Ο Τζον Μπόλτον έχει γνώση των μυστικών επαφών Ερντογάν και Τραμπ: Η υπόθεση της Halkbank…

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο «σουλτάνος» πάει στα δικαστήρια τον Ιμάμογλου : Ο Ταγίπ Ερντογάν μηνύει τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης για συκοφαντική δυσφήμιση

Ο Ερντογάν στηρίζει την πρόταση Μπαχτσελί για «διευθέτηση» του Κουρδικού μέσω δημόσιας αποκήρυξης της βίας από Οτσαλάν: «Ανοίγει ιστορικό παράθυρο ευκαιρίας»

Σφορδή κριτική στον Ερντογάν με αφορμή την επίσημη πρόσκληση του Μπάιντεν στον Χριστοδουλίδη: Για πανωλεθρία τουρκικής διπλωματίας, μιλά η τουρκική αντιπολίτευση

Η αμερικανική δικαιοσύνη υποψιάζεται ότι η τουρκική κρατική τράπεζα Halkbank βοήθησε το ιρανικό καθεστώς να παρακάμψει κυρώσεις σε μεγάλη κλίμακα.

Σύμφωνα με παρατηρητές, εάν η τράπεζα καταδικαστεί από το ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πρόστιμο έως και 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων ή στη χειρότερη περίπτωση αποκλεισμό από το διεθνές τραπεζικό σύστημα Swift.

Σε προηγούμενη δίκη, ένας μάρτυρας κατέθεσε ότι ο τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν εμπλεκόταν στην παραβίαση των κυρώσεων. Η τουρκική κυβέρνηση άφησε αναπάντητο σχετικό ερώτημα του SPIEGEL.

Η Halkbank δεν θέλησε να σχολιάσει λόγω της δικαστικής διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη. Ο πρώην Γενικός Εισαγγελέας των ΗΠΑ William Barr δεν ήταν διατεθειμένος να σχολιάσει.

Ο πρώην σύμβουλος ασφαλείας Τζον Μπόλτον έζησε από κοντά τις συνομιλίες μεταξύ του Donald Trump και του Erdogan – και το πόσο ευνοϊκά αντέδρασε ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ στους ελιγμούς του τούρκου Προέδρου.

Τίτλος: «Ο Trump ένιωθε την ανάγκη να κάνει χάρες ιδιαίτερα στους αυταρχικούς ηγέτες»
Υπότιτλος: «Βοήθησε η τουρκική Halkbank το Ιράν να αποφύγει τις κυρώσεις των ΗΠΑ; Ο Πρόεδρος Erdogan και ο Ντόναλντ Τραμπ έχουν μιλήσει επανειλημμένως για την υπόθεση. Ο John Bolton έχει γνώση των μυστικών επαφών».

Στη συνέντευξη που παραχώρησε ο John Bolton, πρώην σύμβουλος ασφαλείας του πρώην αμερικανού Προέδρου Donald Trump στον συντάκτη εξωτερικών θεμάτων Alexander Sarovic αναφέρονται τα ακόλουθα:

• SPIEGEL: Κύριε Bolton, τι ρόλο έπαιξε η Halkbank στις συνομιλίες μεταξύ Trump και Erdoğan;

John Bolton: Ο Erdogan επικεντρώθηκε κυρίως στο να μην γίνει έρευνα για την Halkbank και στο να αποτρέψει ενδεχόμενη δίωξη εναντίον της τράπεζας. Έθεσε επανειλημμένα το θέμα στον Trump. Δεν υπήρξε σχεδόν καμία συνομιλία μεταξύ των δύο, είτε αυτοπροσώπως είτε μέσω τηλεφώνου, στην οποία να μην τέθηκε η σημασία του θέματος αυτού. Ο Erdogan επανειλημμένα επέμεινε ότι η έρευνα ήταν αδικαιολόγητη και έπρεπε να κλείσει ή να τερματιστεί με κάποια συμφωνία.

• SPIEGEL: Τι ακριβώς ήθελε να επιτύχει η τουρκική ηγεσία;

Bolton: Ήθελε να φέρει πίσω τον αναπληρωτή επικεφαλής της Halkbank, Mehmet Hakan Atilla, από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ομοσπονδιακό δικαστήριο της Νέας Υόρκης τον είχε καταδικάσει για τον ρόλο του σχετικά με την αποφυγή των κυρώσεων του Ιράν. Σύμφωνα με το αμερικανικό δίκαιο, ένας κρατούμενος μπορεί να σταλεί πίσω στη χώρα του με την προϋπόθεση ότι θα εκτίσει εκεί την ίδια ποινή υπό τους ίδιους όρους. Αυτό είναι πολύ συνηθισμένο. Η τουρκική ηγεσία ήθελε επίσης να επιτύχει μια ρύθμιση ή μια συμφωνία, σύμφωνα με την οποία η Halkbank δεν θα χρειαζόταν να παραδεχτεί κανένα αδίκημα. Το τελευταίο είναι η ουσία του θέματος, τη στιγμή που οι εισαγγελείς πιστεύουν ότι έχουν αρκετά αποδεικτικά στοιχεία.

• SPIEGEL: Γιατί συμβαίνει αυτό;

Bolton: Οι εισαγγελείς επιμένουν σε τέτοιες περιπτώσεις σε μια παραδοχή των αδικημάτων και στη συνέχεια συμφωνούν με την τράπεζα σχετικά με το ποσό του προστίμου. Αυτό ήταν ένα σημαντικό σημείο διαφωνίας στην υπόθεση της Halkbank. Εάν μια τράπεζα παραδεχτεί ότι έχει διαπράξει αδίκημα, πρέπει να το δημοσιοποιήσει, πράγμα που καθιστά δύσκολη την προσέλκυση χρημάτων, ενώ έχει και πολλές άλλες συνέπειες.

• SPIEGEL: Οι Τούρκοι εκπρόσωποι έθεσαν το ζήτημα πιθανών γεωπολιτικών επιπτώσεων της υπόθεσης;

Bolton: Δεν έχουν ειπωθεί πολλά για αυτό. Η Halkbank κατηγορήθηκε ότι παραβίασε τις κυρώσεις μας στο Ιράν και ότι στη συνέχεια είπε ψέματα για αυτό. Προσπάθησα να εξηγήσω ένα πράγμα στον Trump: Εάν η τράπεζα ήταν μια αμερικανική εταιρεία, θα διασφαλίζαμε ότι θα ένιωθε την πλήρη σκληρότητα του νόμου. Η ηπιότερη μεταχείριση μιας ξένης εταιρείας ήταν απλώς ασυνεπής. Καθώς ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, ως επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας, είναι υπεύθυνος τόσο για την επιβολή του νόμου όσο και για την εθνική ασφάλεια, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες αυτές οι δύο πτυχές πρέπει να εξισορροπηθούν. Αλλά, η υπόθεση αυτή δεν ανήκε στην κατηγορία αυτή.

• SPIEGEL: Πώς αντέδρασε ο Trump στις προσπάθειες του Erdogan;

Bolton: Πάντα καλοπροαίρετα.. Πιθανότατα λειτούργησε ο ρόλος του πωλητή στον Trump, ο οποίος πάντα δείχνει κατανόηση. Σε πολλές συνομιλίες που είχα μαζί του, ήταν πάντα υπέρ της εξεύρεσης λύσης στην υπόθεση Halkbank και ικανοποίησης του Erdogan. Αυτό, φυσικά, συνάντησε δυσκολίες. Διότι ο Erdogan ουσιαστικά ήθελε την αποκατάσταση της τράπεζας, και οι δικές μας Aρχές επιβολής του νόμου ήταν αυστηρά αντίθετες σε αυτό το θέμα.

• SPIEGEL: Στο βιβλίο για τη θητεία σας στον Λευκό Οίκο, περιγράφετε μια συνάντηση μεταξύ του Trump και του Erdogan στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής των G20 στο Μπουένος Άιρες στα τέλη του 2018. Πώς είχε πάει;

Bolton: Ο Erdogan παρουσίασε στον Trump ένα δικόγραφο από ένα αμερικανικό δικηγορικό γραφείο που εργαζόταν για την Halkbank. Δεν το πήρα ποτέ στα χέρια μου, αλλά μου φάνηκε να είναι 30 ή 40 σελίδων. Ο Trump το ξεφύλλισε προφανώς χωρίς να το διαβάσει κανονικά, και είπε: «Ναι, φαίνεται πειστικό».

• SPIEGEL: Τι έκανε ο Trump; Υπήρξαν εικασίες ότι μπορεί να έχει επιχειρηματικά συμφέροντα στην Τουρκία.

Bolton: Με ρωτούν συνέχεια πώς ακριβώς ο Trump κυνηγούσε τα δικά του οικονομικά συμφέροντα με τους ξένους ηγέτες. Απλά, δεν έμαθα κάτι σχετικό. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν το έκανε ή ότι δεν υπήρχαν συναντήσεις για τις οποίες δεν ήξερα. Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση, δεν είδα κανένα αποδεικτικό στοιχείο. Μου φαίνεται πιο πιθανό ότι ο Trump ήθελε να εντυπωσιάσει τον Erdogan. Ένιωθε την ανάγκη να κάνει χάρες ιδιαίτερα στους αυταρχικούς ηγέτες. Αυτό ήθελε να δείξει και στον Erdogan, πιθανώς για να του κάνει εκείνος μια προσωπική χάρη στο μέλλον.

• SPIEGEL: Πώς θα περιγράφατε τη σχέση μεταξύ Trump και Erdoğan;

Bolton: Όταν ήρθα στον Λευκό Οίκο τον Απρίλιο του 2018, ο αμερικανός πάστορας Andrew Brunson ήταν ακόμα στη φυλακή στην Τουρκία. Είχαμε επικεντρωθεί στο να πετύχουμε την απελευθέρωσή του, κάτι που τελικά κάναμε. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Trump και ο Erdogan δεν είχαν καλή σχέση. Εφαρμόστηκαν κυρώσεις και νομισματικοί περιορισμοί. Όταν ο Brunson απελευθερώθηκε, ήταν σαν να πάτησε κάποιος τον διακόπτη και ξαφνικά οι δύο τους τα πήγαιναν περίφημα. Για μένα αυτό ήταν απόδειξη της φιλοσοφίας ζωής του Trump, ο οποίος αντιμετώπιζε τα πάντα σαν επιχειρηματική σχέση. Από το ένα δευτερόλεπτο στο άλλο, η εχθρότητα θα μπορούσε να μετατραπεί σε στενή προσωπική σχέση.

• SPIEGEL: Πώς επηρέασε η κυβέρνηση Trump την έρευνα για την υπόθεση Halkbank;

Bolton: Στο Μπουένος Άιρες, ο Trump είπε στον Erdogan, «Αν θα έχω τους δικούς μου ανθρώπους, θα το φροντίσουμε». Αναφερόταν βασικά στον Bill Barr, ο οποίος θα αναλάμβανε Γενικός Εισαγγελέας. Όταν ο Barr ανέλαβε τα καθήκοντά του, του ανατέθηκαν οι διαπραγματεύσεις με τη Halkbank. Νομίζω ότι η Halkbank δεν ήταν πολύ πρόθυμη να διαπραγματευτεί με το Υπουργείο Δικαιοσύνης, πιθανώς επειδή τα στελέχη της τράπεζας πίστευαν ότι είχαν απευθείας γραμμή με τον Λευκό Οίκο. Το Υπουργείο αποφάσισε τελικά να συνεχίσει τη δίωξη.

• SPIEGEL: Πώς απέτυχε τελικά η επίτευξη συμφωνίας;

Bolton: Οι εισαγγελείς της Νέας Υόρκης ζητούσαν παραδοχή της ενοχής. Κατά την άποψη τους, η τράπεζα δεν άξιζε επιείκεια επειδή δεν συνεργάστηκε.

• SPIEGEL: Γιατί ο Trump εγκατέλειψε τελικά την υπόθεση;

Bolton: Νομίζω ότι ο Barr τον έπεισε ότι θα εξετάσει προσεκτικά την υπόθεση. Ο Barr πρέπει τελικά να είπε στον Trump κάποια στιγμή: «Προσπάθησα να διαπραγματευτώ, αλλά δεν μπορέσαμε να βρούμε μια αποδεκτή λύση. Θα πρέπει να συνεχίσουμε τη δίωξη». Εκείνη την εποχή, ο Barr είχε την εύνοια του Trump και ο Trump δεν φαίνεται να ήθελε να τον πιέσει περισσότερο.

• SPIEGEL: Τι μπορούμε να περιμένουμε σχετικά με την υπόθεση Halkbank στο μέλλον;

Bolton: Η υπόθεση βρίσκεται πλέον στα χέρια του Υπουργείου Δικαιοσύνης και των δικαστηρίων. Ο Erdogan μπορεί να δοκιμάσει ξανά την τύχη του με τον Joe Biden. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο τους δεν έχουν καλή σχέση. Είναι επίσης πιθανό, οι Aρχές άλλων χωρών να ερευνήσουν το όλο θέμα. Έχουμε ακούσει πολλά για πιθανή διαφθορά που σχετίζεται με τη Halkbank. Εάν η Halkbank αντιμετωπίζει τους νόμους άλλων χωρών όπως τις κυρώσεις μας στο Ιράν, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει περαιτέρω νομικές διαδικασίες.

• SPIEGEL: Θα μπορούσε ο Λευκός Οίκος να παρέμβει υπό τον Biden;

Bolton: Δεν βλέπω κανένα λόγο για τον οποίο θα έπρεπε να παρέμβει ο Biden. Κατ ‘αρχήν, ο Πρόεδρος θα είναι διστακτικός να ασχοληθεί με τέτοια ποινικά θέματα, εκτός εάν υπάρχει κάποιο εθνικό συμφέρον. Δεν αντιλήφθηκα ποτέ κάτι τέτοιο σε αυτήν την υπόθεση.

• SPIEGEL: Θα μπορούσαν οι μελλοντικές διαπραγματεύσεις με το Ιράν να δικαιολογήσουν ένα τέτοιο εθνικό συμφέρον;

Bolton: Το ενδιαφέρον της κυβέρνησης Biden για την επιστροφή στη συμφωνία του Ιράν είναι πιθανώς τόσο μεγάλο που φαίνεται ότι πολλά είναι πιθανά. Αλλά, αυτή η υπόθεση απέχει ένα ή δύο βήματα από τη συμφωνία. Θα εκπλαγώ αν αλλάξει κάτι σε αυτή.

• SPIEGEL: Τι συμβαίνει με τους εισαγγελείς στη Νέα Υόρκη; Φάνηκαν ανοιχτοί σε μια συμφωνία, τουλάχιστον για κάποιο διάστημα, υπό την προϋπόθεση ότι η Halkbank θα παραδεχθεί την ενοχή της. Υπάρχει ακόμη μια τέτοιου είδους συμφωνία στο τραπέζι;

Bolton: Σε γενικές γραμμές, μια συμφωνία είναι δυνατή μέχρι το τέλος, ακόμη και αν η δίκη είναι ήδη σε εξέλιξη. Αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί οι εισαγγελείς πρέπει να αποκλίνουν από τη γραμμή τους, δηλαδή να προχωρήσουν με την δίκη και να προσπαθήσουν να την κερδίσουν.

Μάχη μεταξύ Γαλλίας και ΗΠΑ για τις φρεγάτες: Τι προσφέρουν το Παρίσι και η Ουάσιγκτον στην Αθήνα;