ΣΧΟΛΙΑ-ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
27/06/2025 | 15:12
Ένας Ιππότης και ένας Βαρόνος σε debate για την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα: «Φαντάσου να έλειπε ένα κομμάτι από το Big Ben» – Θα είναι πράξη σοφή και υπερήφανη
Συζητώντας το ζήτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα -όπου το Μουσείο της Ακρόπολης, σχεδιασμένο από τον Ελβετοαμερικανό αρχιτέκτονα Bernard Tschumi, έχει κατασκευαστεί για να τα φιλοξενήσει– ο γνωστός συγγραφέας και παρουσιαστής Sir Trevor Phillips και το μέλος της Βουλής των Λόρδωω, βαρόνος Michael Dobbs συζητούν, τι σημαίνουν τα γλυπτά για τη Βρετανία και για την Ελλάδα.
Επίσης, αναφέρονται στον Νόμο του Βρετανικού Μουσείου του 1963, που εμποδίζει την απλή επιστροφή τους.
- Ο Phillips υποστηρίζει την παραμονή των Γλυπτών στη Βρετανία, ενώ ο Dobbs τάσσεται υπέρ της επιστροφής τους στην Ελλάδα -υπενθυμίζοντας ότι το επίσημο αίτημα επιστροφής των Γλυπτών κατατέθηκε για πρώτη φορά το 1983.
Dobbs: «Δεν θα υποστήριζα την επιστροφή των Γλυπτών αν θεωρούνταν απλώς μια ακόμη απόπειρα “κατηγορίας” προς τη Βρετανία. Δεν πρόκειται για την απογύμνωση των μουσείων μας. Πρόκειται για τη δημιουργία μιας καλλιτεχνικής και πολιτιστικής συνεργασίας, σχεδόν μοναδικής – αλλά που θα μπορούσε να επαναληφθεί και αλλού. Κι ενώ λες πως οι Έλληνες δεν παθιάζονται με αυτό, εγώ βρήκα πολλούς που παθιάζονται, γιατί είναι κομμάτι της πολιτιστικής τους ταυτότητας. Αυτή η συζήτηση πρέπει να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πολιτιστικό πρόγραμμα, μια αγγλο-ελληνική σύμπραξη, που θα μπορούσε να ωφελήσει όλους».
Phillips: «Σε γενικές γραμμές, είμαι κατά της επιστροφής για δύο λόγους. Πρώτον, δεν μου αρέσει όταν τα ιδρύματα «υποχωρούν» επειδή κάποιοι διαμαρτύρονται με πανό. Αυτό είναι η συναισθηματική μου αντίδραση. Όμως το βασικό θέμα είναι: ποιος αποφασίζει για κάτι τέτοιο; Ο Νόμος του Βρετανικού Μουσείου του 1963 απαγορεύει τη μόνιμη απομάκρυνση αντικειμένων από τη συλλογή. Πιστεύω ότι αυτός ο νόμος θεσπίστηκε για λάθος λόγους. Όμως ένα από τα αποτελέσματά του είναι ότι η όποια απόφαση πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά μελετημένη – και αυτό το θεωρώ σημαντικό. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές: Είναι πιο πιθανό ένας άνθρωπος ελληνικής καταγωγής να δει τα Γλυπτά στην Αθήνα ή στο Λονδίνο; Νομίζω υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να τα δει στο Λονδίνο – ειδικά αν υπολογίσουμε και την Ελληνική Διασπορά. Η αυθεντικότητα, άλλωστε, θα σήμαινε να επιστρέψουν τα Γλυπτά στην κορυφή της Ακρόπολης – όπου δεν θα μπορούσαν να φανούν όπως σε ένα μουσείο».
Dobbs: «Μιλάς για τον νόμο του 1963. Εκείνη ήταν μια εντελώς διαφορετική εποχή, πριν υπάρξει όλη αυτή η τεχνολογία που σήμερα μας επιτρέπει να εμβαθύνουμε στον πολιτισμό και να τον κατανοούμε καλύτερα. Και δεν ξέρω αν έχεις δει τα Γλυπτά πρόσφατα στο ΒΜ, αλλά η παρουσίασή τους είναι βαρετή! Η ελληνική διασπορά είναι πολύ σημαντική. Πιστεύω ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ευρύτερη πολιτιστική κληρονομιά – το αποκαλούμε Parthenon Project, όπου τα Γλυπτά είναι μόνο ένα μέρος. Έτσι μπορεί να υπάρξει ανταλλαγή πολιτισμών και ανθρώπων. Αν τα Γλυπτά επιστρέψουν στην Αθήνα, υπό όποιες συνθήκες, το ΒΜ θα μπορούσε να αποκτήσει πολύ σημαντικά ελληνικά αρχαιολογικά ευρήματα. Σκέψου πώς συνεργάζονται οι πινακοθήκες παγκοσμίως για να δημιουργήσουν μοναδικές πολιτιστικές στιγμές. Και αυτή η ανταλλαγή τέχνης και επιστημονικής συνεργασίας θα είναι διαρκής.
Phillips: «Αρχίζουμε να μιλάμε για μια συμφωνία που περιλαμβάνει μια από κοινού χρήση (σ.σ. sharing στο αρχικό κείμενο). Δεν είμαι αντίθετος σε αυτό. Απλώς θέλω να πω κάτι για την ιδέα ότι η αυθεντικότητα σημαίνει ‘όλα σε ένα μέρος. Αν μιλάμε για αυθεντικότητα, τότε θα σήμαινε να βάλουμε τα Γλυπτά πίσω στην Ακρόπολη και τότε δεν θα μπορούσαν να τα δουν πραγματικά οι επισκέπτες όπως τα βλέπουν σε ένα μουσείο».
Dobbs: «Απλώς να σου πω αυτό: αν, για παράδειγμα, το πάνω μισό του Big Ben είχε μεταφερθεί πριν από 200 χρόνια σε ένα νησί στη Μεσόγειο και εμείς μέναμε με τον «κορμό» να προεξέχει από το Παλάτι του Γουεστμίνστερ…θα θέλαμε να κάνουμε μια συμφωνία για να το φέρουμε πίσω και να το ολοκληρώσουμε. Έτσι ακριβώς βλέπω και τα Γλυπτά του Παρθενώνα»
Phillips: «Αν πιστεύουμε ότι αυτά τα αντικείμενα είναι παγκόσμιας σημασίας, τότε η τοποθεσία χάνει σε σημασία – ειδικά στον σύγχρονο κόσμο, όπου συχνά τα έργα τέχνης τα βιώνουμε ψηφιακά. Όσο για την αυθεντικότητα, είναι μια έννοια «ολισθηρή» που πολλοί χρησιμοποιούν κατά το δοκούν. Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι σωστό».
Dobbs: «Ξέρω πως δεν είναι κάτι που κερδίζεται εύκολα. Αλλά πιστεύω πως μπορούμε να σηκώσουμε το βλέμμα μας ψηλά, να σταματήσουμε να κοιτάμε πίσω και να προχωρήσουμε μπροστά. Το μοίρασμα (σ.σ. sharing στο αρχικό κείμενο) των Γλυπτών – με όποιον τρόπο συμφωνηθεί – μπορεί να είναι πράξη σοφίας, υπερηφάνειας και έξυπνης χρήσης της ήπιας ισχύος της Βρετανίας. Μιλάμε διαρκώς για ήπια ισχύ – ας τη χρησιμοποιήσουμε» (…).
Observer [The disagreement: should the Parthenon marbles be given back to Greece?]
