Υπήρξαν φορές που ζούσα μέσα από τις ζωές των άλλων: Η βιογραφία του μεγάλου Πάμπλο Νερούδα, μια πινακοθήκη φαντασμάτων από τη φωτιά και τους ίσκιους της εποχής του [videos]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ενεση με τοξίνη ή βακτήριο; Μισό αιώνα μετά, η Χιλή ανοίγει ξανά το φάκελο του θανάτου του νομπελίστα Πάμπλο Νερούδα [video]

Πέθανε ο οδηγός του Πάμπλο Νερούδα, βασικός μάρτυρας της δολοφονίας του από την χούντα του Πινοσέτ το ΄73: Το έλεγε από την αρχή, αλλά μόλις τώρα άνοιξε πάλι η υπόθεση [videos]

Ο εμβληματικός Χιλιανός ποιητής του Canto Heneral Πάμπλο Νερούδα, δολοφονήθηκε από τη χούντα του Πινοσέτ: Βρέθηκε δηλητήριο στα οστά του, μισό αιώνα μετά [βίντεο]

«Τούτα τα απομνημονεύματα ή οι αναμνήσεις μου γράφτηκαν με παύσεις και κομματιαστά, καθώς ξεχνιόμουν, αλλά έτσι ακριβώς είναι και η ζωή.

Η παύση, η ανάπαυλα του ύπνου, μας επιτρέπει να αντέχουμε τις μέρες της εργασίας. Πολλές από τις αναμνήσεις μου είχαν θολώσει, όταν ήθελα να τις ανακαλέσω – είχαν γίνει σκόνη και ήταν σαν κρύσταλλο θρυμματισμένο που δεν ξαναγίνεται κρύσταλλο.

Τα απομνημονεύματα του απομνημονευματογράφου δεν είναι τα απομνημονεύματα του ποιητή. Ο πρώτος μπορεί να έζησε λιγότερο, αλλά φωτογράφισε πολύ περισσότερα πράγματα και μας τέρπει με την επιμέλεια που δείχνει στην ανάδειξη των λεπτομερειών. Ο άλλος μας παραδίδει μια πινακοθήκη φαντασμάτων που συγκλονίστηκαν από τη φωτιά και τους ίσκιους της εποχής του.

Υπήρξαν φορές που δεν ζούσα μες στον εαυτό μου, υπήρξαν και φορές που έζησα τη ζωή των άλλων. Από ό,τι έχω αφήσει γραμμένο σε τούτες τις σελίδες, πάντα -όπως γίνεται στις αλέες κάθε φθινόπωρο και όπως γίνεται στα αμπέλια όταν είναι καιρός- τα μεν κίτρινα φύλλα θα σκορπίζονται και θα πεθαίνουν, τα δε σταφύλια θα ζουν ξανά τη ζωή τους στο ευλογημένο κρασί. Η ζωή μου είναι ζωή που φτιάχτηκε από όλες τις ζωές: Από τις ζωές του ποιητή όλες».

Με αυτές τις γραμμές ξεκινούν τα απομνημονεύματα του Χιλιανού, και παγκόσμιου, κομμουνιστή ποιητή, Πάμπλο Νερούδα, τα οποία κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τις εκδόσεις «Gutenberg», με τίτλο «Τη ζωή μου, ομολογώ, την έζησα». Η μετάφραση και οι σημειώσεις είναι του Γιώργου Κεντρωτή, καθηγητή του Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιόνιου Πανεπιστημίου.

Το συγκλονιστικό ανάγνωσμα αποτελεί και μια τοιχογραφία του 20ου αιώνα μέσα από τη μάτια του μεγάλου Χιλιανού ποιητή. Ξεκινά με τη γέννηση του σε μια θλιβερή επαρχία του Νότου της Χιλής και φτάνει μέχρι τρεις μέρες πριν το θάνατο του….

Έτσι, ο αναγνώστης μέσα από το βιβλίο έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τον ποιητή και τον άνθρωπο, Νερούδα, αλλά και τις κουλτούρες όλων των χωρών που επισκέφθηκε.

Η νέα έκδοση παρουσιάστηκε το απόγευμα της Δευτέρας στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ.

Για την παρακαταθήκη του Νερούδα, αλλά και γιατί η ποίηση του Νερούδα είναι αναγκαία μίλησε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Κώστας Δαρδανός, από τις εκδόσεις Gutenberg σημειώνοντας ότι ο εκδοτικός οίκος που γιορτάζει φέτος τα 60 του χρόνια, είναι από την αρχή κιόλας της πορείας του δεμένος με το έργο του Νερούδα, καθώς πριν 50 χρόνια κυκλοφόρησε το Γενικό ‘Ασμα (Canto General-Κάντο Χενεράλ) σε μετάφραση Δανάης Στρατηγοπούλου.

Οπως ανάφερε, «χωρίς ποιητές δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο, για αυτό και σήμερα τιμάμε τον κομμουνιστή ποιητή Πάμπλο Νερούδα».

Τις μνήμες της από τη γνωριμία και τη συνάντηση της με τον Π. Νερούδα μοιράστηκε με το κοινό η σπουδαία Μαρία Φαραντούρη. Η Μ. Φαραντούρη αφού ευχαρίστησε τον Γ. Κεντρωτή για τη συγκεκριμένη δουλειά στάθηκε πιο αναλυτικά στο τι ήταν αυτό που ένωσε τους δύο μεγάλους δημιουργούς, τον Π. Νερούδα και τον Μίκη Θεοδωράκη.

Όπως σημείωσε η συμμετοχή τους στους αγώνες, η αίσθηση του χρέους, ο διακαής τους πόθος για ελευθερία και κοινωνική δικαιοσύνη ήταν οι «κοινοί τόποι» πού συναντήθηκαν.

Αναφέρθηκε στην εποχή, 50 χρόνια πριν, τότε που ο Μίκης Θεοδωράκης εκπροσωπώντας την ελληνική αντίσταση ενάντια στη χούντα προσκλήθηκε από τον πρόεδρο της Χιλής, Σαλβαδόρ Αλιέντε, ο οποίος του προσέφερε τη «Βίβλο των λαών της Λατινικής Αμερικής», το Κάντο Χενεραλ. «Ο Μίκης συνεπαρμένος γυρνάει στο Παρίσι και αρχίζει να συνθέτει. Ο Πέτρος Πανδής και εγώ ήμασταν μάρτυρες της έμπνευσης του» σημείωσε χαρακτηριστικά η Μ. Φαραντούρη.

Όπως είπε, «παρών στις πρόβες ήταν και ο Χιλιανός ποιητής, ο οποίος υποδείκνυε στον Μίκη τα κομμάτια που έπρεπε να μελοποιηθούν για να βγαίνει και το κατάλληλο νόημα, αλλά και να βοηθά τους ερμηνευτές στο πώς έπρεπε να προσφέρουν τις λέξεις».

«Ήταν ο πρώτος ακροατής του έργου, συγκινημένος που μας άκουγε να τραγουδάμε στη γλώσσα του…» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η αρχική σκέψη ήταν να δοθεί μια μεγάλη συναυλία στη Χιλή που θα παρουσιαζόταν το έργο και θα εκφραζόταν και η αλληλεγγύη στον δοκιμαζόμενο από τη χούντα ελληνικό λαό. Αφηγητής θα ήταν ο ποιητής. Η δικτατορία όμως του Πινοσέτ άλλαξε το σχέδιο. Ετσι, η πρώτη παρουσίαση κομματιών του έργου έγινε στο Μεξικό και η ολοκληρωμένη του παρουσίαση στην Ελλάδα το 1975 και αφιερώθηκε στον λαό της Χιλής.

Οπως σημείωσε η Μ. Φαραντούρη το Κάντο Χενεράλ είναι ένα «έργο καταλόγου», έχει παρουσιαστεί σε 39 χώρες.

«Οι παλαιότεροι συγκινούνται και οι νεότεροι γνωρίζουν έναν άλλο Θεοδωράκη…».

Ο Γ. Κεντρωτής αφού ευχαρίστησε όλους τους ομιλητές σημείωσε ότι ο Νερούδα είναι η μεγάλη του αγάπη από τα νεαρά του χρόνια. «Ο Νερούδα είναι μια ολόκληρη ήπειρος λόγου». Οπως ανάφερε είναι ένας λατινοαμερικάνος που μιλά ισπανικά. Οπως ο ίδιος ο ποιητής έλεγε κανονικά θα έπρεπε να μισούμε τους Ισπανούς κατακτητές, αλλά τους ευχαριστούμε για τη γλώσσα…

Ο Γ. Κεντρωτής ανέφερε ότι η γλώσσα του Νερούδα είναι διαλεκτική μίξη του ντόπιου στοιχείου με τη λόγια γλώσσα των μεγάλων ποιητών της Ισπανίας, ενώ βασίστηκε και στη σύντομη μεν αλλά γερή παράδοση ποιητών της Λατινικής Αμερικής.

Ο μεγάλος ηθοποιός Νικήτας Τσακίρογλου απήγγειλε αποσπάσματα από τα απομνημονεύματα του Π. Νερούδα που ο ίδιος επέλεξε.

Έτσι, στη διάρκεια της εκδήλωσης, οι παρευρισκόμενοι άκουσαν για την πρώτη ποιητική απόπειρα του Νερούδα, αλλά και την πρώτη του λογοτεχνική κριτική, για την γυναίκα του ποιητή, αλλά και τις δραματικές ώρες μετά τη δολοφονία του Αλιέντε και τον «Αποχαιρετισμό».

«Η ζωή είναι φτιαγμένη από τις μυστηριώδεις ουσίες της νύχτας που πεθαίνει και της αυγής που γεννιέται. Και σε εσάς, μαζί με κάθε απάντηση που μόλις πήρατε, ας γεννιέται και μια νέα ερώτηση. Ας πάμε να βρούμε, λοιπόν, το αύριο, κυρίες και κύριοι. Το μυστήριο του αύριο».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ελλάδα Αθήνα 

Στο νοσοκομείο ο «Γκάνταλφ»: Επεσε από τη σκηνή κατά τη διάρκεια παράστασης ο σερ Ίαν ΜακΚέλεν* Αναρρώνει σε «καλή διάθεση»