ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Γιάννη Παπαγεωργίου
Όσοι μπορούν στοιχειωδώς να συνθέσουν την εικόνα των εν εξελίξει
διαπραγματεύσεων με την Τρόικα, αντιλαμβάνονται για πρώτη φορά μία κοινή παράμετρο των δύο πλευρών. Τόσο η ελληνική πλευρά όσο και οι δανειστές μας έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους ξεκάθαρο το ενδεχόμενο διεξαγωγής πρόωρων εκλογών.
Αν ανατρέξει κανείς στο πρόσφατο παρελθόν, την τελευταία φορά που αυτό συνέβη, ακολούθησε η πτώση της Κυβέρνησης Παπανδρέου, ο περαιτέρω εκτροχιασμός της ελληνικής Οικονομίας και η λήψη υπερδιπλάσιων μέτρων των όσων θα έπρεπε να λάβει η τότε Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.
Αυτή τη φορά, στη θέση του Γιώργου Παπανδρέου, αλλά υπό πολύ θετικότερες οικονομικές συνθήκες, βρίσκεται ο Αντώνης Σαμαράς. Και αυτός «αιχμάλωτος» εσωκομματικών και… εξωκομματικών (βλ. ΠΑΣΟΚ) πιέσεων, αλλά σε κάθε περίπτωση εξαρτώμενος από τον επικοινωνιακό δρόμο που και εκείνος χάραξε: Όχι άλλα μέτρα.
Παραδόξως η λήψη μέτρων στην Ελλάδα έχει διπλό πολιτικό κόστος: και τη στιγμή που ψηφίζονται και τη στιγμή που εφαρμόζονται. Η ελληνική πλευρά γνωρίζει ότι τα μέτρα που τώρα καλείται να αποφασίσει για το 2014 είναι τα τελευταία πριν τη συνολική διαπραγμάτευση του ζητήματος του ελληνικού χρέους. Όταν, συνεπώς, κληθεί να τα εφαρμόσει, θα έχει προηγηθεί η απόφαση των Βρυξελλών, αναφορικά με την τύχη του χρέους της χώρας, αλλά και τη χρηματοδότηση των προϋπολογισμών της έως και το 2016.
Από την πλευρά τους, οι δανειστές επίσης γνωρίζουν ότι η παρούσα είναι η τελευταία τους –σε ό,τι αφορά το τρέχον πρόγραμμα- ευκαιρία να ολοκληρώσουν τη δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας, αλλά και να επιβάλουν απαραίτητες και ήδη λιμνάζουσες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Προξενεί, ωστόσο, εντύπωση το γεγονός ότι αντί να επιμείνουν στα κατ’ εξοχήν διαρθρωτικά μέτρα (απολύσεις, κινητικότητα κλπ) έβαλαν την Κυριακή στο τραπέζι επιπλέον 1 δις ευρώ μέτρων για το 2014. Ακόμη κι αν -σε επίπεδο προϋπολογισμού- δεν έχουν άδικο, θα πρέπει να αναλογιστεί κανείς ένα σαφές δεδομένο: Όταν ο συνομιλητής των δανειστών έχει
ξεμείνει από πολιτικά καύσιμα, οι δανειστές σκληραίνουν τη στάση τους και απλώς περιμένουν τον επόμενο. Ο οποίος συνήθως δεν τους είναι… άγνωστος.
Τα σενάρια αυτά φυσικά και έχουν την πολιτική τους σημασία. Έχουν όμως και… εθνικές παρενέργειες. Αν, αυτή τη στιγμή, οποιαδήποτε πλευρά προτάξει το στενό πολιτικό της συμφέρον, προκειμένου να αποφύγει την κομματική της ταπείνωση (ή να πετύχει την κομματική της επιβίωση), η Ελλάδα θα οδηγηθεί στην κρίσιμη διαπραγμάτευση του καλοκαιριού χωρίς ουσιαστικά επιχειρήματα στο τραπέζι.
Άλλωστε σε κάθε περίπτωση, το πιθανότερο είναι αυτή η Κυβέρνηση να εισπράξει μόνο το πρώτο μισό του πολιτικού κόστους. Αν και το δεύτερο μισό εισπραχθεί, αυτό θα σημαίνει ότι οι σημερινές επώδυνες αποφάσεις αποτελούν… αποτελεσματική προϋπόθεση στην ελληνική ανάκαμψη, όπως αυτή θα προκύψει από τις ευρύτερες πολιτικές διαπραγματεύσεις του 2014. Τότε όμως το δεύτερο μισό του κόστους θα συνοδεύεται από τα πολιτικά οφέλη μίας ουσιαστικής εθνικής επιτυχίας.
Σε περίπτωση που οι Ευρωπαίοι δανειστές και εταίροι μας οπισθοχωρήσουν στις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει, τότε της εφαρμογής των μέτρων αναγκαστικά θα έχει προηγηθεί η κατάρτιση ενός plan B. Κι αυτό, ως συνήθως, θα είναι περισσότερο επώδυνο… της τρέχουσας διαπραγμάτευσης και των μέτρων που θα προκύψουν από αυτήν.
Κατά την ταπεινή μας άποψη, το τελευταίο σενάριο ουσιαστικά δεν υφίσταται. Είναι παράλογο. Και ασύμφορο για όλους. Δυστυχώς, ωστόσο, ο παραλογισμός και η αυτοκαταστροφή αποτελούν αποδεδειγμένα… ιστορικά μας χαρακτηριστικά.
Η παρούσα, πάντως, δεν είναι ώρα για φάρσες.