Οι ενέργειες του Ταγίπ Ερντογάν στη Συρία προκαλούν άγρυπνες νύχτες στην πολιτική ηγεσία του Ισραήλ: Απαιτείται αντισυμμαχία στον Σουλτάνο… Οι Κούρδοι, η Ελλάδα, και η Κύπρος

Από τότε που ανήλθαν στην εξουσία οι υποστηριζόμενοι από την Τουρκία τρομοκράτες στη Συρία, οι ενέργειες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προκαλούν άγρυπνες νύχτες στην πολιτική ηγεσία του Ισραήλ και στην ασφάλεια του.

Η προσπάθεια της Τουρκίας να μετατρέψει τη Συρία σε πελατειακό κράτος, αντικαθιστώντας το Ιράν και τη Ρωσία ως βασικός παράγοντας επιρροής, προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία για τους Ισραηλινούς αξιωματούχους, αναφέρουν οι Shirit Avitan Cohen και Dudi Kogan σε δημοσίευμα τους, την πρώτη εβδομάδα Ιανουαρίου, στην εφημερίδα Israel Hayom.

Ανώτερη πολιτική πηγή στην Ιερουσαλήμ ομολόγησε ότι οι δραστηριότητες της Τουρκίας στη Συρία έχουν γίνει κορυφαία προτεραιότητα το τελευταίο διάστημα.

Αυτή η ανησυχία είναι προφανής: Δύο κρίσιμες συζητήσεις έχουν πραγματοποιηθεί από την ισραηλινή ηγεσία: μία στο υπουργείο Άμυνας και μία άλλη υπό την ηγεσία του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Ισραηλινοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι οι κινήσεις της Τουρκίας στη Συρία ενέχουν «δυνατότητα βαριάς τριβής μεταξύ των δύο χωρών».

Το Ισραήλ προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο η Τουρκία να γίνει στρατηγική απειλή, όπως αποτυπώνεται στην έκθεση της Επιτροπής Nagel. Η Επιτροπή, που συστάθηκε για να διατυπώσει συστάσεις για τις ανάγκες οικοδόμησης δυνάμεων και τον προϋπολογισμό ασφαλείας του Ισραήλ την επόμενη δεκαετία, ανέφερε την Τουρκία 15 φορές στην έκθεση.

Τονίζει την περιφερειακή αστάθεια και το ενδεχόμενο ραγδαίων αλλαγών, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών αποσταθεροποίησης της ιορδανικής μοναρχίας, των αλλαγών στην Αίγυπτο και τουρκικές προσεγγίσεις και αυξανόμενες τριβές με το Ισραήλ.

Ένα τμήμα της έκθεσης προειδοποιεί ρητά τον πρωθυπουργό για τους κινδύνους: «Το πρόβλημα θα κλιμακωθεί εάν οι συριακές δυνάμεις γίνουν ουσιαστικά «τουρκικοί πληρεξούσιοι», ως μέρος της φιλοδοξίας της Τουρκίας να αποκαταστήσει την επιρροή της Οθωμανικής εποχής. Η παρουσία των τουρκικών δυνάμεων ή των πληρεξουσίων τους στη Συρία θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο μιας άμεσης αντιπαράθεσης Ισραήλ-Τουρκίας».

Τι θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυτό το σενάριο; Η είσοδος του τουρκικού στρατού στη Συρία, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στον γρήγορο εξοπλισμό της χώρας, και οι στρατιωτικές ενέργειες κατά των Κούρδων στα ανατολικά της χώρας, που πιθανώς θα μεταφερθούν στο κατώφλι του Ισραήλ.

Αυτή η απειλή περιγράφεται από την Επιτροπή ως «δυνατότητα δραστικής αλλαγής» στις σχέσεις με την Τουρκία, μια χώρα με την οποία το Ισραήλ διατηρεί συνεχείς διπλωματικούς δεσμούς, αν και επί του παρόντος βασίζονται αποκλειστικά σε αμοιβαία συμφέροντα.

Ως απάντηση στις τεκτονικές αλλαγές στη Συρία, οι δυτικές χώρες σπεύδουν να χτίσουν γέφυρες με το νέο καθεστώς. Πρόσφατα, οι υπουργοί Εξωτερικών της Γερμανίας και της Γαλλίας επισκέφθηκαν τη Δαμασκό. Επιπλέον, υπάρχει μια αυξανόμενη τάση στις δυτικές πρωτεύουσες, συμπεριλαμβανομένης της Ουάσιγκτον, να αφαιρέσουν την κύρια ομάδα ανταρτών στη νέα κυβέρνηση, τη Hayat Tahrir al-Sham (HTS), από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων.

«Δεν έχουμε την πολυτέλεια να κάνουμε διαφορετικά», εξήγησαν δυτικοί αξιωματούχοι σε ανώτερα στελέχη του Ισραήλ σχετικά με την προσέγγισή τους στην ομάδα, η οποία προηγουμένως συνδεόταν με την Αλ Κάιντα.

Ανησυχίες για την τύχη των Κούρδων

Οι ανησυχίες του Ισραήλ μπορούν να χωριστούν σε δύο βασικά ζητήματα:

Το πρώτο είναι το συνεχές λαθρεμπόριο όπλων μέσω του Λιβάνου υπό την αιγίδα του νέου συριακού καθεστώτος.

Το δεύτερο είναι η πιθανή εκμετάλλευση της κατάστασης από τον Ερντογάν για να συντρίψει την αυτόνομη κουρδική κυριαρχία στην ανατολική Συρία, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε σφαγή του κουρδικού πληθυσμού στην περιοχή.

Σε πρόσφατη δήλωση για το θέμα, ο Ερντογάν δεσμεύτηκε να «θάψει στο έδαφος, με τα όπλα τους, όσους επιλέγουν τον τρόμο και τη βία», αναφερόμενος στις κουρδικές πολιτοφυλακές στην περιοχή.

Οι Κούρδοι έχουν μακροχρόνια σχέση με το Ισραήλ, αλλά Ισραηλινοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι το Ισραήλ δεν επιδιώκει την άμεση αντιπαράθεση με την Τουρκία. Το θέμα της στρατιωτικής προστασίας της κουρδικής αυτονομίας στη Συρία θεωρείται ευθύνη των ΗΠΑ.

Αμέσως μετά την πτώση του Άσαντ, ο Ισραηλινός Στρατός περιέγραψε δύο πιθανά σενάρια για τη Συρία: ένα στο οποίο η χώρα θα διοικούνταν από τον αλ Τζουλάνι (Αχμέντ Χουσεΐν αλ-Σαράα, ηγέτης του HTS) ή μια διαίρεση της χώρας σε καντόνια με διαφορετικά επίπεδα αυτονομία. Το τελευταίο σενάριο είναι το προτιμώμενο αποτέλεσμα του Ισραήλ.

Στην πράξη, Ισραηλινοί αξιωματούχοι λένε ότι η Τουρκία έχει γίνει η δύναμη με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Δαμασκό, αντικαθιστώντας τον σιιτικό άξονα του Ιράν με μια σουνιτική-τουρκική ευθυγράμμιση. Αν και αυτή η ευθυγράμμιση δεν θεωρείται ακόμη ως ένας άμεσος αντίπαλος, μπορεί να προσφέρει ασφαλές λιμάνι για τρομοκρατικές ομάδες.

«Η αρένα είναι πολυδιάστατη», σημείωσε ανώτερος διπλωμάτης. “Τα συμφέροντα της Τουρκίας να μετατρέψει τη Συρία σε κράτος-πελάτη, ενισχύοντας έτσι την περιφερειακή της επιρροή, είναι ξεκάθαρα. Η απάντησή μας περιλαμβάνει επιτόπιες ενέργειες και προετοιμασία για πιθανές απειλές που θα μπορούσαν να κλιμακωθούν γρήγορα.”

Αντισυμμαχία στον Σουλτάνο;

Εν μέσω δημοσίων δηλώσεων υπέρ των Κούρδων, το Ισραήλ ενισχύει τους δεσμούς με τους ιστορικούς αντιπάλους της Τουρκίας. Τους τελευταίους μήνες, το Ισραήλ υπέγραψε μια σειρά αμυντικών συμφωνιών με την Ελλάδα και την Κύπρο, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας 2 δισεκατομμυρίων ευρώ που περιλαμβάνει προηγμένα συστήματα ραντάρ και αναχαίτισης για την Ελλάδα.

Η Κύπρος έχει ήδη λάβει ισραηλινής κατασκευής πυραύλους αεράμυνας Barak MX για να αντικαταστήσει τα ρωσικά της συστήματα.

Αντίθετα, η μοναδική σχέση του Ισραήλ με το Αζερμπαϊτζάν, που χαρακτηρίζεται από προηγμένες πωλήσεις όπλων και σημαντικές εισαγωγές πετρελαίου μέσω Τουρκίας, προσθέτει ένα άλλο επίπεδο πολυπλοκότητας.

Τα ισραηλινά όπλα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη νίκη του Αζερμπαϊτζάν επί της Αρμενίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Δεδομένης της στενής συμμαχίας της Τουρκίας με το Αζερμπαϊτζάν, οι εντάσεις μεταξύ Ιερουσαλήμ και Άγκυρας θα μπορούσαν να δοκιμάσουν και αυτούς τους δεσμούς.

ΠΗΓΗ: ISRAEL HAYOM, Shirit Avitan Cohen και Dudi Kogan – Israel concerned over Turkish moves in Syria