Χρονοδιάγραμμα έθεσε ο Ντάουνερ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ επιδιώκει να αρχίσει η διαδικασία και να ολοκληρωθεί «σε μερικούς μήνες». Αυτό φαίνεται και μέσα από το άτυπο έγγραφο που παρουσίασε στους δυο διαπραγματευτές, ως τροφή για σκέψη, ώστε να συμφωνηθεί «κοινό ανακοινωθέν».
Παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις που έγιναν στη συνέχεια, ο ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα στο Κυπριακό, Αλεξάντερ Ντάουνερ, έχει δείξει τις προθέσεις του και τη δική του μεθοδολογία, που θα επιδιώξει στη διαδικασία. Είναι σαφές πως ο αξιωματούχος του ΟΗΕ θέλει να θέσει χρονοδιάγραμμα, το οποίο συνάδει και με εκείνο το οποίο δημοσίως προβάλλει η τουρκική πλευρά. Δηλαδή, συνομιλίες μέχρι τον Ιανουάριο και δημοψηφίσματα τον Μάρτιο. Θέμα καθορισμού χρονοδιαγράμματος δεν συζητά η Λευκωσία, που θέλει να κλείσει το ζήτημα τούτο.
Την ίδια ώρα, ο Αυστραλός διπλωμάτης, ο οποίος ασκεί τα καθήκοντά του στο Κυπριακό με τη μορφή «μερικής απασχόλησης», προσπάθησε για μια άλλη φορά να διαδραματίσει ρόλο γεφυροποιού. Γι’ αυτό και κατά την εδώ σύντομη παραμονή του, παρουσίασε, έστω και με τον χαρακτήρα άτυπου εγγράφου, ιδέες για να βρεθεί «η χρυσή τομή». Ενδιαφέρον έχει, πάντως, το γεγονός ότι ο αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού, επέλεξε στις άτυπες ιδέες του για το κοινό ανακοινωθέν να επικεντρωθεί πρωτίστως στα θέματα του κεφαλαίου Διακυβέρνησης, στα ζητήματα, δηλαδή, των εξουσιών (αναφέρθηκε στο κατάλοιπο εξουσίας που θα περάσει στις ομόσπονδες μονάδες/συνιστώντα κράτη). Δεν ασχολήθηκε, πάντως, με άλλα κεφαλαιώδη ζητήματα και πτυχές, που προφανώς θα προκαλούσαν την αντίδραση των Τούρκων.
Πέραν, πάντως, από τις κινήσεις του κ. Ντάουνερ, η προετοιμασία του κοινού ανακοινωθέντος, που θα εκδοθεί μετά την πρώτη συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον κατοχικό ηγέτη, βρίσκεται μακριά από την επίτευξη συμφωνίας. Γι’ αυτό και δεν καθορίσθηκε ακόμη η συνάντηση του Προέδρου με τον κατοχικό ηγέτη. Αύριο Δευτέρα, οι δυο διαπραγματευτές, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οσμάν Ερτούγ, θα συναντηθούν στην παρουσία των Ηνωμένων Εθνών, σε μια νέα προσπάθεια να εξευρεθεί φόρμουλα συμφωνίας. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, το βασικό εμπόδιο είναι το θέμα της κυριαρχίας.
Επί της ουσίας η τουρκική πλευρά δεν δέχεται τη μια κυριαρχία. Ζητά αυτό το θέμα να συζητηθεί στη συνέχεια, ανοίγοντας ουσιαστικά μια μεγάλη τρύπα στη διαδικασία. Εάν δεν ξεκαθαρίσει το ζήτημα αυτό, οι συζητήσεις όταν θα ξεκινήσει η διαδικασία θα παραπαίουν μεταξύ λύσης ενός κράτους ή δυο κρατών. Η στάση της τουρκικής πλευράς στο θέμα της κυριαρχίας επηρεάζει ασφαλώς και τις προσεγγίσεις τους στο ζήτημα της ιθαγένειας. Η τουρκική πλευρά ασκείται στο γνωστό παιχνίδι με τις ιθαγένειες που θα μοιράζει το συνιστών κράτος.
Μαγική συνταγή για να ξεπερασθούν οι διαφορές δεν φαίνεται να υπάρχει, εκτός κι εάν βρεθεί μια άλλη οδός. Οι Τούρκοι στην πραγματικότητα δεν θέλουν να εκδοθεί κοινό ανακοινωθέν, ώστε όλες οι θέσεις και απόψεις να βρεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Να αρχίσει, δηλαδή, ένας διάλογος χωρίς πλαίσιο και πυξίδα. Την ίδια ώρα, όμως, οι Τούρκοι, θα ευνοούσαν την έκδοση μιας λιτής και περιεκτικής ανακοίνωσης, που δεν θα άγγιζε την ουσία του Κυπριακού. Παράλληλα, είναι σαφές πως η Άγκυρα για ευνόητους λόγους ευνοεί οι διαπραγματευτές να αρχίσουν τα ταξίδια τους, ο μεν Ε/κ στην Άγκυρα, ο δε Τ/κ στην Αθήνα, ακόμη και πριν την έναρξη των συνομιλιών.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρεί πως η έναρξη μιας διαδικασίας που δεν θα καθορίζει εκ των προτέρων την επιδιωκόμενη λύση, θα οδηγήσει σε ένα διάλογο χάριν του διαλόγου. Είναι δε σαφές πως υπό τα σημερινά δεδομένα, δύσκολα φαίνεται να αρχίζουν σύντομα συνομιλίες, εκτός κι εάν υπάρξουν ανατροπές τις επόμενες ημέρες.
Ενημερώνει ο Αναστασιάδης
Τους πρέσβεις των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι διαπιστευμένοι στη Λευκωσία, θα ενημερώσει αύριο για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης. Η ενημέρωση γίνεται ενόψει των διεργασιών για την προετοιμασία κοινού ανακοινωθέντος, αλλά και της μετάβασης του Προέδρου, την Τετάρτη στις Βρυξέλλες.
Στην έδρα της Ένωσης θα έχει συναντήσεις με Ρομπάι και Μπαρόζο για την εμπλοκή της Ε.Ε. στο Κυπριακό. Ο Πρόεδρος αναμένεται ότι, κατά την αυριανή συνάντηση, θα εξηγήσει στους πρέσβεις την κυπριακή θέση για εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κυπριακό.
Ενδιαφέρον για το φυσικό αέριο
ΟΙ εξελίξεις στο πεδίο του φυσικού αερίου και η συνεργασία με το Ισραήλ, προκαλούν το ενδιαφέρον του Τελ Αβίβ και για το Κυπριακό. Ξένες διπλωματικές πηγές τονίζουν πως, όπως και άλλες χώρες, που έχουν συμφέροντα στην περιοχή (Ηνωμένες Πολιτείες), έτσι και το Τελ Αβίβ φαίνεται να έχει τώρα ένα «ειδικό ενδιαφέρον» για το Κυπριακό, πρωτίστως για το περιεχόμενο των όποιων ρυθμίσεων υπάρξουν.
Και τούτο λόγω των μεγάλων επενδύσεων που θα γίνουν και κυρίως επειδή οι ενεργειακές προοπτικές του Ισραήλ συνδέονται και με τις κυπριακές. Για τους Ισραηλινούς, πάντα, στη μεγάλη εικόνα βρίσκεται βεβαίως και ο έλεγχος της ευρύτερης περιοχής. Το Κυπριακό πλέον, φαίνεται να αντιμετωπίζεται στα πλαίσια των ευρύτερων ρυθμίσεων στη Μέση Ανατολή.
Ως εκ τούτου, είναι προφανές πως σιγά-σιγά παρακολουθούν πιο συστηματικά τα τεκταινόμενα στο Κυπριακό. Είναι δε σαφές πως το Τελ Αβίβ δεν μπορεί να συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι σε περίπτωση μιας κακής λύσης του Κυπριακού, η Τουρκία θα ελέγχει πολιτικά και γεωστρατηγικά το νησί. Τούτο, σημαίνει και αυξημένο ρόλο της Άγκυρας στην περιοχή, εξέλιξη που επηρεάζει τους ισραηλινούς σχεδιασμούς.
Οι πρώτες κινήσεις γίνονται από το εβραϊκό λόμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες, που παρουσιάζεται έτοιμο να συνεργαστεί με την Κυπριακή Δημοκρατία και να βοηθήσει τις προσπάθειές της, ασκώντας την επιρροή του. Εξίσου, όμως, σημαντικό θεωρείται στη Λευκωσία, το ενδιαφέρον της ισραηλινής κυβέρνησης.
Για τους Ισραηλινούς, όπως και τους Αμερικανούς, συμφέρει η Κύπρος να είναι παράγοντας σταθερότητας. Τούτο σημαίνει, όμως, ότι θα πρέπει να αποτραπεί μια κακή λύση, που θα αναπαρήγαγε την ένταση και την ανωμαλία στην περιοχή.