Πιέσεις στα Σκόπια και τη Βουλγαρία να δεχθούν τη γαλλική πρόταση: Φωνασκούν οι εθνικιστές στις δύο χώρες

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Εγώ θα λέω σκέτα …”Μακεδονία”: Επιμένει η δημοφιλής υποψήφια του VMRO για την προεδρία στα Σκόπια, το «βόρεια» δεν το χωράει το μυαλό και η καρδιά της εν λόγω κυρίας!!!

Επειδή πρέπει να λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους… Η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. οφείλεται κυρίως στην Ελλάδα! Καθοριστικός ο ρόλος του αείμνηστου Γιάννου Κρανιδιώτη

Έτοιμη η Ε.Ε. να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για την Κύπρο, λέει ο Σαρλ Μισέλ: Ανοιχτή η πόρτα για παρέμβαση των Βρυξελλών στο Κυπριακό

Άρθρο γνώμης του Dimitar Bechev(*), στο Politico επισημαίνει ότι τα Σκόπια και η Βουλγαρίας πρέπει να προχωρήσουν μπροστά.

Επισημαίνεται, μεταξύ άλλων ότι όπως ήταν αναμενόμενο, αυτό που φοβόντουσαν οι διπλωμάτες και πολιτικοί ήταν η επανάληψη μιας παλαιότερης διαφωνίας για το όνομα μεταξύ της Ελλάδας και της (Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της) Μακεδονίας, που διήρκεσε περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα.

Αφού άλλαξε το όνομά της και πέρασε τόσα πολλά εμπόδια για να μεταβεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), θα έπρεπε η Βόρεια Μακεδονία να γίνει θήραμα ενός άλλου γείτονα;

Και εάν η Βουλγαρία μπορεί να θέσει σε ομηρία την πολιτική διεύρυνσης, αυτό θα είχε συνέπειες στην αξιοπιστία της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια και πέρα ​​από αυτήν. Ωστόσο, η πρόταση που κατέθεσε η απερχόμενη γαλλική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ χαράσσει τώρα μια πορεία προς τα εμπρός.

Ο συμβιβασμός που έχει ήδη εγκριθεί από το βουλγαρικό κοινοβούλιο, επιτρέπει στη Βόρεια Μακεδονία να ξεκινήσει τις ενταξιακές συνομιλίες με τη δέσμευση να συμπεριληφθούν οι Βούλγαροι στον κατάλογο των κοινοτήτων που αναφέρονται στο προοίμιο του συντάγματός της.

Ωστόσο, οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις πρόκειται να ξεκινήσουν μόνο μετά την ψήφιση τροπολογιών από τη Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας.

Η γαλλική πρόταση δέχεται ότι το διαπραγματευτικό πλαίσιο της ΕΕ θα αναφέρεται σε διμερή έγγραφα που εγκρίθηκαν από τα Σκόπια και τη Σόφια — συμπεριλαμβανομένης της ιστορικής επιτροπής. Επίσης προσφέρει στη Βουλγαρία μια φόρμουλα για το πώς να αποφύγει την επίσημη αναγνώριση της ύπαρξης ξεχωριστής μακεδονικής γλώσσας.

Είναι ενδιαφέρον ότι, αφού αρχικά απέρριψε αυτή την πρόταση, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Dimitar Kovačevski, φαίνεται να έχει αποδεχθεί τώρα τη συμφωνία, αλλά εναπόκειται στο κοινοβούλιο να δώσει το πράσινο φως για τυχόν συνταγματικές αλλαγές.

Σημειώνεται ότι οι διαδηλώσεις στη χώρα έγιναν βίαιες και οι εντάσεις δεν θα υποχωρήσουν, ακόμα κι αν εγκριθεί η πρόταση. Οι συνταγματικές τροποποιήσεις, που απαιτούν πλειοψηφία δύο τρίτων, θα ήταν ακόμη πιο δύσκολες, δεδομένης της σθεναρής αντιπολίτευσης του κεντροδεξιού κόμματος VMRO–DPMNE, το οποίο βλέπει την ευκαιρία να ανατρέψει τον Kovačevski και να προκαλέσει πρόωρες εκλογές.

Ο γαλλικός συμβιβασμός μπορεί κάλλιστα να λειτουργήσει. Εάν το κάνει, η Βόρεια Μακεδονία θα ξεκινήσει καθυστερημένα ενταξιακές συνομιλίες. Και η Βουλγαρία θα έχει κερδίσει παραχωρήσεις, δίνοντας στους πολιτικούς της χώρας αρκετή κάλυψη για να προχωρήσουν και να επικεντρωθούν στα εσωτερικά προβλήματα.

Ωστόσο, η κακή γεύση θα παραμείνει. Με κάποια αιτιολόγηση, οι επικριτές θα αμφισβητήσουν τη σοφία της ΕΕ να εντρυφεί στους ιστορικούς ισχυρισμούς μιας χώρας-μέλους.

Πολλοί στα Σκόπια θα ισχυριστούν, όπως έχουν κάνει εδώ και αρκετό καιρό, ότι δεν έχει νόημα να ενταχθούν στην ΕΕ, αν το τίμημα είναι να αναγνωρίσουμε ότι οι εθνοτικοί Μακεδόνες ήταν κάποτε —και, σιωπηρά, εξακολουθούν να είναι— Βούλγαροι.

Και στη Βουλγαρία, η πατριωτική ζέση που εξαπολύθηκε από το βέτο θα πάρει χρόνο για να ξεφουσκώσει. Οι πολιτικοί θα μπουν στον πειρασμό να το εκμεταλλευτούν, και μπορεί ακόμη και να μπουν στον πειρασμό να ασκήσουν άλλο βέτο πιο κάτω.

Αυτό ωστόσο δε σημαίνει αυτό ότι οι ιστορικές διαμάχες πρέπει να εκδιωχθούν οριστικά από την ΕΕ. Οι ιστορικοί θα πρέπει να συζητούν ελεύθερα και με καλή πίστη και, αν δεν βλέπουν τον ρόλο τους ως προπαγανδιστές, να αμφισβητήσουν τόσο τη μακεδονική όσο και τη βουλγαρική αφήγηση του παρελθόντος.

Το διαπλεκόμενο παρελθόν των δύο χωρών είναι περίπλοκο και δεν προσφέρεται για κλισέ – το οποίο, για να είμαστε δίκαιοι, δεν είναι καθόλου μοναδικό αν κοιτάξετε σε όλη την Ευρώπη. Το να ρωτάς αν ο Γκότσε Ντέλτσεφ —ο επαναστάτης της αλλαγής του αιώνα που λατρεύονταν τόσο στη Σόφια όσο και στα Σκόπια— ήταν Βούλγαρος ή Μακεδόνας είναι παρόμοιο με το ερώτημα αν ο Καρλομάγνος ήταν Γάλλος ή Γερμανός.

Πιο ρεαλιστικά, ωστόσο, οι ηγέτες της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας θα πρέπει απλώς να συμφωνήσουν ότι διαφωνούν και να εστιάσουν στις πιο πρακτικές ανησυχίες των ψηφοφόρων τους. Από το εμπόριο στις υποδομές και τις τηλεπικοινωνίες μέχρι την ενέργεια, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν — και η ΕΕ πρέπει να είναι εκεί για να βοηθήσει.

ΠΗΓΗ: Politico, Dimitar Bechev – It’s time for Bulgaria and North Macedonia to move forward

*(Λέκτορας στο Oxford School of Global and Area Studies, επισκέπτης μελετητής στο Carnegie Europe και συγγραφέας του «Rival Power: Russia in Southeast Europe» «Historical Dictionary of North Macedonia» και «Turkey under Erdoğan»)