Κοιτάζουν προς ενδιάμεση συμφωνία – Οι ΗΠΑ εργάζονται για «Γενικό Πλαίσιο Λύσης» στο τέλος του 2014
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Στο σενάριο της ενδιάμεσης λύσης στρέφονται οι Αμερικανοί, θεωρώντας πως αυτό μπορεί να βοηθήσει τις προσπάθειες ακόμη και στην περίπτωση αδιεξόδου. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν αναλάβει πλήρως τα ηνία στο Κυπριακό αφήνοντας τους άλλους παίκτες στο περιθώριο, φαίνεται να επεξεργάζονται τώρα ένα σενάριο για την επίτευξη ενδιάμεσης συμφωνίας στο Κυπριακό, θέτοντας ως χρονικό ορίζοντα το τέλος του 2014.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η Ουάσινγκτον θεωρεί πως για να μην χαθεί το μομέντουμ και να παραταθεί στο χρόνο η διαδικασία των διαπραγματεύσεων, θα πρέπει να επιτευχθεί συμφωνία επί ενός «Γενικού Πλαισίου Λύσης», το οποίο θα αποτελεί την επέκταση και τη συνέχεια της συμφωνίας της 11η Φεβρουαρίου 2014. Το «Γενικό Πλαίσιο Λύσης» είναι η ορολογία που χρησιμοποιούν οι Αμερικανοί στις επαφές τους και τις συζητήσεις τους για το Κυπριακό την τελευταία περίοδο.
Καλά ενημερωμένη πηγή ανέφερε στο «Φ», ότι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκτιμούν πως μέσα από τον διάλογο που έχει ξεκινήσει και σε συνδυασμό με τις επισκέψεις των διαπραγματευτών σε Αθήνα και Άγκυρα, θα μπορεί να διαμορφωθεί ένα κείμενο με τις βασικές συγκλίσεις στις κύριες πτυχές του Κυπριακού. Αυτό το κείμενο, το οποίο θα συνιστά ενδιάμεση συμφωνία, είτε θα κωδικοποιεί τις συγκλίσεις στις βασικές πτυχές του Κυπριακού, είτε θα είναι ένα πιο λεπτομερές ανακοινωθέν από αυτό που επικύρωσαν ήδη ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο κατοχικός ηγέτης, Ντερβίς Έρογλου, στις 11 Φεβρουαρίου 2014.
Αμερικανικές πηγές σημείωναν πως ναι μεν συμφωνούν πως δεν μπορεί να γίνει αυτό που αρχικά επιδίωκαν για λύση «σε δυο μήνες», ωστόσο, εκτιμούν πως η διαδικασία πρέπει να παράξει και σύντομα, μάλιστα, αποτέλεσμα. Εκφράζοντας επιφυλάξεις στις εκτιμήσεις της Λευκωσίας, που τοποθετεί χρονικά τη λύση στο τέλος του 2015, οι Αμερικανοί παρουσιάζονται ένθερμοι υποστηρικτές της ενδιάμεσης συμφωνίας, που θα δέσει τη διαδικασία, θα συντηρήσει τους παίκτες στις συζητήσεις και θα δώσει δυναμικό σπρώξιμο για το τέλος. Ακόμη και σε περίπτωση που η διαδικασία αποτύχει, υποστηρίζουν, θα μείνει ως «κεκτημένο» της προσπάθειας η ενδιάμεση συμφωνία (που μπορεί στο τέλος να είναι και η λύση).
Σε αυτό το παρασκηνιακό παιχνίδι, θα επιστρατεύσουν διάφορα ενισχυτικά μέτρα, όπως αυτό της Αμμοχώστου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συζήτηση γύρω από την Αμμόχωστο δεν αφορά την επιστροφή της πόλης. Αυτό που μπορεί να δεχθεί η Τουρκία και το «κατανοούν» οι Αμερικανοί είναι πως θα γίνει συζήτηση ακόμη και προετοιμασία, αλλά η επιστροφή θα γίνει μόνο εάν επιτευχθεί συμφωνία στο Κυπριακό. Κοντολογίς, η τουρκική πλευρά δεν πρόκειται να αποδεχθεί επιστροφή της Αμμοχώστου ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Παρουσιάζεται, ωστόσο, έτοιμη να συζητήσει το θέμα αυτό και να το εντάξει στα πλαίσια της τελικής λύσης. Είναι σαφές πως αυτό δεν συνάδει με την προσέγγιση της Λευκωσίας, η οποία προτάσσει το θέμα της επιστροφής της Αμμοχώστου ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως έχει αποκαλύψει ο «Φ», προτίθενται να χρηματοδοτήσουν μια μελέτη για την ανοικοδόμηση της Αμμοχώστου. Γίνεται, μάλιστα, αναφορά σε ένα μοντέλο πόλης με πράσινη ανάπτυξη. Πληροφορίες αναφέρουν πως το Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα στείλει μια ομάδα από ειδικούς, που θα φέρουν τον μανδύα των Ηνωμένων Εθνών για να μελετήσουν την περιοχή της κλειστής πόλης και στη συνέχεια θα καταθέσουν μελέτη. Η ομάδα για ευνόητους λόγους θα είναι του ΟΗΕ, τη μελέτη ωστόσο, θα χρηματοδοτήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
«Φέρτε μου λύση τώρα…»
Η τουρκική πλευρά, διαχειρίζεται το Κυπριακό διά του υπουργείου Εξωτερικών. Παρόλο που ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αντιμετωπίζει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα και ορατό είναι το ενδεχόμενο να καταρρεύσει η κυβέρνησή του, ωστόσο, φέρεται να έχει ζητήσει από τους συνεργάτες του, «να κάνουν κάτι στο Κυπριακό».
«Φέρτε μου λύση τώρα», φέρεται να έχει πει, θέλοντας προφανώς να συνδέσει το όνομα του με μια συμφωνία, εκτιμώντας πως τούτο θα τον διατηρήσει στην εξουσία και θα υποβαθμίσει τα όσα του καταλογίζουν, για διαπλοκή και διαφθορά. Δεν είναι τυχαίο που αρχικά οι Αμερικανοί έκαναν λόγο για συμφωνία σε δυο μήνες, καθώς θεωρούσαν πως αυτό το αποδέχονταν και οι Τούρκοι. Η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία σαφώς και δημιουργεί μια αβεβαιότητα σε σχέση και με το Κυπριακό, αυτό όμως δεν θεωρείται από τους Αμερικανούς λόγος για να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες.
Αναμένοντας τα επόμενα ταξίδια των διαπραγματευτών
Τα φώτα, την περασμένη εβδομάδα, ήταν εκ των πραγμάτων στραμμένα στην επίσκεψη του Ελληνοκύπριου διαπραγματευτή, Ανδρέα Μαυρογιάννη στην Άγκυρα και του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή, Κουντρέτ Οζερσάι στην Αθήνα. Ήταν το πρώτο ταξίδι και εκ των πραγμάτων πολύ σημαντικό.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην Άγκυρα ο Τούρκος Υφυπουργός Εξωτερικών, Φεριντούν Σινιρλίογλου, περισσότερο άκουσε τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή και περιορίσθηκε σε γενικές τοποθετήσεις και ευχολόγια.
Αλλά και στην Αθήνα, ο Γενικός Γραμματέας του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, πρέσβης Αναστάσιος Μητσιάλης άκουσε τι είχε να του πει ο Κουντρέτ Οζερσάι και του επανέλαβε πολλές φορές πως στόχος θα πρέπει να είναι η λειτουργία ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους στην Κύπρο. Η ελληνική κυβέρνηση θέλησε από την αρχή να υποβαθμίσει τις επισκέψεις του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή στην Αθήνα, κυρίως γιατί φοβόταν και φοβάται πως οι Τούρκοι θα επιχειρήσουν να το αξιοποιήσουν τούτο για να αποκτήσουν πολιτικά πλεονεκτήματα.
Ήδη ο κατοχικός ηγέτης, Ντερβίς Έρογλου έχει δηλώσει πως «η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα μπορέσει πλέον να εμποδίσει τις επισκέψεις της τουρκοκυπριακής πλευράς σε ξένες χώρες τώρα που ο Κουντρέτ Οζερσάι έγινε δεκτός στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών». Η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει τις επαφές, στα πλαίσια της συμφωνίας για τη χιαστί διαδικασία, είναι όμως σαφές πως θα τηρεί χαμηλούς τόνους καθώς, ούτως ή άλλως όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, η Ελλάδα δεν είναι κατοχική δύναμη και δεν είναι εκείνη που κρατά σε εκκρεμότητα το Κυπριακό.
PHOTO: Τη φωτογραφία από τη συνάντηση του Ελληνοκύπριου διαπραγματευτή Ανδρέα Μαυρογιάννη με τον Τούρκο Υφυπουργό Εξωτερικών Φεριντούν Σινιρλίογλου έδωσε στη δημοσιότητα το τουρκικό υπουργείο των Εξωτερικών