Του Κώστα Βενιζέλου
Οι έρευνες στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), το σκηνικό έντασης που έχει στήσει η Τουρκία στην περιοχή και το «διάλλειμα» που δόθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, συνθέτουν σε μεγάλο βαθμό το παζλ των εξελίξεων.
Πρώτο, μετά την κατάρρευση της Πενταμερούς Διάσκεψης στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας συνέπεσε να ακολουθήσουν οι έρευνες της γαλλικής ΤΟΤΑΛ στο τεμάχιο 11 της κυπριακής ΑΟΖ. Η Τουρκία παρά τις τις απειλές και την αποστολή πολεμικής φρεγάτας και του ερευνητικού «Μπαρμπαρός» στην περιοχή απέφυγε την κλιμάκωση των αντιδράσεων της. Θέμα πρόκλησης θερμού επεισοδίου φαίνεται, χωρίς τίποτε να αποκλείεται, να είναι σήμερα απομακρυσμένο. Τόσο η Γαλλία- που έστειλε στη Λευκωσία την υπουργό Άμυνας αλλά και δυο φρεγάτες να πλέουν κοντά στην Κύπρο- όσο και οι ΗΠΑ ( λόγο Exxon Mobil προφανώς), που άφησαν στην περιοχή το αεροπλανοφόρο «Τζορτς Μπους», περιόρισαν τις επιλογές της Τουρκίας. Μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο αναμένεται να υπάρξουν ακόμη δυο γεωτρήσεις σε τεμάχια της ΑΟΖ της Κύπρου. Συνεπώς το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας προχωρεί κανονικά.
Τρίτο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με το έγγραφο που κατέθεσε την τελευταία ημέρα της Πενταμερούς Διάσκεψης έχει προβεί σε όλες τις υποχωρήσεις που είχαν ζητήσει οι Τούρκοι. Στην περίπτωση που δεχόταν ο Τσαβούσογλου, θα υιοθετούνταν ρυθμίσεις που θα παρέλυαν το κράτος από την πρώτη ημέρα. Τα βέτο, η εκ περιτροπής, το ψαλίδισμα των δικαιωμάτων των ιδιοκτητών περιουσιών, οι τέσσερις ελευθερίες. Και δεν είναι μόνο, σε όλα αυτά, η αναβάθμιση των «δικαιωμάτων» του χρήστη (για τους σφετεριστές ο λόγος), είναι που επανήλθε και το θέμα με το συναισθηματικό δέσιμο με την περιουσία. Από όλες τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ έμειναν σε αυτή που βολεύει τους Τούρκους. Γι’ αυτό και με βάση αυτή την προσέγγιση όσοι ήταν το 1974 κάτω από 10 χρόνων δεν έχουν συναισθηματικό δέσιμο με την περιουσία τους. Όπερ δηλαδή δεν θα έχουν δικαιώματα στις περιουσίες τους. Εάν δεχόταν ο Τσαβούσογλου την πρόταση Αναστασιάδη, θα είχαμε Τούρκους αστυνομικούς, του καθεστώτος Ερντογάν, να επιβάλλουν το νόμο. Εάν δεχόταν ο Τσαβούσογλου, η λειτουργία του κράτους θα εξαρτάτο από τις διαθέσεις της Άγκυρας. Κατά πόσο θα αποφάσιζαν να χρησιμοποιούν τα βέτο ή θα εκβίαζαν για να υποχωρήσουμε εμείς και να τα αφήσουν «στην τσέπη τους». Ο Τσαβούσογλου δεν δέχθηκε γιατί θέλει την πλήρη υποταγή. Τα θέλει όλα.
Τέταρτο, η Άγκυρα επιβεβαίωσε στην Πενταμερή Διάσκεψη αυτό που όλοι ανέμεναν. Η συμφωνία στο Κυπριακό είτε θα της προσφέρει τη δυνατότητα στρατηγικού ελέγχου του νησιού είτε δεν θα υπάρξει. Αυτό το εξέφρασε με απόλυτο τρόπο ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που επέβαλε στον Ακιντζί το νόμο της σιωπής, να ακούει αλλά να μην μιλά. Οι Τουρκοκύπριοι δεν είχαν λόγο στην Πενταμερή, η ηγεσία τους συρόταν από την Άγκυρα. Η Τουρκία αξιώνει στρατό για να παρεμβαίνει και ένα εξαρτώμενο από αυτή τουρκοκυπριακό κρατίδιο μέσω του οποίου θα ελέγχει και το ελληνοκυπριακό κρατίδιο.
Έκτο, τα Ηνωμένα Έθνη θα ετοιμάσουν μια έκθεση πεπραγμένων, στην οποία θα επιχειρήσουν να «κλειδώσουν» προτάσεις που κατατέθηκαν και συγκλίσεις που συμφωνήθηκαν καθιστώντας όλα αυτά κεκτημένο της διαπραγμάτευσης. Για το σκοπό αυτό θα βρίσκεται τη Δευτέρα στην Κύπρο για επαφές ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε, η αντικειμενικότητα και ο ρόλος αυτού έχει αμφισβητηθεί από την ελληνική πλευρά.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ»