Ευθύνες ατάκτως ερριμμένες – Το προσχέδιο της έκθεσης για τις κυπριακές τράπεζες




Γράφει η ΚΑΤΙΑ ΣΑΒΒΑ

Όσο και να τραβάνε μεταξύ τους το πάπλωμα για να χώσουν ή να ξεσκεπάσουν ευθύνες όλων όσοι εμπλέκονται στον καταποντισμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος στη χώρα μας, τα μέλη της επιτροπής Θεσμών (της Κυπριακής Βουλής) φαίνεται να έχουν αποτύχει να φέρουν εις πέρας την αποστολή που αποφάσισαν αυτόκλητα να αναλάβουν.

Ήτοι, αφουγκραζόμενοι την κοινή γνώμη, να εξετάσουν άμεσα αλλά και διεξοδικά -όπως αναφέρεται στην προκαταρκτική έκθεση της επιτροπής που εξασφάλισε ο «ΠΟΛΙΤΗΣ»- τις παραμέτρους που οδήγησαν την κυπριακή οικονομία στη δεινή αυτή θέση. Η εκ προοιμίου παράθεση των πλαισίων του κοινοβουλευτικού ελέγχου, αλλά και των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν στη διαδικασία, κρίνεται ως μορφή απολογίας για το αποτέλεσμα της εν λόγω εξέτασης που αόριστα η Βουλή δεσμεύεται να συνεχίσει. Πολύ περισσότερο, η διαφωνία στη διατύπωση των συμπερασμάτων -που ο «Π» δημοσιεύει πριν τις αλλαγές που επιχειρούν τα κόμματα- τα οποία αποτελούν και την ουσία της όλης έρευνας, άρα και την απόδοση ευθυνών, αποδεικνύει ότι οι βουλευτές μακράν απέχουν από του να διαχωρίζουν το βουλευτικό τους αξίωμα από την κομματική τους καταγωγή. Εν τούτοις, στην έκθεση εντοπίζονται ενδιαφέρουσες πληροφορίες και σημαντικές παραδοχές, τουλάχιστον όσων κλήθηκαν για να καταθέσουν.

Ξεπούλημα στην Ελλάδα

Σε σχέση με την πώληση των υποκαταστημάτων των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, αφού η επιτροπή διαπιστώνει ότι δεν μπορούσε να αποφευχθεί, καθώς θα μπορούσε να οδηγηθούμε σε άτακτη χρεοκοπία, θεωρεί ως δεδομένη την παραδοχή του διοικητή της ΚΤ ότι οι κυπριακές τράπεζες μέχρι την 25η Μαρτίου 2013 «δεν ήταν αφερέγγυες και ότι η πώληση των καταστημάτων τους στην Ελλάδα, σε τιμή που υπολογίστηκε βάσει των εκτιμήσεων της PIMCO, τις ανάγκασε να αναγνωρίσουν τη διαφορά ως πραγματοποιηθείσες ζημιές και ως εκ τούτου να καταστούν αφερέγγυες». Συμπεραίνεται λοιπόν ότι η όλη συμφωνία πώλησης δεν ήταν συμφέρουσα για το κυπριακό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Την ίδια ώρα η επιτροπή διαμόρφωσε την άποψη ότι η κυπριακή πλευρά δεν εξάντλησε, όπως όφειλε, όλα τα περιθώρια διαβούλευσης για την επίτευξη λιγότερο επαχθών όρων. Η επιτροπή ψέγει και την έλλειψη της δέουσας σχέσης μεταξύ εκτελεστικής εξουσίας και ΚΤ από το 2010 και εντεύθεν. Και ενώ με λύπη παραδέχεται ότι δεν έχει ακόμη αντιληφθεί ποιος από κυπριακής πλευράς τελικά είχε την ευθύνη για την τελική συμφωνία, επιρρίπτει ευθύνες στην νυν κυβέρνηση που δεν πάλεψε όσο έπρεπε για εμπλοκή και των δ.σ. των δύο τραπεζών στην πώληση των υποκαταστημάτων τους, παρά το ότι τελούσαν υπό καθεστώς εξυγίανσης.

  • Η επιτροπή αφήνει ανοικτή πόρτα και σε κατηγορία ότι η συμφωνία υπογράφηκε αφήνοντας σημαντικά θέματα σε εκκρεμότητα και άρα την ευχέρεια στην Τράπεζα Πειραιώς (τον αγοραστή) να αποκομίσει σημαντικά πλεονεκτήματα μέσω της επιλεγμένης μεταφοράς μόνο των δανείων του ναυτιλιακού τομέα, που εκ των πραγμάτων αποτελούν τα πλέον εξασφαλισμένα δάνεια.
  • Τέλος η επιτροπή καταγγέλλει ότι η επιλογή της Πειραιώς ενδεχομένως να μην είναι τυχαία, αλλά να εξυπηρετεί και συμφέροντα «υπό το φως των καταγγελιών που αναφέρουν ότι στελέχη της Τράπεζας Πειραιώς φέρονται να έχουν λάβει μεγάλα χρηματικά ποσά υπό μορφή δανείων από τη Λαϊκή Τράπεζα και μάλιστα με μη επαρκείς εξασφαλίσεις».

PIMCO, ακίνητα και ΚΤ

Στις διαπιστώσεις της έκθεσης καταγράφεται η ανεπάρκεια πληροφοριών γύρω από το θέμα των διαδικασιών επιλογής και τον διορισμό της PIMCO από τη συντονιστική επιτροπή για τον διαγνωστικό έλεγχο του κυπριακού τραπεζικού συστήματος. Για την εκτίμηση ωστόσο της αξίας των ακινήτων που είχαν καθοριστικό ρόλο στον τελικό υπολογισμό των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών, η επιτροπή κρίνει ότι η ΚΤ δεν ήταν αρμόδια να υποβάλει στοιχεία στην PIMCO. Κρίνει αμφίβολο και κατά πόσο η γνώμη ενός μόνο εμπειρογνώμονα από το εξωτερικό αποτελεί την πιο ενδεδειγμένη λύση για τη θέσπιση τέτοιων σοβαρών συμπερασμάτων. Η επιτροπή εκτιμά περαιτέρω ότι η ΚΤ ενήργησε με υπέρμετρο συντηρητισμό κατά τη στοιχειοθέτηση των δεδομένων που παραδόθηκαν από αυτήν στη συντονιστική επιτροπή και ακολούθως στην PIMCO.

  • Ενδιαφέρουσα είναι και παράθεση εγγράφου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που κατατέθηκε στην επιτροπή, στο οποίο επισημαίνεται ότι η PIMCO, σε αντίθεση με προηγούμενους ίδιου τύπου ελέγχους που διενεργήθηκαν για παρόμοιες χώρες, στην περίπτωση της Κύπρου χρησιμοποίησε μια περισσότερο συντηρητική μεθοδολογία για τον υπολογισμό των κεφαλαιακών αναγκών, προνοώντας, άτυπα, ρυθμίσεις χειρότερες από το αναμενόμενο μακροοικονομικό σενάριο.

Ανεπίτρεπτοι χειρισμοί όλων σε σχέση με την απορρόφηση ΕLA – Νίπτει τας χείρας για το 1,8 δισ. η Βουλή

Σε σχέση με το θέμα του μηχανισμού Επείγουσας Παροχής Ρευστότητας (ELA), η επιτροπή θεωρεί ανεπίτρεπτους τους χειρισμούς όλων των εμπλεκομένων.

«Είναι προφανές ότι η χορήγηση ELA στη Λαϊκή Τράπεζα ξεπέρασε τα όρια των έκτακτων συνθηκών, ενώ η κατάσταση της εν λόγω τράπεζας κάθε άλλο παρά φερέγγυα και αξιόχρεη ήταν. Το γεγονός αυτό ήταν εν γνώσει όλων των αρμόδιων οργάνων τουλάχιστον από τον Μάιο του 2012, ενώ επιβεβαιώθηκε με τα αποτελέσματα του διαγνωστικού ελέγχου της PIMCO, χωρίς όμως να τεθούν φραγμοί στην ασυδοσία που παρατηρήθηκε στο όλο ζήτημα», αναφέρεται.

Για την επιτροπή καταλυτικός ήταν ο ρόλος της ΚΤ. Κυρίως το γεγονός ότι επέτρεψε στη Λαϊκή Τράπεζα να εξαρτηθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό από την απορρόφηση έκτακτης  ρευστότητας.

Ανεύθυνη Λαϊκή

Όσον αφορά τη Λαϊκή Τράπεζα, καταγράφεται ότι «είναι φανερό ότι ο οργανισμός, για 18 μήνες, στήριξε την πολιτική για τη βιωσιμότητά του σε ένα εργαλείο που θα έπρεπε να χρησιμοποιείται μόνο σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, αφού από τη φύση του ο ELA παραχωρείται στις τράπεζες μόνο για έκτακτες περιπτώσεις άντλησης ρευστότητας».

Δεδομένης και της πληροφόρησης που έτυχε η επιτροπή πως η απορρόφηση ELA βοηθά την κερδοφορία μιας τράπεζας σε σύγκριση με την άντληση καταθέσεων, καταλήγει ότι οι ενέργειες της τράπεζας αυτής ήταν τουλάχιστον ανεύθυνες. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η δήλωση του προέδρου του τελευταίου διοικητικού συμβουλίου της Λαϊκής ότι όλα τα περιουσιακά στοιχεία της εν λόγω τράπεζας, ακόμα και αυτά της Ελλάδας, ήταν υποθηκευμένα στην ΚΤ για τους σκοπούς του ELA.

Το 1,8 δισ.

Η επιτροπή Θεσμών πάντως εξέφρασε έντονη αγανάκτηση για την ελλιπή ενημέρωση που είχε τύχει η Βουλή κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου που αφορούσε την κρατική στήριξη της Λαϊκής με 1,8 δισ. παρά το γεγονός ότι στην έκθεση γεγονότων που παραθέτει εμπλεκόμενοι υποστήριξαν ότι την ενημέρωσαν. Η επιτροπή έχει την άποψη ότι στην περίπτωση αυτή η Βουλή δεν έτυχε ικανοποιητικής πληροφόρησης σε σχέση με το όλο θέμα και πιο συγκεκριμένα για το θέμα της απορρόφησης ELA από τη Λαϊκή Τράπεζα.  Για τον λόγο αυτό, η επιτροπή πιστεύει ότι εάν η Βουλή είχε ενώπιόν της το πλήρες φάσμα της πληροφόρησης που αφορούσε το πιο πάνω προτεινόμενο νομοσχέδιο, ενδεχομένως να τοποθετείτο διαφορετικά.

1. Ορφανίδης – Βγενόπουλος – Γιατί δεν κλήθηκαν;

Στο ειδικό κεφάλαιο του προσχεδίου της επ. Θεσμών για τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στη διαδικασία αναφέρεται ότι «μεταξύ των εξ αντικειμένου δυσκολιών που είχε να αντιμετωπίσει η επιτροπή ήταν και η αδυναμία της να υποχρεώσει πολίτες της Δημοκρατίας που ζουν στο εξωτερικό ή πολίτες ξένων χωρών να προσέλθουν και να καταθέσουν στην επιτροπή αναφορικά με τα υπό εξέταση θέματα.

Η επιτροπή εκτιμά ότι στην περίπτωση αυτή υπάρχουν τέτοια πρόσωπα που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στα διαδραματισθέντα και στα αίτιά τους, αλλά που είναι αδύνατον να κληθούν για να παρευρεθούν ενώπιόν της ώστε να καταθέσουν τις απόψεις τους». Το ερώτημα που εγείρεται είναι ποια ήταν η δυσκολία να προσκληθεί ο τέως διοικητής Αθανάσιος Ορφανίδης, ο οποίος, αν και διαμένει στο εξωτερικό, είχε επιστρέψει για κάποιες μέρες στην Κύπρο εντός του χρονικού πλαισίου της έρευνας που διεξήγαγε η Βουλή, ως επίσης και εμφανιζόταν μέχρι πρότινος συχνά σε παράθυρα τηλεοπτικών δελτίων ειδήσεων. Στην αντίπερα όχθη γιατί δεν δόθηκε βήμα στον πάλαι ποτέ ισχυρό άντρα της Λαϊκής Ανδρέα Βγενόπουλο, ο οποίος ζήτησε επανειλημμένα να παραστεί και να καταθέσει στοιχεία; Ή μήπως οι δυο αυτοί άνδρες δε συμπεριλαμβάνονται στα πρόσωπα που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στα διαδραματισθέντα;

2. O ρόλος των ΜΜΕ – Αφορμή ή εμπόδιο;

Ένα άλλο τρωτό σημείο που εντοπίζουμε στο κείμενο εργασίας της επ. Θεσμών είναι η διγλωσσία που παρατηρείται όσον αφορά στη συμβολή του Τύπου στο έργο που αυτή επιτέλεσε. Στη σελίδα 9 του προσχεδίου αναφέρεται ότι «κρίνεται απαραίτητο να αναφερθεί ότι το έργο της επιτροπής δυσχέραναν περισσότερο ορισμένα δημοσιεύματα που ήταν αντίθετα με το πνεύμα και τη δέσμευση των μελών της επιτροπής για τη διεξαγωγή μιας αντικειμενικής διερεύνησης, η οποία δεν έπρεπε να επηρεάσει ούτε οποιεσδήποτε δικαστικές ή οιονεί δικαστικές διαδικασίες, αλλά ούτε και να επιδράσει με οποιονδήποτε τρόπο στη φήμη και την υπόληψη προσώπων». Σημειώνουμε ακολούθως στη σελίδα 13:

«Πρώτο θέμα που απασχόλησε την κοινοβουλευτική επιτροπή Θεσμών στο πλαίσιο της εξέτασης του γενικότερου θέματος της λειτουργίας των θεσμών του χρηματοπιστωτικού συστήματος ήταν η εξέταση των αξιογράφων κεφαλαίου. Αφορμή για την εξέταση του πιο πάνω θέματος αποτέλεσαν οι καταγγελίες κατόχων αξιογράφων προς τις εποπτικές αρχές αλλά και διάφορα δημοσιεύματα στον ημερήσιο Τύπο για πιθανή παραπλάνηση ή εξαπάτηση πελατών από τραπεζικούς οργανισμούς κατά την προώθηση αξιογράφων κεφαλαίου από αυτούς». Τελικά τα ΜΜΕ δυσχέραναν ή διευκόλυναν με δημοσιεύματα το έργο της επιτροπής;

3. Aπ’ αλλού ξεκίνησαν – Για τα αξιόγραφα αναμείνατε

Αφορμή για την εγγραφή του θέματος από την επιτροπή Θεσμών  στάθηκαν, όπως αναφέρεται και στην έκθεση, οι καταγγελίες/παράπονα πολιτών για τη διαχείριση των τοπικών φορέων του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε σχέση με τα αξιόγραφα, τα τραπεζικά επιτόκια και άλλα χρηματοπιστωτικού περιεχομένου ζητήματα.

Και ενώ αφιερώθηκαν έξι συνεδρίες στο συγκεκριμένο θέμα, την ίδια ώρα που στο προσχέδιο το κεφάλαιο αυτό καλύπτεται από 30 σελίδες παράθεσης γεγονότων (περίπου το ήμισυ της έκθεσης γεγονότων), στο κεφάλαιο με τις διαπιστώσεις τις επιτροπής, που είναι και το κυριότερο, παρατίθεται μόνο το εξής:«Σε σχέση με τα αξιόγραφα: με βάση τα αρχικά ευρήματα των ειδικών ελέγχων που διεξήγαγε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου η επιτροπή καλείται να καταθέσει τις τελικές τις αποφάσεις».

Εμείς σημειώνουμε το εξής από την έκθεση γεγονότων: «Ειδικότερα ο εκπρόσωπος της Λαϊκής Τράπεζας ενημέρωσε την επιτροπή ότι για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα η τράπεζα δεν είχε τη δυνατότητα να καταβάλει τους συμφωνημένους τόκους των αξιογράφων κεφαλαίου στους επενδυτές λόγω του κουρέματος που υπέστησαν τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου στα οποία η τράπεζα είχε επενδύσει. Αυτός ήταν και ο λόγος που η εν λόγω τράπεζα χρειάστηκε στήριξη από το κράτος 1,8 δις ευρώ».

Πηγή: ΠΟΛΙΤΗΣ

ΟΛΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΔΩ: http://www.politis-news.com/upload/20130719/1374219178-15677.pdf

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: