Υψηλή προτεραιότητα των ΗΠΑ το Κυπριακό, δήλωσε ο υφυπουργός Εξωτερικών Ρούμπιν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το Κυπριακό είναι ένα κατεξοχήν ευρωπαϊκό ζήτημα και επενδύουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την οριστική διευθέτησή του διαμηνύει ο Χριστοδουλίδης
Η Κύπρος στην “πρώτη γραμμή”: Νέα αποστολή βοήθειας από την Λάρνακα προς τη Λωρίδα της Γάζα μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου και της νεόδμητης προβλήτας των ΗΠΑ
Τη θέση ότι το Κυπριακό αποτελεί υψηλή προτεραιότητα της αμερικανικής κυβέρνησης διατύπωσε ο Βοηθός Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιoς για Ευρωπαϊκές και Ευρωασιατικές Υποθέσεις Ερικ Ρούμπιν, μιλώντας χθες στο 29ο συνέδριο της ΠΣΕΚΑ, οι εργασίες του οποίου διεξάγονται στην αμερικανική πρωτεύουσα, μεταδίδει ο ανταποκριτής του ΚΥΠΕ Αποστόλης Ζουπανιώτης.
Στον κ. Ρούμπιν, ο οποίος μόλις επέστρεψε στις ΗΠΑ από την Κύπρο, όπου είχε επαφές με την κυβέρνηση και εκπροσώπους των Τουρκοκυπρίων, απονεμήθηκε τιμητική διάκριση.
«Νομίζω θα υπάρξει η στιγμή της σοβαρής δέσμευσης. Νομίζω είμαστε έτοιμοι να κάνουμε κάθε τι δυνατόν και ίσως είναι η στιγμή που θα αποζημιωθούμε (pay-off time)», ανέφερε. Υποσχέθηκε ότι θα ακουστούν οι απόψεις και της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, όχι απλά γιατί αρκετοί Ελληνοκύπριοι έχουν πολλές εμπειρίες «αλλά και γιατί θα μας βοηθήσει να καταλήξουμε σε μία προσέγγιση που θα έχει καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Γι’ αυτό καλωσορίζω το διάλογο»,ανέφερε.
Μιλώντας για την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο, ο κ. Ρούμπιν επεσήμανε την αλλαγή που διαπίστωσε αυτή τη φορά, σε σύγκριση με την προηγούμενη επίσκεψή του στο νησί, καθώς οι επιπτώσεις της κρίσης ήταν εμφανείς από τα καταστήματα, τα γκράφιτι στους δρόμους κλπ, όπως είπε.
«Συνομιλώντας με πολιτικούς ηγέτες και με τον Υπουργό Οικονομικών, που έχει τη δυσκολότερη δουλειά στον κόσμο, αντιλήφθηκα ότι ξεκάθαρα η κρίση κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει και πολλές δυσκολίες βρίσκονται ακόμη μπροστά τους. Γι’ αυτό η υποστήριξη σ’ ένα καλύτερο μέλλον για την Κύπρο, όχι απλά την οικονομία, αλλά τον κόσμο, είναι θέμα υψηλής προτεραιότητας», υπογράμμισε.
Σύμφωνα με το KYΠΕ, ο κ. Ρούμπιν επεσήμανε ότι μετά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και στην ευρωζώνη, κάποιες από τις κρίσιμες αποφάσεις πλέον λαμβάνονται στις Βρυξέλλες και στην ΕΚΤ.
«Υπάρχουν στιγμές που νιώθουμε άσχημα από την αδυναμία μας να επηρεάσουμε αυτές τις αποφάσεις, οι οποίες δεν εξαρτώνται από εμάς. Παρόλα αυτά τις παρακολουθούμε, όχι απλά με συμπάθεια αλλά και συμπόνια για τον κόσμο που πληρώνει τις επιπτώσεις», ανέφερε.
Ο κ. Ρούμπιν είπε πως οι ΗΠΑ έχουν εντυπωσιαστεί από τη νέα Κυβέρνηση. «Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κι οι συνεργάτες του είναι όχι απλά ταλαντούχοι και έμπειροι, αλλά και αποφασισμένοι, όχι μόνο να διαχειριστούν την έξοδο από την κρίση, αλλά και να αλλάξουν σελίδα», ανέφερε.
Χαρακτήρισε θετικές τις συζητήσεις που είχε και ανέφερε ότι πως χρειάζεται η Αμερική να βοηθήσει την Κύπρο και την κυβέρνησή της. «Όχι εναντίον των Βρυξελλών και της ΕΕ, αλλά όλοι μαζί. Όμως οι Αμερικανοί χρειάζεται αυτή τη στιγμή απευθείας να έχουμε και να ενδυναμώσουμε τους δεσμούς μας, γιατί τώρα όσο ποτέ άλλοτε έχει σημασία», είπε.
Για το κλίμα που συνάντησε έναντι της λύσης του Κυπριακού,είπε πως πουθενά δεν είδε μίσος αλλά πως το στάτους κβο είναι άδικο και πρέπει να τερματιστεί.
«Δεν συνάντησα ούτε έναν Τουρκοκύπριο να είναι ευτυχής με την κατάσταση και να επιθυμεί τη διατήρησή της, συμπεριλαμβανομένης και της ηγεσίας. Συμφωνώ ότι το θέμα δεν είναι η μία κοινότητα να μισεί την άλλη, αλλά για μία ανυπόφορη και άδικη κατάσταση που έχει διαρκέσει πάρα πολύ. Νομίζω η αίσθηση που υπάρχει είναι πως αυτό θα πρέπει ν’ αλλάξει», ανέφερε.
Ο κ. Ρούμπιν είπε μία από τις καθοριστικές δοκιμασίες (one of the key tests) είναι μία διαφορετική προσέγγιση από το σχέδιο Ανάν. Κάτι με το οποίο συμφωνούν ακόμη κι αυτοί που το είχαν υποστηρίξει, επεσήμανε.
«Ολοι συμφωνούν ότι δεν είναι καλή προσέγγιση και δεν μπορούμε να επιστρέψουμε σ’ αυτή. Δε νομίζω ότι ένα έγγραφο μεγέθους τηλεφωνικού καταλόγου είναι πρακτικό, ή δυνατό για να κυβερνηθεί μία χώρα», είπε, προσθέτοντας πως είναι ένα σχέδιο για το οποίο ξεκάθαρα οι ψηφοφόροι αποφάσισαν ότι δεν μπορεί να είναι το μέλλον της χώρας.
Από την άλλη, συμπλήρωσε, υπάρχουν στοιχεία του σχεδίου τα οποία πρέπει να διατηρηθούν, όπως και στοιχεία που υπήρχαν και σε προηγούμενες προσπάθειες που κατεβλήθησαν για εξεύρεση συμφωνίας.
Ανέφερε ότι θα απαιτηθεί «δημιουργικότητα και υπομονή, σοφία και έξωθεν υποστήριξη και ασφαλώς το κλειδί θα είναι τί δηλώνει και πράττει η τουρκική Κυβέρνηση. Ασφαλώς θέλουμε να πάρουμε τοις μετρητοίς αυτά που είπε ο κ. Ερντογάν, ότι επιδιώκουν λύση και τερματισμό της διαίρεσης της νήσου και ν’ αλλάξουν σελίδα», ανέφερε.
Ο κ. Ρούμπιν είπε πως οι ΗΠΑ παρακολουθούν αυτές τις δηλώσεις, ξεκινώντας από την πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, κατά την οποία, όπως είπε, «ο Πρόεδρος ενέπλεξε τον Πρωθυπουργό σε μία βαθιά και λεπτομερή συζήτηση».
Παρότι συνέχισε, η οικονομική κατάσταση είναι επίφοβη, διαισθάνθηκε και την ελπίδα να προχωρήσουν, γιατί είναι προς το συμφέρον όλων.
«Θα πράξουμε ότι μπορούμε να το υποστηρίξουμε. Επέστρεψα με κάποιες σκέψεις από συζητήσεις που είχα με κόσμο, όχι απλά με τους ηγέτες, αλλά κι άτομα από όλες τις κοινωνικές ομάδες, που έχουν ανησυχίες και ιδέες τις οποίες θέλουμε να λάβουμε υπόψη πηγαίνοντας πέραν της γραφειοκρατικής πτυχής. Γι’ αυτό κι ακολουθώντας τη συμβουλή του Αντι Μανάτου ήλθα να συζητήσουμε και καλωσορίζω τις ιδέες σας», ανέφερε.
Ο κ. Ρούμπιν έπλεξε το εγκώμιο της ελληνοαμερικανικής ηγεσίας για το ρόλο που διαδραμάτισε στη βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ.
Παράλληλα για σχεδόν 40 λεπτά απάντησε σε πολλά ερωτήματα των αντιπροσώπων, αλλά και σε σχόλιά τους, για πολλά κρίσιμα θέματα, όπως ο εποικισμός, ο ρόλος του Αλέξάντερ Ντάουνερ, η επιστροφή της Αμμοχώστου, οι εγγυήσεις.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος έδειξε σε πολλές περιπτώσεις (όπως στο ζήτημα των εποίκων) να κατανοεί τις ανησυχίες των ομογενών και να παραπέμπει για το ξεπέρασμα του προβλήματος στην Τουρκία.
«Σε κάποιο βαθμό πρέπει να δούμε πόσο σοβαροί είναι οι ηγέτες της Τουρκίας. Θα λάβουμε όσα λένε τοις μετρητοίς υποθέτοντας ότι είναι σοβαροί, όμως είναι χαρακτηριστικό το πόσο δύσκολο είναι το θέμα. Χρειάζεται ευελιξία και δημιουργικότητα και στο τέλος σκληρές αποφάσεις, αν είναι σοβαροί στην εξεύρεση μιας διευθέτησης και στην επίτευξη ενός πράγματος που θα είναι δίκαιο επίσης και για την τουρκοκυπριακή κοινότητα», ανέφερε.
Είπε ακόμη πως και η Τουρκία είναι αντιμέτωπη με ορισμένες σκληρές επιλογές. «Ολοι είναι (αντιμέτωποι) από αυτή την άποψη, όμως εμείς ξεκάθαρα στεκόμαστε με το διεθνές δίκαιο», ανέφερε. Χαρακτήρισε ακόμη διπλωματική επιτυχία της Κύπρου το ότι η διεθνής κοινότητα ήταν όλα αυτά τα χρόνια σταθερά στο πλευρό της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ η Τουρκία δεν πέτυχε να πείσει άλλες χώρες να υποστηρίξουν τις απόψεις της.
Απαντώντας σε παρέμβαση του Δημάρχου Αμμοχώστου Αλέξη Γαλανού, ο οποίος έθεσε θέμα Ντάουνερ, ρωτώντας «πώς θα φτάσουμε σε λύση αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο μεσολαβητή», ο κ. Ρούμπιν υπενθύμισε ότι από την έναρξη του προβλήματος το μέλλον της Κύπρου ήταν υπόθεση των Ηνωμένων Εθνών και ότι οι παρούσες ειρηνευτικές συνομιλίες είναι υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ.
«Επαφίεται στις δύο κοινότητες να αποφασίσουν αν είναι ευτυχείς με το πλαίσιο και τους ανθρώπους. … Αν έχουμε κάποια κατάσταση – κι αυτό συνέβη στο παρελθόν – όπου τα πράγματα κατέρρευσαν (broke down) λόγω δυσαρέσκειας με τη δομή της διαδικασίας ή τους μεσολαβητές, τότε θα πρέπει να λάβουμε θέση», ανέφερε.
Εξέφρασε την εκτίμηση ότι «προτίθενται (τα μέρη) να προχωρήσουν. Χρειάζεται να ορίσουν την ημερομηνία για την επανέναρξη των συνομιλιών. Οι ηγέτες είχαν δείπνο που πήγε καλά. Εμείς θα προσπαθήσουμε να είμαστε υποβοηθητικοί από έξω (helpful outsiders), έτοιμοι να προσφέρουμε υποστήριξη όταν μας ζητηθεί, αλλά όχι να κάνουμε μικροδιαχείριση», ανέφερε.
Πάντως, απαντώντας άλλη ερώτηση, δεν απέκλεισε να υπάρξει ενθάρρυνση και ο αμερικανικός ρόλος να είναι περισσότερο αυξημένος.
Στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, είπε πως θα πρέπει αυτά τα πράγματα να τα σκεφτόμαστε νωρίς και όχι να τρέχουμε την τελευταία στιγμή, που είναι ένα λάθος που έχει συμβεί στο παρελθόν. Είπε ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί δημόσια σε συζήτηση γύρω από την συμμετοχή της Κύπρου στους δυτικούς θεσμούς για την ασφάλειά της. Όμως, η συζήτηση αυτή θα πρέπει να αρχίσει, ανέφερε. «Ο τελικός στόχος θα πρέπει να είναι ως ευρωπαϊκή χώρα η Κύπρος να έχει φυσιολογικές διευθετήσεις για την ασφάλειά της», είπε.
Στο ερώτημα πώς θα πειστούν οι Ελληνοκύπριοι ότι η Τουρκία θα λάβει σκληρές αποφάσεις για την επίλυση του Κυπριακού, όταν δεν επιστρέφει τους κατοίκους της μια πόλη φάντασμα, ο κ. Ρούμπιν είπε πως το θέμα είναι στις υψηλές προτεραιότητες του Προέδρου Αναστασιάδη.
«Ελπίζω να ακούσουμε από τους Τούρκους ηγέτες μία πραγματική δέσμευση ότι η πρόθεσή τους είναι η επιστροφή των Βαρωσίων. Νομίζω ότι όσο πιο σύντομα γίνει αυτό, τόσο το συντομότερο θα αρχίσει η ανοικοδόμηση. Νομίζω χρειάζεται να είναι ένα από τα πρώτα θέματα (early subjects) των διαπραγματεύσεων. Όχι απλά για τις νομικές αρχές και τις επιπτώσεις στους ανθρώπους, αλλά και επειδή είναι κρίσιμο να πιστέψουν οι άνθρωποι πως είναι δυνατό να επιτευχθεί κάτι καλύτερο»,είπε.