείς, νέους stand-up καλλιτέχνες της Ελλάδας.
Παλιά, ο Έλληνας έκανε πλάκα ακόμα και με τη δυστυχία του. Η μεταπολεμική φτώχεια πλούτισε ποιήματα, γελοιογραφίες, τραγούδια, θεατρικές παραστάσεις. Η πείνα εκείνων των αδέσποτων χρόνων έδωσε τροφή γέλιου σε άπειρες επιθεωρήσεις.
«Τώρα, σαν να έχει καλύτερη ψυχολογία ο κόσμος. Έπειτα από την πρώτη φάση του σοκ, δείχνει να συνήθισε την ύφεση. Αντικειμενικά τα πράγματα δεν είναι καλύτερα απ’ ότι το 2012, άσχημα είναι. Αλλά φαίνεται πως μια αρκετά μεγάλη μερίδα πολιτών έχει πιαστεί από αυτά που του λέει ο ΣΥΡΙΖΑ και, για κάποιους λόγους, αισθάνεται ότι υπάρχει ελπίδα», λέει ο Σίλας Σεραφείμ, που το δικό του ακροατήριο είναι νέοι άνθρωποι ως επί το πλείστον.
Και αυτοί, όσα και να έχουν χάσει, όσο και εάν δεν βρίσκουν δουλειά, έχουν τουλάχιστον τη μεγάλη πολυτέλεια της μικρής ηλικίας που τουλάχιστον σου κρατά ανοικτό έναν πλατύ ορίζοντα και σου φέρνει δύναμη.
Αυτοί που φεύγουν…
Για πολλούς από τους νέους, αν και εδώ η ηλικιακή ψαλίδα ανοίγει και συμπεριλαμβάνει μέχρι και 50ρηδες, υπάρχει και η αναγκαστική λύση της φυγής. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, από το 2010 που η Ελλάδα μπήκε σε μηχανισμό στήριξης, έχει φτάσει τις 100.000 ο αριθμός μόνο των Ελλήνων επιστημόνων που πλέον ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό.
Οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα ψηφίσουν στις εκλογές της Κυριακής, αφ’ ενός μεν διότι ακόμα οι Έλληνες κάτοικοι του εξωτερικού, μόνιμοι ή όχι, δεν έχουν δικαίωμα ψήφου (ενώ έχουν για τις Ευρωεκλογές, ψηφίζοντας ελληνικά κόμματα και υποψηφίους), αφ’ ετέρου δε επειδή δεν μπορούν να λείψουν από τις εργασίες τους, ή η ολιγοήμερη έστω μετάβασή τους στην Ελλάδα είναι πολυδάπανη.
Τόσος, 100.000, είναι κατά σύμπτωση και ο αριθμός των νέων που συμπλήρωσαν το 18ο έτος της ηλικίας τους, και που για λόγους περισσότερο γραφειοκρατικούς, επίσης δεν θα πάνε την Κυριακή στις κάλπες.
«Οι γεννηθέντες το έτος 1997, οι οποίοι και δεν είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των δήμων που τηρούνται στο Υπουργείο Εσωτερικών, ενόψει του ότι η διαδικασία σύνταξης των ονομαστικών καταστάσεων από τους δημάρχους θα λάβει χώρα την 1η έως και τέλος Φεβρουαρίου του 2015, δεν θα ψηφίσουν στις Βουλευτικές Εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015», ήταν η ρητή και κατηγορηματική ανακοίνωση του αρμόδιου για τις εκλογές υπουργείου, όταν μερικά κόμματα, με μπροστάρη τους τον ΣΥΡΙΖΑ, ζήτησαν να γίνει «μία επείγουσα διευθέτηση», αλλά απορρίφθηκε.
Κι αυτοί που μένουν…
Ό,τι και να γεννήσει η κάλπη την Κυριακή, η επόμενη μέρα θα βρει το 25,8% του εργατικού δυναμικού της χώρας στην ανεργία. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, το μήνα Οκτώβριο 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ελλάδα ήταν χωρίς δουλειά. Και μολονότι, κατά το 2ο 6μηνο του 2014 άρχισε να καταγράφεται μία μικρή, έστω, πτωτική τάση της ανεργίας, «το να πέσουμε κάτω από το κακό ψυχολογικό όριο του 1 εκατομμυρίου μοιάζει ακόμα πολύ μακρινό», επισημαίνει στο ΚΥΠΕ ο οικονομολόγος, ειδικός σε εργατικά θέματα, Παύλος Μαυρίδης.
«Αυτό, θα είναι ίσως το πιο καυτό πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει, και όχι πια με λόγια, η νέα κυβέρνηση», δηλώνει στο ΚΥΠΕ ένας άνθρωπος της «πραγματικής αγοράς», όπως λέμε, ο Βασίλης Κορκίδης, Πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), που δεν είναι, λέει, καθόλου αισιόδοξος για την επόμενη των εκλογών ημέρα.
Ακόμα και αν σε αυτές τις εκλογές καταγράφεται μία χαλάρωση, ή κατ’ άλλους μία κούραση ή «και ανοσία ακόμα», όπως λέει ο Σίλας Σεραφείμ, ακόμα κι αν φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη ανθρώπινη παρουσία στους δρόμους, στα καταστήματα, στις καφετέριες και στα εστιατόρια, οι αριθμοί λένε άλλες αλήθειες.
1 στις 4 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έκλεισαν από το 2008 παραμένουν κλειστές ως σήμερα, σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ, την Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος. Μιλάμε, δηλαδή για συνολικά 230.000 επιχειρήσεις.
Στην Αθήνα, η εικόνα είναι πιο αποκαρδιωτική. Πρόσφατη μελέτη της ΕΣΕΕ δείχνει ότι ένα στα τρία καταστήματα στο κέντρο της πόλης παραμένει κλειστό. Χειρότερη είναι η εικόνα στον Πειραιά.
Κατά την ίδια μελέτη, το εμπορικό κέντρο της Αθήνας συγκεντρώνει ποσοστό κλειστών καταστημάτων της τάξεως του 27%, αλλά ταυτόχρονα διαπιστώνεται μικρή βελτίωση συγκριτικά με το Μάρτιο όταν το ποσοστό των λουκέτων για το σύνολο του εμπορικού κέντρου ήταν 31,1%.
Το ΚΥΠΕ ρώτησε τον Βασίλη Κορκίδη εάν και πώς μπορεί να αναταχθεί αυτή η ζοφερή εικόνα;
«Να συνεχιστεί το πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας, και να δοθεί έμφαση, στην πράξη και όχι στα λόγια, στις μεταρρυθμίσεις και στην προώθηση μέτρων που θα ξαναζωντανέψουν την αγορά, αντί να την σκοτώνουν. Δυστυχώς, οι πολιτικοί χαϊδεύουν τη μεσαία τάξη και της τάζουν πράγματα που ξέρουν ότι δεν θα γίνουν. Την έχουν γκόμενα, αλλά ποτέ δεν την παντρεύονται».
Τα αυτοκίνητα που ξεμύτισαν
Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, παρόλο που δεν την ήθελε πέραν το 65% του λαού, δεν φαίνεται να τον περιόρισε μέσα όσο το 2012. Μετά από περίπου 5 χρόνια βαθιάς κρίσης, εμφανίστηκαν πάλι για πρώτη φορά έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα στους δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και άλλων μεγάλων πόλεων.
Ιδιαίτερη αίσθηση, μάλιστα, προκάλεσε το γεγονός ότι ξεμύτισαν πάλι πολυτελή και μεγάλα κυβισμού αυτοκίνητα, κυρίως τα τζιπ, που για πολλούς συμβολίζουν ακόμα μία από τις πολλές φούσκες και εκτροπές απληστίας της προ κρίσεως εποχής.
Στελέχη του Υπουργείου Συγκοινωνιών αποδίδουν το φαινόμενο αυτό τώρα, αποκλειστικά στην σημαντική πτώση της τιμής των καυσίμων, και καθόλου στην εντύπωση που μεταδόθηκε σε μερίδα του φιλοκυβερνητικού Τύπου ότι «τα πράγματα άρχισαν να πηγαίνουν πάλι καλά».
Η τιμή της απλής αμόλυβδης βενζίνης κυμαίνεται αυτές τις μέρες στο 1,305 ευρώ ανά λίτρο, κατά μέσον όρο. Και ο Έλληνας είναι γνωστό ότι έχει πάντα ιδιαίτερη σχέση με το αυτοκίνητό του, σχέση που ξεπερνά την καθαρά χρηστική του διάσταση.
Η έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση, σε συνδυασμό με κακές καιρικές συνθήκες χαμηλών βαρομετρικών, προκάλεσαν από την ημέρα έναρξης της προεκλογικής περιόδου τέτοια αύξηση των ατμοσφαιρικών ρύπων και σχηματισμό αιθαλομίχλης πάνω από τα επιτρεπτά όρια, που ανακοινώθηκαν έκτακτα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας και της χρήσης τζακιών.
Πως χάθηκε σχεδόν 1 δις;
Η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, για 4η φορά τα τελευταία 5 χρόνια, «θα μπορούσε και έπρεπε να είχε αποφευχθεί», επισημαίνει ο Πρόεδρος του ΕΣΕΕ Βασίλη Κορκίδη. Συμμερίζεται την άποψη ότι «ίσως βιάστηκε ο Πρωθυπουργός να προκαλέσει νωρίτερα την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας», και ότι αυτό μπορούσε να γίνει μέχρι και τα μέσα Μαρτίου.
Με τη θετική, όπως την χαρακτηρίζει, εξέλιξη με την αγορά ομολόγων από την ΕΚΤ, η κυβέρνηση θα έπαιρνε «μία 3μηνη ανάσα για να κλείσει το θέμα της αξιολόγησης με την τρόικα, και να μπει στην εκλογική διαδικασία με πιο θετικό κλίμα».
«Εμείς έχουμε μετρήσιμες ζημιές στον εμπορικό τομέα εξαιτίας της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες», λέει ο κ. Κορκίδης, και αναφέρει:
«500 εκατομμύρια ευρώ που χάθηκαν από τον τζίρο στην εορταστική αγορά, πάνω από την οποία ήδη είχαν καθίσει τα εκλογικά σύννεφα, και άλλα 400 εκατ. ευρώ από προσδοκώμενα έσοδα από την περίοδο των εκπτώσεων που διανύουμε ήδη, μέσα στον πυρήνα των εκλογών. Με άλλα λόγια, χάθηκε περίπου 1 δις ευρώ μέσα σε ούτε δύο μήνες, και για να το μαζέψεις αυτό θέλεις τουλάχιστον 6, αν όλα πάνε καλά».
Τα τελευταία λόγια, «αν όλα πάνε καλά», αντικατοπτρίζουν την ελπίδα, από την μία, και την ανησυχία, από την άλλη, εκατομμυρίων Ελλήνων που θα πάνε την Κυριακή στις κάλπες, «στις πιο κρίσιμες εκλογές της μεταπολιτευτικής περιόδου», όπως έχει χαρακτηριστεί από όλα τα ΜΜΕ.
Αυτές οι δύο «συναισθηματικές δυνάμεις» της ελπίδας και της ανησυχίας, όπως τις ονόμασε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο φιλόσοφος-συγγραφέας Στέλιος Ράμφος, θα καθορίσουν πιθανώς την Κυριακή ποιος ή ποιοι θα κυβερνήσουν την Ελλάδα, «ελπίζω όχι, όμως, και το μέλλον μας», προσθέτει, διότι θεωρεί ότι «το θυμικό δεν θα μας πάει πουθενά».
«Αντί να σκύψουμε το κεφάλι και να δουλέψουμε, ώστε να φέρουμε την ελπίδα, εμείς καθόμαστε και ελπίζουμε ότι κάποιος θα μας βρει δουλειά», τονίζει ο κ. Ράμφος.