Άρθρο-κόλαφος του Newsweek κατά της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος: Επικρίνει τον Ερντογάν
People visit the Hagia Sophia Museum in Istanbul, Turkey. EPA, SEDAT SUNA
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Μήνυμα συμπαράστασης Βαρθολομαίου προς τον Πατριάρχη Αντιοχείας Ιωάννη για την κατάσταση στο Λίβανο: Ευχήθηκε ταχεία επάνοδο στην ειρήνη
Ο διχασμός για την εθνική πολιτική απέναντι στην Τουρκία: Πρώην πρωθυπουργοί όχι μόνο δικαιούνται, αλλά οφείλουν να παρεμβαίνουν ιδιαίτερα στα μείζονα εξωτερικά ζητήματα…
Το άρθρο του Johnnie Moore και της Tugba Tanyeri-Erdemir στο περιοδικό Newsweek στηλιτεύει την πρόθεση του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τέμενος (τζαμί).
Τον καλεί να μην το πράξει διότι θα έχει αρνητική επίδραση στις σχέσεις των Χριστιανών και των Μουσουλμάνων ενώ γενικότερα, θα υπονομεύσει τον διαθρησκευτικές σχέσεις στη Μέση Ανατολή και αλλού.
Μετά από μια σύντομη ιστορική αναδρομή για το ναό της Αγίας Σοφίας, οι αρθρογράφοι επισημαίνουν ότι η κίνηση του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, Mustafa Kemal Ataturk, να τον μετατρέψει σε Μουσείο το 1934, αποσκοπούσε στην αποκατάσταση της ισότητας στο εσωτερικό της Τουρκίας αλλά στη μείωση των εντάσεων με την Ελλάδα.
- Αν και κάποιοι στην Τουρκία καλωσόρισαν τότε, το νέο καθεστώς του Ναού ως μουσείου, για πολλούς μουσουλμάνους η κίνηση αυτή δεν ήταν καλοδεχούμενη και για τις επόμενες δεκαετίες οι ισλαμιστές προσπαθούσαν και ονειρεύονταν την ανατροπή αυτής της απόφασης.
Ως νεολαίος και μέλος τέτοιων ισλαμικών κομμάτων ο Erdogan συμμεριζόταν αυτό το όνειρο. Ωστόσο με την επικράτηση του ΑΚΡ στις εκλογές του 2002 ο Erdogan απέφευγε να συμμεριστεί το αίτημα μετατροπής του Μουσείου της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, όμως πρόσφατα άρχισε να χρησιμοποιεί το ζήτημα για να συσπειρώσει τους οπαδούς του σε στιγμές προσωπικής και πολιτικής κρίσης, όπως κατά τη διάρκεια των τοπικών εκλογών του 2019 και πιο πρόσφατα, ως αντιπερισπασμό από την οικονομική κρίση λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.
Τα σχέδια του Erdogan έχουν προκαλέσει ανησυχία στους κύκλους των υποστηρικτών θρησκευτικών ελευθεριών στην Τουρκία αλλά και στις ΗΠΑ, όπου η Αμερικανική Επιτροπή Διεθνών Θρησκευτικών Ελευθεριών (United States Commission on International Religious Freedom – USCIRF) καταδίκασε τα σχέδια του Erdogan για μετατροπή σε τεμένη, της Αγίας Σοφίας.
Στην Έκθεση της USCIRF η Τουρκία είναι η μόνη χώρα μέλος του ΝΑΤΟ που είναι σε ειδική λίστα παρακολούθησης (special watch list) λόγω του κακού ιστορικού της στο τομέα προάσπισης θρησκευτικών ελευθεριών.
Απαντώντας στις σχετικές με το θέμα πρόσφατες δηλώσεις Erdogan, η USCIRF απαιτεί να σταματήσουν τα σχέδια της Άγκυρας για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, ενώ και ο Πρέσβης Samuel Brownback, (επικεφαλής της υπηρεσίας του Υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα διεθνούς θρησκευτικής ελευθερίας), κάλεσε την Τουρκική κυβέρνηση να διατηρήσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
- Στη συνέχεια οι αρθρογράφοι τονίζουν ότι ο Erdogan πρέπει να ‘κατεβάσει τα χέρια του από την Αγία Σοφία’ και να μην δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο για τις ευάλωτες θρησκευτικές κοινότητες σε Τουρκία και Μέση Ανατολή, όπου είναι πρόσφατες οι επώδυνες μνήμες γενοκτονιών, εκτοπίσεων και καταστροφής των χώρων θρησκευτικής λατρείας των μειονοτήτων αυτών.
Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Τουρκία και η Μέση Ανατολή είναι ένα προηγούμενο για την ενίσχυση του σεχταρισμού και της επιβολής. Η Αγία Σοφία πρέπει να παραμείνει ως φάρος θρησκευτικού πλουραλισμού και ειρηνικής συνύπαρξης, καταλήγουν οι αρθρογράφοι.
* Ο Johnnie Moore είναι Ευαγγελιστής ιερέας, Επίτροπος της USCIRF και Πρόεδρος του Κογκρέσου Χριστιανών Ηγετών. Η Δρ. Tugba Tanyeri-Erdemir, είναι ερευνήτρια στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Pittsburgh. Αμφότεροι είναι μέλη του ‘Anti-Defamation League’s Task Force on Middle East Minorities’.
ΠΗΓΗ: Hagia Sophia Must Stay a Monument of Coexistence