Τί πίστευε ο Αϊνστάιν για τη Δημιουργία, την Επιστήμη και τη φύση του Θεού: Μία αποκαλυπτική, ανέκδοτη επιστολή του [video]

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έκτακτη οικονομική βοήθεια από την Γερμανία σε 113.000 επιζώντες του Ολοκαυτώματος που ζουν στο Ισραήλ: Λόγω πολέμου

Θυμόμαστε, τιμούμε, οραματιζόμαστε: Δράσεις και εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Ηρωικής Νήσου Κάσου

Πέθανε ο Μάρτιν Γκρίνφιλντ, «ράφτης του Αουσβιτς»: Τα σκισμένα πουκάμισα δυο ναζί τον… οδήγησαν στο διάσημο ατελιέ κοστουμιών – Έραψε 6 αμερικανούς προέδρους, μαφιόζους και σταρ [videos]

Μια επιστολή δια χειρός Άλμπερτ Αϊνστάιν, με την οποία ο μεγάλος φυσικός αναφέρεται στη δημιουργία του σύμπαντος, την θρησκευτική πίστη και τον Θεό, βλέπει για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας.

Το πολύτιμο αυτό γράμμα πωλείται από την αμερικανική εταιρεία σπάνιων χειρογράφων και ντοκουμέντων The Raab Collection στην τιμή των 125.000 δολαρίων.

Η επιστολή απευθύνεται σε μια γυναίκα που, όπως και ο ίδιος ο Αϊνστάιν, είχε δραπετεύσει από τη Ναζιστική Γερμανία. Εκείνη ήταν ψυχολόγος. Ο δε σύζυγός της ένας αξιοσέβαστος, υψηλού κύρους Ραβίνος, ο πρώτος Ραβίνος μάλιστα που κλήθηκε στο Βερολίνο μετά το Ολοκαύτωμα, με καθήκον του να επανιδρύσει την εβραϊκή θρησκευτική ζωή στην γερμανική πόλη.

Πάμε τώρα στον Αϊνστάιν: Ο Αϊνστάιν ανέπτυξε από πολύ νωρίς μεγάλο ενδιαφέρον για την παρατήρηση της φύσης, η εκπληκτική ομορφιά και συμμετρία της οποίας τον συνάρπαζαν. Πίστευε ενστικτωδώς ότι υπάρχει μια πλήρης ορθολογικότητα στο σύμπαν, μια αιτιακή προϋπόθεση για κάθε αποτέλεσμα: ότι τα πράγματα είχαν λόγους που συμβαίνουν όπως συμβαίνουν, και ότι η λογική αυτή σειρά απέκλειε την τυχαιότητα. (Γι’ αυτό δεν χώνεψε άλλωστε ποτέ τις κβαντικές θεωρίες του Νιλς Μπορ κλπ)

Για τον Αϊνστάιν,  στη φύση υπήρχε μια «προκαθιερωμένη αρμονία» που συνέδεε όλα όσα μπορούσαν να παρατηρηθούν, να βιωθούν, να γίνουν αισθητά και να μελετηθούν. Εναπόκειτο στον άνθρωπο, μέσω της επιστήμης, να ξετυλίξει και να κατανοήσει τη λειτουργία και τις σχέσεις αυτού του σχήματος. Όπως έγραψε κάποτε: «Η επιστήμη είναι η αιωνόβια προσπάθεια να συνενωθούν μέσω της συστηματικής σκέψης τα αισθητά φαινόμενα αυτού του κόσμου σε μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη συσχέτιση».

Οι νόμοι της φύσης, όπως φερ’ ειπείν αυτοί που διέπουν τη θεωρία της σχετικότητας, είναι εκεί έξω και περιμένουν, αρκεί κάποιος να τους δει με τα σωστά μάτια και να τους ανακαλύψει.

Αναγνώριζε όμως τη δύναμη της θρησκείας. Αν και δεν πίστευε στον Θεό της Βίβλου, η ρήση του «ο Θεός δεν παίζει ζάρια με το σύμπαν» ερμηνεύεται ακόμη ως αναγνώριση ότι ναι υπάρχει κάποια δύναμη στο σύμπαν.

Ωστόσο, κατά μία έννοια, πίστευε ότι η θρησκεία και η επιστήμη απαντούσαν σε πολύ διαφορετικές ερωτήσεις.

Ο Αϊνστάιν είχε ρωτηθεί κατά καιρούς για τις προσωπικές του θρησκευτικές απόψεις. Σπάνια όμως ο ερωτών είχε τόσο εξέχουσα θρησκευτική θέση  όσο το ζεύγος Μουνκ.

Πριν από το Ολοκαύτωμα, ο Μίκαελ Μουνκ ήταν μία από τις κορυφαίες φωνές στον αγώνα των ορθοδόξων Ραβίνων, επιχειρηματολογώντας για τις μοναδικές θρησκευτικές πράξεις που αποτελούσαν τον πυρήνα του Ιουδαϊσμού ενώ ακολούθησε μία σπουδαία πορεία σε ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία.

Η σύζυγος αυτού του εμβληματικού ανθρώπου, Μάρθα Μουνκ, ψυχολόγος κάποτε αλλά δασκάλα θρησκευτικών στα 1950 στις ΗΠΑ, έστειλε μια επιστολή στον Αϊνστάιν γράφοντας τα εξής: «Εκ μέρους των φοιτητών μιας σειράς διαλέξεων που δίνω για τη θρησκεία, θα ήθελα να σας ρωτήσω εάν πιστεύετε ότι είναι δυνατό για έναν σύγχρονο επιστήμονα να συμβιβάσει την ιδέα της δημιουργίας του κόσμου από τον Θεό -μια ανώτερη δύναμη- με την επιστημονική του γνώση».

Ο Αϊνστάιν απάντησε με… χρονοκαθυστέρηση στην επιστολή αυτή, η οποία αποκτήθηκε από τους κληρονόμους του και δεν προσεφέρθη ποτέ στο παρελθόν προς πώληση. Σε αυτή δηλώνει ότι πιστεύει ότι η κυριολεκτική ερμηνεία της Βίβλου βλέπει τον Θεό ως δημιουργό του σύμπαντος. Αλλά παρατηρεί ότι οι επιστήμονες, οι οποίοι πιστεύουν ότι τα πράγματα προκύπτουν από μια συγκεκριμένη παρατηρήσιμη αιτία, δεν θα υιοθετούσαν την αρχική έννοια της δημιουργίας όπως την παραδίδει η Εβραϊκή Τορά.

Λέει εν ολίγοις ότι η επιστημονική πεποίθηση δεν έχει σχεδιαστεί για να καταστρέψει τη θρησκευτική: Την ξεπερνά και την αντικαθιστά. Δηλώνει λοιπόν ότι δεν αποδέχεται την ιστορία της δημιουργίας, όχι επειδή αυτή διαψεύδεται αλλά επειδή (πλέον) υπάρχει σωστή επιστημονική εξήγηση.

Η απαντητική επιστολή του Αϊνστάιν έχει ως εξής:

Princeton, 11 Απριλίου 1950,

Προς κυρία Μουνκ

«Για όσο καιρό οι ιστορίες της Βίβλου προσλαμβάνοταν κυριολεκτικά, ήταν φανερό τι είδους πίστη θα ανέμεναν οι αναγνώστες τους. Εάν ωστόσο πρόκειται να ερμηνεύσετε την Βίβλο συμβολικά (μεταφορικά), δεν είναι σαφές κατά πόσον ο Θεός  πρέπει στ’ αλήθεια να εκλαμβάνεται ως ένα πρόσωπο που κατά κάποιον τρόπο είναι ανάλογο των ανθρώπων. Υπ’ αυτήν την έννοια είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς τι απομένει στην Πίστη με την αυθεντική της έννοια

.«Νομίζω, ωστόσο, ότι το άτομο που είναι περισσότερο ή λιγότερο εκπαιδευμένο στην επιστημονική σκέψη είναι ξένο προς τη θρησκευτική δημιουργία του Κόσμου, επειδή εφαρμόζει τα πρότυπο της αιτιώδους προϋπόθεσης σε όλα. Αυτό δεν αναιρεί τη θρησκευτική στάση, αλλά, κατά μία έννοια, την προσπερνά και την αντικαθιστά».

Με θερμούς χαιρετισμούς

Αλμπερτ Αϊνστάϊν

Με πληροφορίες από Raab Collection

Ο τελευταίος επισκέπτης από το διάστημα: Έλληνες κυνηγοί μετεωριτών με… αλουμινόχαρτο και το σπάνιο «fireball» του Παρισιού [photos, video]