Σχέδιο για να κλείσει το Κυπριακό: Συζητήσεις στο νησί, εμπλοκή Γκουτέρες, ξεκαθάρισμα τον Ιούνιο




Του Κώστα Βενιζέλου

Στοχευμένες κινήσεις αναμένεται να υπάρξουν στο Κυπριακό αμέσως μετά τις προεδρικές εκλογές, με στόχο να διαμορφωθεί ξεκάθαρη εικόνα για το τι μέλλει γενέσθαι μέχρι τον Ιούνιο.

Στόχος είναι η επίτευξη στρατηγικής συμφωνίας, που επί της ουσίας παραπέμπει σε ενδιάμεση λύση, μέσα στα χρονικά περιθώρια που τίθενται. Η συμπλήρωση των κενών θα απασχολήσει τους εμπλεκόμενους μετά την υπογραφή της στρατηγικής συμφωνίας, αναφέρουν πηγές που έχουν γνώση των παρασκηνιακών διεργασιών.

Είναι προφανές πως η κίνηση του Συμβουλίου Ασφαλείας να ζητήσει από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να υποβάλει έκθεση για τις καλές του υπηρεσίες, για τη διαδικασία του Κυπριακού, ένα μήνα πριν την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, τον ερχόμενο Ιούλιο, συνδέεται με τους σχεδιασμούς που έχουν διαμορφωθεί. Είναι πρόδηλο πως η πρόθεση τόσο της Γραμματείας του Διεθνούς Οργανισμού όσο και μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, είναι να συνδέσουν τις εξελίξεις στο Κυπριακό με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και το μέλλον της. Γι’ αυτό, άλλωστε, δεν προέβησαν τώρα σε οτιδήποτε δραστικό σε σχέση με την Ειρηνευτική Δύναμη στην Κύπρο, κρατώντας αυτό τον μοχλό πίεσης και εκβιασμού για τη νέα παρέμβασή τους.

Με βάση τον σχεδιασμό που υπάρχει θα πρέπει να προηγηθούν συζητήσεις στην Κύπρο μεταξύ των δύο πλευρών. Τούτο σημαίνει πως θα πρέπει ο νικητής των σημερινών εκλογών να πραγματοποιήσει συναντήσεις με τον κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, για να προετοιμάσουν το έδαφος ώστε να φθάσουν στο σημείο που θα καλέσουν από κοινού τον Γενικό Γραμματέα να παρέμβει εκ νέου στο Κυπριακό. Αυτό σημαίνει πως θα επαναρχίσει η διαδικασία επί κυπριακού εδάφους, με χαρακτήρα προετοιμασίας, συζητώντας όλα τα ζητήματα, πλην προφανώς του κεφαλαίου της Ασφάλειας, καθώς επί τούτου ο κ. Μουσταφά Ακιντζί δεν έχει αρμοδιότητα ή οδηγίες να πράξει τούτο. Αυτό το θέμα η Τουρκία δεν αφήνει κανένα στα κατεχόμενα να το «αγγίξει». Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ξένος διπλωμάτης που παρακολουθεί από κοντά το Κυπριακό, θα αξιοποιηθεί η Άνοιξη για συζητήσεις στην Κύπρο, ώστε να διαμορφωθούν οι συνθήκες για να ετοιμαστεί η κοινή πρόσκληση προς τον Γενικό Γραμματέα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών θεωρείται δεδομένο πως οι εμπλεκόμενοι θα φθάσουν στο σημείο της κοινής έκκλησης καθώς κανένας δεν επιθυμεί να φορτωθεί την ευθύνη συνέχισης του αδιεξόδου. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο η Τουρκία θα είναι έτοιμη να συζητήσει σοβαρά για να αρθεί το αδιέξοδο και να προχωρήσει η διαδικασία. Τα Ηνωμένα Έθνη, όπως και οι Αγγλοαμερικανοί, θεωρούν πως οτιδήποτε γίνει θα πρέπει να πραγματοποιηθεί τους επόμενους μήνες, μέχρι το τέλος του χρόνου. Κι αυτό γιατί, όπως εξηγούν, το 2019 θα είναι χρονιά εκλογών στην Τουρκία. Βεβαίως αυτοί που προβάλλουν αυτό το επιχείρημα δεν φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη το γεγονός πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που καθορίζει τις εξελίξεις από τουρκικής πλευράς, δεν θα προβεί σε οποιαδήποτε κίνηση στο Κυπριακό πριν τις εκλογές για να μην έχει πολιτικό κόστος. Εκτός κι εάν μια συμφωνία στο Κυπριακό εντός των χρονικών προθεσμιών που θέτουν οι εν δυνάμει μεσολαβητές, θα αποτελεί θρίαμβο για τον νεοσουλτάνο της Άγκυρας.

Ο πήχης έχει τοποθετηθεί μεν ψηλά, πλην όμως είναι προφανές πως εάν δεν προχωρήσει η διαδικασία ή αποτύχει μια νέα Πενταμερής Διάσκεψη για το Κυπριακό, τότε οι διεθνείς παίκτες αφήνουν να εννοηθεί πως θα εξετάσουν εναλλακτικές επιλογές. Τι σημαίνει αυτό; Κάποιες ιδέες διαρρέουν από διάφορες πλευρές, ενώ υπάρχει ο ισχυρισμός πως σε κάποιους κύκλους έχουν συζητηθεί εναλλακτικά σενάρια.

Είναι προφανές πως μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης και ανάληψης των καθηκόντων της οι εξελίξεις θα τρέξουν στο Κυπριακό. Καθίσταται σαφές από διεθνείς παίκτες πως «ο χρόνος τελειώνει» για το Κυπριακό, ένα πρόβλημα που απασχολεί δεκαετίες τα Ηνωμένα Έθνη και τις τρίτες χώρες που ασχολούνται παραδοσιακά. Βεβαίως, τα Ηνωμένα Έθνη δεν μπορούν να εγκαταλείψουν μια εστία ανωμαλίας, ένα άλυτο ζήτημα, επειδή οι προσπάθειες αποτυγχάνουν, με ευθύνη μάλιστα της κατοχικής δύναμης, γεγονός που γνωρίζουν, αν και δεν το αναφέρουν ποτέ.

Οι όποιες συζητήσεις γίνουν εφεξής, θα στηριχθούν στα όσα διαδραματίστηκαν στις δύο πενταμερείς διασκέψεις, περασμένου Ιανουαρίου στη Γενεύη και Ιουνίου-Ιουλίου στο Κραν Μοντάνα. Θεωρούνται οι συζητήσεις κεκτημένο της διαδικασίας, εκτός κι εάν αμφισβητηθεί τούτο από τους εμπλεκόμενους.

ΑΦΥΠΗΡΕΤΕΙ Ο ΒΟΗΘΟΣ Γ.Γ. ΤΟΥ ΟΗΕ, ΤΖΕΦΡΥ ΦΕΛΝΤΜΑΝ

Η αφυπηρέτηση του Βοηθού Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Τζέφρυ Φέλντμαν, στο τέλος Μαρτίου, θα επισπεύσει την αναζήτηση από τον Αντόνιο Γκουτέρες, νέου απεσταλμένου του στο Κυπριακό σε αντικατάσταση του παραιτηθέντος, Έσπεν Μπαρθ Άιντε. Για να γίνει, όμως, τούτο θα πρέπει να αρχίσουν οι διεργασίες επί κυπριακού εδάφους.

Ο Τζέφρυ Φέλντμαν είχε ουσιαστική εμπλοκή στο Κραν Μοντάνα και εκπροσώπησε τον Γενικό Γραμματέα στις συναντήσεις όταν απουσίαζε ο κ. Γκουτέρες. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι ο κ. Φέλντμαν, στις 28 Ιουνίου 2017, είχε θέσει τρία ερωτήματα προς τους εμπλεκόμενους, που αφορούσαν τόσο στην ουσία όσο και τη διαδικασία επιχειρώντας να βρει τρόπους διευκόλυνσης των συζητήσεων. Πρώτο, πώς βλέπουν οι πλευρές την επόμενη ημέρα της λύσης. Δεύτερο, πώς θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων. Τρίτο, πώς θα λειτουργήσει ένας μηχανισμός εφαρμογής της λύσης.

Η αποχώρηση Ναμί και η απόσυρση του χάρτη

Η αποχώρηση του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή, Οζντίλ Ναμί, μετά την «εκλογή» του ως «βουλευτή» αλλά και μέλους της ψευδοκυβέρνησης («υπουργός» οικονομίας και ενέργειας), αποτελεί ένα νέο δεδομένο στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, όταν και όποτε αρχίσει. Είναι προφανές πως μετά την εξέλιξη αυτή ο Μουσταφά Ακιντζί θα αναζητήσει αντικαταστάτη του.

Σημειώνεται και ο προκάτοχος του Οζντίλ Ναμί, Κουντρέκ Οζερσάι, που είχε παραιτηθεί για να ιδρύσει κόμμα, θα είναι επίσης ψευδοϋπουργός (εξωτερικών). Η επιλογή του νέου διαπραγματευτή θα είναι ενδεικτική των προθέσεων, αν και τα πρόσωπα δεν καθορίζουν πολιτικές.

Οι πρόσφατες κινήσεις της τουρκικής πλευράς, όπως αυτή με την απόσυρση του χάρτη που κατατέθηκε τον περασμένο Ιανουάριο στη Γενεύη, είναι ενδεικτικές των τουρκικών προθέσεων. Ο χάρτης, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω δεν ικανοποιεί την ελληνοκυπριακή πλευρά (δεν περιλαμβάνει Μόρφου κ.λπ.), συνδέθηκε με τις προτάσεις που υπέβαλε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης στο Κραν Μοντάνα. Άλλωστε το μήνυμα Ακιντζί ήταν πως αποσύρει τον χάρτη από τη στιγμή που υπάρχει δήλωση από ελληνοκυπριακής πλευράς πως δεν ισχύουν οι κατατεθέντες προτάσεις της στο Κραν Μοντάνα.

Επαναφορά του χάρτη θα γίνει μόνο εάν ισχύσουν και οι προτάσεις. Όλα αυτά, βέβαια, θεωρούνται κινήσεις τακτικής, ενδέχεται όμως να αποκρύβουν και κάποιες βαθύτερες σκέψεις της τουρκικής πλευράς. Ό,τι κατατίθεται, περιλαμβανομένου του χάρτη και των προτάσεων, θεωρείται κεκτημένο της διαδικασίας, είναι η πρακτική του ΟΗΕ, που ίσχυσε, όμως, διαχρονικά μόνο για την ε/κ πλευρά. Η κίνηση της Άγκυρας, διά του Άκιντζί, έγινε τον Δεκέμβριο σε περίοδο που δεν υπήρχε διαδικασία αλλά η προσοχή είναι στραμμένη στη μετά τις εκλογές περίοδο και πως θα συμπεριφερθεί η τουρκική πλευρά.

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: