File photo: Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, ΜΠενιαμίν Νετανιάχου στο Λευκό Οίκο. EPA, MICHAEL REYNOLDS
Σε μία περίοδο που οι σχέσεις των κρατών στην Μέση Ανατολή φλέγονται, όπου ανακατατάξεις ισχύος λαμβάνουν χώρα και δίνουν ένα δυναμικό χαρακτήρα στις εξελίξεις, το Ισραήλ αντιμετωπίζει ολοένα περισσότερους κινδύνους ασφαλείας, οι οποίοι σχετίζονται κατά βάση με τις δραστηριότητες και επιδιώξεις του Ιράν.
Ο διαχρονικός αντίπαλος της Σαουδικής Αραβίας, ήδη από την ισλαμική επανάσταση που διενεργήθηκε το 1979 με ηγέτη τον Ρουχολάχ Χομεϊνί, επιδιώκει να καταστεί ηγεμόνας στη περιφέρεια της Μέσης Ανατολής. Ένας από τους βασικούς κινδύνους του Ισραήλ, που προέρχεται από τη δράση του Ιράν, εντοπίζεται στη Συρία.
Το εν λόγω κράτος αποτελεί τη γέφυρα από τα σύνορα του Ιράκ, μέσω του οποίου το Ιράν με τις διάφορες παραστρατιωτικές ομάδες που υποστηρίζει και κατευθύνει, καθώς και τον βραχίονα τους που μέχρι πρότινος ηγείτο ο Κασέμ Σολεϊμανί – τις ειδικές δυνάμεις Αλ-Κούντς, επιδιώκει να καθιερώσει έναν σιιτικό δρόμο με κατάληξη τον Λίβανο και την Χεσμπολάχ. Για το Ισραήλ, το πρόβλημα αυτό αποτελεί ζήτημα υψίστης ασφαλείας που καλείται να αντιμετωπίσει.
Αναλυτικότερα, ο Πρόεδρος Τράμπ στα πρώτα σημεία αναφοράς του για την 80σέλιδη συμφωνία, αναφέρθηκε στην υποχρέωση που προβλέπεται στους Παλαιστινίους να αποκηρύξουν την τρομοκρατία, δείχνοντας την οργάνωση Χαμάς. Στην ίδια κατεύθυνση, ο ισραηλινός πρωθυπουργός αποκάλυψε πως το σχέδιο προβλέπει την αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας και τον αφοπλισμό της Χαμάς.
Όσον αφορά την Ιερουσαλήμ, θα είναι η μία και αδιαίρετη πρωτεύουσα του Ισραήλ, εξέλιξη που άλλωστε προδηλώθηκε από την μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην πόλη. Το Όρος του Ναού ή Χάραμ ασ-Σαρίφ, ένας από τους σημαντικότερους θρησκευτικούς τόπους για τους Εβραίους, τους Χριστιανούς και τους Μοσουλμάνους θα μείνει υπό το ίδιο status-quo και διοίκηση. Όσον αφορά την πρωτεύουσα τον Παλαιστινίων, ο Πρόεδρος Τραμπ ανέφερε πως θα αναγνωριστεί η ανατολική Ιερουσαλήμ, συμπληρώνοντας πως οι ΗΠΑ προτίθενται μάλιστα να ανοίξουν πρεσβεία τους στην προβλεπόμενη από τη συμφωνία πρωτεύουσα των Παλαιστινίων.
Ένα άλλο σημείο που προβέπεται για το Παλαιστινιακό κράτος σύμφωνα με τον Πρόεδρο Τράμπ είναι οι άμεσες ξένες επενδύσεις αξίας 50 δισ. δολλαρίων που δύνανται να δημιουργήσουν 1 εκατομμύριο νέες θέσεις εργασίας, να διπλασιάσουν ή και τριπλασιάουν το ΑΕΠ, και να μειώσουν κατά 50% τα επίπεδα φτώχειας και ανεργίας, κυρίως αυτής των νέων παλαιστινίων.
Οι επενδύσεις αυτές βεβαίως θα αφορούν και τα κράτη που συνορεύουν στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, ενώ θα έχουν ορίζοντα 10ετίας έτσι ώστε οι Παλαιστίνιοι να έχουν πρότινος διαμορφώσει κράτος δικαίου και νομικό σύστημα το οποίο θα προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, θα πολεμά την διαφθορά και θα αποκλείει την τρομοκρατία που προέρχεται από την Χαμάς και το Τζιχάντ, όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος.
Από την πλευρά του, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αφού αναφέρθηκε στον κίνδυνο εθνικής ασφαλείας που αποτελεί το Ιράν και ευχαρίστησε τον Πρόεδρο Τραμπ ως τον μεγαλύτερο σύμμαχο που είχε ποτέ το Εβραικό κράτος στον Λευκό Οίκο, προχώρησε σε περαιτέρω αποκαλύψεις.
Η συμφωνία προβλέπει την αναγνώριση της περιοχής Σαμάριας και Ιουδαίας ως Ισραηλινή επικράτεια, ένα ζήτημα μείζονος σημασίας για την Εβραϊκή παράδοση και τις διδαχές της Βίβλου. Στην ίδια κατεύθυνση, αναγνωρίζονται ως Ισραηλινή επικράτεια,οι δυτικές περιοχές κατά μήκος του ποταμού ιορδάνη, ρύθμιση που ο πρωθυπουργός Νετανιάχου τόνισε ως μεγάλο επίτευγμα καθότι το Ισραήλ θα μπορέσει να προστατεύσει με τα δικά του μέσα την επικράτεια του.
Συμπλήρωσε πως η συμφωνία χτυπά τον πυρήνα του προβλήματος, καθώς οι Παλαιστίνιοι υποχρεούνται να αναγνωρίσουν το Ισραήλ ως το μοναδικό δημοκρατικό, Εβραϊκό κράτος. Όσον αφορά δε το προσφυγικό πρόβλημα ανέφερε πως αυτό θα λυθεί εκτός του Ισραήλ από τους ίδιους τους παλαιστινίους, και πως δε θα χρειαστεί Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι σε διαφιλονικούμενες περιοχές να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Η παλαιστινιακή Χαμάς σύμφωνα με πρώτες πληροφορίες απορρίπτει το αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο, ενώ αξιωματούχος της οργάνωσης, Σάμι Αμπού Ζούχρι, δήλωσε τα εξής:
“Η ανακοίνωση του Τραμπ είναι επιθετική και θα προκαλέσει πολλή οργή…..οι δηλώσεις του για την Ιερουσαλήμ είναι ανοησίες και η Ιερουσαλήμ θα είναι πάντα μια γη για τους Παλαιστίνιους… Οι Παλαιστίνιοι θα αντιταχθούν σε αυτή τη συμφωνία και η Ιερουσαλήμ θα παραμείνει παλαιστινιακή γη”. Στον ίδιο τόνο και ο ο Χαλίλ αλ-Χάγια, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του παλαιστινιακού κινήματος :”Σήμερα λέμε ότι απορρίπτουμε αυτό το σχέδιο. Δεν θα δεχτούμε υποκατάστατο για την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του κράτους της Παλαιστίνης”.
Στο ίδιο μήκος κύμματος και ο πρώην επικεφαλής της παλαιστινιακής αποστολής στην Ουάσινγκτον και σύμβουλος στρατηγικής του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς Χουσάμ Ζόμλοτ, δηλώνοντας στο Reuters:
«Είναι ένα πολιτικό τσίρκο. Είναι ένα λυπηρό πολιτικό θέατρο. Η 28η Ιανουαρίου 2020 θα είναι η επίσημη νομική επισφράγιση της έγκρισης από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο Ισραήλ, προκειμένου να εφαρμόσει ένα πλήρες σύστημα απαρτχάιντ. Το όνομα του Τραμπ θα μείνει στην Ιστορία ως εκείνου που ώθησε το Ισραήλ προς τη λάθος κατεύθυνση»
Συμπερασματικά, η συμφωνία που προτείνεται από τον Ντόναλντ Τράμπ αν και αποτελεί εγγύηση για όλα τα κριτικά σημεία που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ, δεν αποτελεί αποτέλεσμα προηγηθείσας διαπραγμάτευσης με την Παλαιστινιακή αρχή και είναι αναμενόμενο να απορριφθεί από πλευράς της, ενώ όπως διαφαίνεται από τις πρώτες αντιδράσεις εγκυμονεί ο κίνδυνος περαιτέρω εντάσεων και επεισοδίων στην περιοχή.