Στα σκαριά επίσκεψη Τζο Κέρι στην Κύπρο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
– Των ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ και ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ
Με κορυφαίες παρεμβάσεις και έχοντας τον πλήρη έλεγχο της νέας διαδικασίας, οι Αμερικανοί θα επιδιώξουν η πρωτοβουλία τους στο Κυπριακό να ολοκληρωθεί τους επόμενους μήνες.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, η αμερικανική ανάμιξη και εμπλοκή στο Κυπριακό, που οδήγησε στην επίτευξη της συμφωνίας της 11ης Φεβρουαρίου, θα συνεχισθεί με εντατικούς ρυθμούς και εάν προχωρήσει με βάση τον προγραμματισμό, θα επιστρατευθούν ως ισχυρές εφεδρείες, ο Αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι. Στόχος είναι όπως η εμπλοκή των δύο αξιωματούχων λειτουργήσει «καταλυτικά» στη διαδικασία και να σπρώξει τις διαπραγματεύσεις προς μια συμφωνία. Ο σχεδιασμός για νέο σκηνικό στο Κυπριακό έχει διαμορφωθεί στην Ουάσινγκτον και είναι προφανές ότι θα εφαρμοσθεί με κινήσεις σε διάφορα επίπεδα. Είναι πλέον σαφές ότι τα Ηνωμένα Έθνη, που απλά θα προεδρεύουν της διαδικασίας, έχουν παραμερισθεί και δεν διαδραματίζουν τον πρώτο ρόλο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ» από δοκιμασμένη διπλωματική πηγή, η αμερικανική διπλωματία σχεδιάζει τις εξής κινήσεις, που είναι αποκαλυπτικές της απόφασης να «κλείσει» το Κυπριακό. Συγκεκριμένα:
Πρώτον, είναι στα σκαριά επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κέρι, στη Λευκωσία. Η έγκυρα πηγή μας πληροφόρησε ότι ο Αμερικανός υπουργός αναλαμβάνει προσωπικά το Κυπριακό και ενημερώνεται για όλες τις εξελίξεις ανά πάσα στιγμή έχοντας ανοικτή γραμμή με την υφυπουργό Βικτώρια Νούλαντ και τον Αμερικανό πρέσβη στη Λευκωσία, ο οποίος παίζει και ρόλο μεσολαβητή εν τη απουσία του ΟΗΕ. Στην περίπτωση που η διαδικασία θα προχωρήσει, τότε ο κ. Κέρι θα μπορούσε να επισκεφθεί την Κύπρο και τον Μάρτιο.
Δεύτερον, όταν σημειωθεί η πρώτη «επιτυχία» στις διαπραγματεύσεις θα ενεργοποιηθεί το βαρύ πυροβολικό της κυβέρνησης Ομπάμα, σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Όπως υποδείκνυε με νόημα στον «Φ» η ίδια πηγή «έχει τοποθετηθεί στο πρόγραμμα του αντιπροέδρου μία επίσκεψη στην Κύπρο», χωρίς να καθοριστεί η ημερομηνία.
Σύμφωνα με την πηγή, η αμερικανική πλευρά πιστεύει ότι οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν «μέσα σε δύο μήνες». Άλλες πηγές θεωρούν το διάστημα αυτό πάρα πολύ μικρό, επειδή πιστεύουν ότι η Τουρκία δεν είναι έτοιμη για γρήγορη λύση. Επίσης, δυσκολεύει πολύ τα πράγματα μία κουβέντα που φέρεται να είπε ο Αχμέτ Νταβούτογλου στους Αμερικανούς συνομιλητές του, ότι η πολιτική συγκυρία στη χώρα του «δεν επιτρέπει άλλες υποχωρήσεις».
Είναι σαφές, σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, πως η εμπλοκή των Αμερικανών στο Κυπριακό τοποθετεί σε μιαν άλλη βάση την προώθηση της διαδικασίας. Οι κινήσεις από πλευράς της Άγκυρας τον τελευταίο μήνα είναι αποτέλεσμα των αμερικανικών παρεμβάσεων. Ουάσινγκτον και Άγκυρα, σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, έχουν κανάλι επικοινωνίας για το Κυπριακό και στην αμερικανική πρωτεύουσα θεωρούν πως η Τουρκία «εννοεί αυτά που συζητούμε και θα προχωρήσουμε».
Στη Λευκωσία, αξιολογούν όλες τις πληροφορίες και στη βάση αυτή διαμορφώνονται και οι κινήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς. Η εκτίμηση της κυπριακής κυβέρνησης είναι πως δεν είναι εφικτός ο στόχος της ολοκλήρωσης της διαδικασίας τους επόμενους μήνες. Θεωρούν ότι αυτό μπορεί να γίνει σε δεκαοκτώ μήνες, καθώς υπάρχουν διάφορες εξελίξεις, κυρίως στην Τουρκία, που θα επηρεάζουν τη διαδικασία.
Η αμερικανική εμπλοκή στο Κυπριακό, αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδιασμού, που αφορά στις στρατηγικές επιδιώξεις της Ουάσινγκτον στην περιοχή. Πρώτο, η εμπλοκή συνδέεται με την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων και δεύτερο στοχεύει στη διαμόρφωση ενός άξονα με συμμαχικές χώρες, που θα έχει ως κινητήρια δύναμη το Ισραήλ και την Τουρκία. Και στις δύο επιδιώξεις η εκκρεμότητα του Κυπριακού επηρεάζει την εφαρμογή των σχεδιασμών, γι’ αυτό και ανέλαβαν πλήρως τις πρωτοβουλίες και τη διαδικασία.
«Καθάρισαν» τυχόν εμπόδια…
Οι Αμερικανοί έδειξαν πως δεν θα ρισκάρουν ποσώς την εφαρμογή των σχεδιασμών τους. Κινήθηκαν γρήγορα και αποτελεσματικά. Έχοντας υπόψη τη δυσφορία της ελληνοκυπριακής πλευράς για τη στάση και τις ενέργειες του ειδικού συμβούλου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στο Κυπριακό, Αλεξάντερ Ντάουνερ, οι Αμερικανοί απομάκρυναν τον αξιωματούχο του Διεθνούς Οργανισμού.
Κατά τις συζητήσεις με τη Λευκωσία, είχαν εντάξει στο πακέτο της συμφωνίας και το θέμα Ντάουνερ, τον οποίον «καθάρισαν» με συνοπτικές διαδικασίες. Επίσης, είχαν ζητήσει οι ίδιοι από την Άγκυρα να αντικαταστήσει τον Τουρκοκύπριο διαπραγματευτή, επειδή «με τον Οσμάν Ερτούγ δεν υπήρχε πεδίο συνεννόησης». Ο διορισμός του Κουντρέτ Οζερσάι ήταν αποτέλεσμα αυτών των συνεννοήσεων.
Την ίδια ώρα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις και όποτε χρειαστεί θα επικοινωνεί απευθείας με τους εμπλεκομένους.
Πλήρης αξιοποίηση της επίσκεψης Οζερσάι στην Αθήνα
Το επόμενο σημαντικό βήμα στη νέα διαδικασία του Κυπριακού είναι οι προγραμματισμένες επισκέψεις των δυο διαπραγματευτών, του Ανδρέα Μαυρογιάννη στην Άγκυρα και του Κουντρέτ Οζερσάι στην Αθήνα. Οι χωριστές αυτές επισκέψεις τοποθετούνται χρονικά στο τέλος Φεβρουαρίου, ενώ τουρκικές πηγές κάνουν λόγο για την 27η Φεβρουαρίου.
Η τουρκική πλευρά για ευνόητους λόγους επέμεινε στην πραγματοποίηση αυτών των επισκέψεων «πολύ σύντομα», γι’ αυτό και ανακοινώθηκαν στην πρώτη συνάντηση των διαπραγματευτών. Είναι σαφές πως οι Τούρκοι επενδύουν στη μετάβαση του Κουντρέτ Οζερσάι στην Αθήνα για συμβολικούς και ουσιαστικούς λόγους, καθώς θεωρούν πως ανοίγει μια πόρτα, την οποία θα αξιοποιήσουν στις προσπάθειες τους για αναβάθμιση του ψευδοκράτους.
Η τουρκική πλευρά θεωρεί πως με την επίσκεψη αυτή του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή στην ελληνική πρωτεύουσα, θα δημιουργηθούν και οι προϋποθέσεις για διευθέτηση και επισκέψεις του Κουντρέτ Οζερσάι σε άλλες χώρες. Ήδη, όπως τόνιζαν ενημερωμένες πηγές, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κινείται προς διάφορες κατευθύνσεις για να διευθετήσει ταξίδια σε ευρωπαϊκές χώρες του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή. Αυτό θα γίνεται σε συνδυασμό με τις επαφές ξένων που πραγματοποιούνται στα κατεχόμενα, όχι μόνο με τον κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου, που είναι ο εκπρόσωπος της τ/κ κοινότητας, αλλά και με τον Οζντίλ Ναμί, στο γραφείο του, στο λεγόμενο υπουργείο Εξωτερικών.
Οι κινήσεις αυτές γίνονται και με την ενθάρρυνση τρίτων χωρών, που θεωρούν πως Ναμί και Οζερσάι είναι «δυο αξιόπιστοι συνομιλητές» και θα πρέπει να έχουν επαφές και να συζητούν το Κυπριακό.
PHOTO: U.S. Secretary of State John Kerry walks through Beijing’s Great Hall of the People en route to a meeting with Chinese President Xi Jinping in Beijing, China on February 14, 2014. [State Department photo]