Η μνήμη είναι απαραίτητη για την άμυνα έναντι της εξουσίας: Ο ρόλος της λήθης στην Κύπρο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Λουκή Γ. Λουκαΐδη
Η λήθη δηλαδή η λησμονιά διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην πορεία των γεγονότων στην κυπριακή κοινωνία. Δεν ξέρω ακριβώς πώς λειτουργεί η λήθη σε άλλες χώρες στα σημαντικά γεγονότα, δεν είναι όμως δυνατόν να λειτουργεί τόσο αποτελεσματικά στην Κύπρο που ο πληθυσμός της είναι μικρός και τα σημαντικά γεγονότα περιορισμένα.
Επικεντρώνομαι κυρίως στα αρνητικά περιστατικά τα οποία η λήθη του κόσμου τα διαλύει σαν σίφουνας και σαν να μην υπήρχαν ποτέ. Βασιζόμενοι σε αυτή τη λειτουργία της λήθης παραμερίζεται η διαφθορά, η παρανομία, η αχαριστία, η αντίφαση και διάφορες άλλες αρνητικές καταστάσεις και ακόμη κίνδυνοι σε πολλούς τομείς.
Μπορεί να αντιδράσει η κοινή γνώμη σε μια παρανομία, σε μια ατιμωρησία, σε μια ακόμη διαφθορά, αλλά οι υπαίτιοι βασιζόμενοι στη λησμονιά που αποτελεί βασικό στοιχείο της νοοτροπίας και της κουλτούρας του κυπριακού κοινού ξεφεύγει και μπορεί και να επικρατήσει. Θυμάστε την απόσπαση της Σάββιας Ορφανίδου στην ΕΤΕπ; Η υπόθεση πήρε δημοσιότητα, χαρακτηρίστηκε από όλους του αρμόδιους ως παράνομη αλλά το θέμα ξεχάστηκε και η κ. Σάββια επικράτησε και είναι ακόμα εκεί που τοποθετήθηκε παράνομα.
Και πόσα άλλα παρόμοια περιστατικά είχαν την ίδια τύχη. Ερχόμενοι τώρα στην πολιτική ζωή το εκλογικό σώμα θυμάται τη στάση των διαφόρων πολιτικών μας στο σχέδιο π.χ Ανάν; Θυμάται κανείς τις μεταπηδήσεις από το ένα κόμμα στο άλλο κάποιων πολιτικών; Ή μήπως θυμάται κανένας τους λόγους που με συνέπεια υποστηρίχθηκε ο κ. Χριστόφιας στις εκλογές από άλλα κόμματα για να πετύχει και πέτυχε την εκλογή του με τα γνωστά αποτελέσματα. Θυμόμαστε την πολιτική ανυπαρξία του κ. Μαλά από την περασμένη του αποτυχία έτσι που να διερωτηθούμε τώρα τι έκανε ή τι έγραψε τελοσπάντων για το Κυπριακό ή άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος και από πού και ως πού θέλει να γίνει Πρόεδρος; Θυμάστε τη θερμή υποστήριξη του κ. Χριστόφια από τον κ. Άντρο; Θυμούμαστε την προϊστορία αρκετών κεφαλαιοκρατών της Κύπρου που τώρα παρουσιάζονται σαν οι σωτήρες της οικονομίας; Τις παρανομίες τους και τις πλαστογραφίες τους που οδήγησαν μάλιστα κάποιους στη φυλακή; Ούτε καν την πρόσφατη ιστορία της Κύπρου έστω από το 1950 θυμάται σωστά η κυπριακή κοινωνία ιδίως οι νέοι που έπρεπε να τη διδάσκονται στα σχολεία τους γιατί κυρίως θα κληθούν να οικοδομήσουν το μέλλον της πατρίδας μας.
Παρεμπιπτόντως διερωτώμαι γιατί αυτή η παράλειψη της ιστορίας στα σχολεία; Δεν θέλω να πιστέψω ότι είναι από φόβο των αντιδράσεων των Τούρκων.
Καταντήσαμε στην Κύπρο την αέναη να ξεχωρίζουμε και να θυμόμαστε μόνο τα ποδοσφαιρικά αποτελέσματα, κυρίως το ΑΠΟΕΛ και της ΟΜΟΝΟΙΑΣ, όπου η νεολαία γνωρίζει κάθε παίχτη και κάθε μπαλιά του. Αυτά σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα που απειλείται ανά πάσα στιγμή να καταληφθεί ολόκληρη. Τα χειρότερα πολιτικά λάθη, οι χειρότεροι χειρισμοί και συμπεριφορές, εγκληματικές και προϊόντα της διαφθοράς, δεν απασχολούν τους υπαίτιους διότι λένε «δεν βαριέσαι, άσε το λίγο καιρό και θα ξεχαστεί». Τουλάχιστον αυτό ίσχυε μέχρι πρόσφατα. Διερωτώμαι πώς θα ψηφίζουν οι Κύπριοι αφού ό,τι σημαντικό και αν συνέβη ή αν άκουσαν και είδαν το ξέχασαν.
Στη μνήμη στηρίζεται η πολιτική, σε αυτήν στηρίζεται η επιστήμη, η παιδεία, η ανάπτυξη του τόπου, η διόρθωση των λαθών. Η μνήμη είναι και απαραίτητη για άμυνα έναντι της εξουσίας. Όπως ορθά αναφέρει ο Τσέχος συγγραφέας Κούντερα «Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη». Προσθέτω και εγώ ότι το μεγαλύτερο στήριγμα του ψέματος είναι η λήθη. Για το ίδιο θέμα επικαλούμαι και τη φιλοσοφία του σφαγέα Ιωσήφ Στάλιν «Το όπλο των πολιτικών είναι η λήθη των λαών». Άλλος πολιτικός πιο διακριτικός και πολιτισμένος ο Βενιαμίν Ντισραέλι ακολουθούσε την εξής πολιτική «Εγώ ποτέ δεν απορρίπτω. Εγώ ποτέ δεν αντιλέγω. Εγώ απλά ξεχνάω». Και αν η λήθη χρησιμοποιείται για το κακό του λαού και την αποφυγή ανάληψης ευθύνης από τους πολιτικούς σε μεγάλα κράτη, φανταστείτε τι ζημιά μπορεί να προκαλέσει σε ένα μικρό κράτος όπως η Κύπρος.
