Το Καστελόριζο και τα μάτια μας: Ο Τραμπ καμαρώνει τους Τούρκους που παριστάνουν τους Κινέζους της Μεσογείου
File photo: Το υποβρύχιο type 214 “Ματρώζος” σε ανάδυση στα νερά του Καστελόριζου επιδεικνύει την Ελληνική σημαία. Πηγή: Πολεμικό Ναυτικό
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ζω στην Ουάσιγκτον για σχεδόν μισό αιώνα και αισθάνομαι μεγάλη πικρία προς την δεύτερη πατρίδα μου για τον τρόπο που χειρίζεται τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, ακόμα και σήμερα που η Τουρκία προκαλεί τους πάντες στην Ανατολική Μεσόγειο.
Διαδοχικές αμερικανικές κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι δεν ασκούν φιλοτουρκική πολιτική αλλά φιλοαμερικανική πολιτική λόγω της γεωπολιτικής αξίας της Τουρκίας, που εδράζεται στο μέγεθος και τη γεωγραφική της θέση.
Βέβαια, όπως ακολουθούν δυο μέτρα και δυο σταθμά αναφορικά με τις τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, έτσι εφαρμόζουν δύο μέτρα και δύο σταθμά, όταν εξηγούν την σχέση τους με το Ισραήλ. Γνωρίζουν ότι το Ισραήλ είναι ένα κράτος μικρότερο της Ελλάδας περικυκλωμένο από Αραβικά κράτη με τεράστιες ποσότητες πετρελαίου.
- Με τη λογική βάσει της οποίας υποστηρίζουν την Τουρκία θα έπρεπε να υποστηρίζουν τα Αραβικά κράτη και όχι το Ισραήλ, αλλά δεν το έπραξαν και υποστηρίζουν για διαφόρους λόγους το μικρό αυτό κράτος της Μέσης Ανατολής.
Πιστεύω απόλυτα ότι έτσι έπρεπε να συμπεριφερθούν και προς την Ελλάδα. Κρίμα που δεν ζει ο μεγαλύτερος Αμερικανός φιλέλληνας, ο Πρόεδρος Τόμας Τζέφερσον, που δεν θα επέτρεπε στην κυβέρνησή του να ακολουθεί μία τέτοια στάση προς το κράτος, που ενέπνευσε τους πατέρες του αμερικανικού έθνους και η αρχιτεκτονική του οποίου κυριαρχεί στα μεγάλα κυβερνητικά κτίρια της Ουάσιγκτον.
Ο ίδιος θα ωχριούσε, εάν έβλεπε την συμπεριφορά του σημερινού 45ου προέδρου της πατρίδας του. Σήμερα η Ελλάδα πρέπει να παρακολουθεί με ιδιαίτερη αγωνία τις σπασμωδικές και αλλοπρόσαλλες αποφάσεις του Ντόναλντ Τραμπ που από την μία πλευρά διαμαρτύρεται έντονα για τις παρανομίες και παραβιάσεις της UNCLOS από τους Κινέζους στην Νότια Σινική Θάλασσα αλλά από την άλλη πλευρά αγνοεί παρόμοιες παρανομίες και παραβιάσεις του αυταρχικού φίλου του Ταγίπ Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο.
Από το 1947 με το Δόγμα Τρούμαν είμαστε, μετά το Ισραήλ, ο πιο πιστός σύμμαχος των Αμερικανών στην Ανατολική Μεσόγειο και με την επίβλεψη του δραστήριου Αμερικανού πρέσβη Τζέφρι Πάιατ συνδεθήκαμε περισσότερο από ποτέ μαζί τους με πρωθυπουργούς τον Αλέξη Τσίπρα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η Ελλάδα και η Κύπρος πρέπει να αισθάνονται πολύ τυχερές που το Ισραήλ βρίσκεται στην γειτονιά τους. Κάποιοι θα αντιτείνουν ότι το Ισραήλ ήταν πάντα στην γειτονιά μας, αλλά οι σχέσεις μας, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου, έχουν περάσει πολλές τρικυμίες. Το κλειδί για την βελτίωση των ελληνοισραηλινών σχέσεων το πρόσφερε ο αλαζών Πρόεδρος της Τουρκίας που ανάγκασε την κυβέρνηση του Ισραήλ να μετατραπεί από φιλική σε πολύ εχθρική απέναντι στην Άγκυρα.
- Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας στην ελληνοτουρκική διένεξη είναι ξεκάθαρα η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών που δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 30 χρόνια.
Οι Αμερικανοί, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι τον Κυριάκο Μητσοτάκη, παίζουν το ίδιο τραγούδι στο βιολί τους λέγοντας στις ελληνικές κυβερνήσεις ότι δεν πρέπει να κάνουν μια μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ χωρίς να τα βρούνε με την Τουρκία, παριστάνοντας ότι δεν γνωρίζουν ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάντα, μια μονομερής πράξη, όπως ακριβώς έκαναν και αυτοί το 1983.
Μια από τις πιο σημαντικές δηλώσεις, από αμερικανικής πλευράς, έγινε στις 27 Ιουλίου 2011 από τον βοηθό Υπουργό Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον που δήλωσε, σε συνάντησή του με δημοσιογράφους στην Αθήνα, ξεκάθαρα την απαράδεκτη αυτή δήλωση:
«Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αποφεύγονται μονομερή βήματα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των χωρών για την ανακήρυξη αποκλειστικών οικονομικών ζωνών, αλλά… δεν νομίζουμε ότι θα ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδος να το πράξει χωρίς πλήρη συνεργασία με τους γείτονές της, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης».
Οι δύο τελευταίες ελληνικές κυβερνήσεις φαίνεται ότι δεν έχουν αντιληφθεί ότι η διατύπωση αυτή του Γκόρντον παραβιάζει την UNCLOS και πρέπει ο κύριος Νίκος Δένδιας να ζητήσει από τον εκλεκτό του φίλο Τζέφρι Πάιατ να αποσύρει άμεσα η κυβέρνηση του αυτή τη δήλωση και να ζητήσει από την πρέσβη μας στην Ουάσιγκτον να ενημερώσει σχετικώς το State Department. Κανένα κράτος ή ομάδα κρατών δεν έχει το δικαίωμα να ισχυρισθεί ότι κάποιο παράκτιο κράτος δεν μπορεί να ανακηρύξει την δική του ΑΟΖ, γιατί αν και πότε ένα παράκτιο κράτος αποφασίσει να ανακηρύξει τη δική του ΑΟΖ ανήκει εντελώς στη δική του δικαιοδοσία.
Έτσι χάρηκα ιδιαίτερα από την στροφή του καθηγητή Χρίστου Ροζάκη, πατριάρχη της υφαλοκρηπίδας, σχετικά με την ΑΟΖ. Είναι γνωστή η επιστημονική διαμάχη μου μαζί του για την αξία της ΑΟΖ που κατέληξε σε ένα debate που οργάνωσε το περιοδικό Economist το με το γνωστό αποτέλεσμα. Ήταν μια μεγάλη ικανοποίηση για μένα, όταν σε πρόσφατο άρθρο του στην εφημερίδα «Καθημερινή» έγραψε:
- «Αν για την υφαλοκρηπίδα ακολουθείται πια το κριτήριο της απόστασης από την ακτή, a fortiori, αυτό ισχύει για την AOZ, η οποία αποτελεί μια πιο ειλικρινή εκδοχή της ικανοποίησης των παράκτιων κρατών για την απόκτηση δικαιωμάτων στη θάλασσα.»
Εκείνο που πρέπει να αντιληφθούμε είναι ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ανακήρυξε ΑΟΖ, διότι της άρεσαν οι τρεις αυτές λέξεις. Πριν υπογραφεί το Προεδρικό Διάταγμα από τον Πρόεδρο Ρέιγκαν το 1983 συντάχθηκαν διάφορες μελέτες που ανέλυαν την αξία της ΑΟΖ για τις ΗΠΑ.
Μια από τις σημαντικότερες ήταν αυτή της CIA, που σε 33 σελίδες κατέγραφε όλα τα θετικά και αρνητικά σημεία της νέας έννοιας της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, και κατέληγε στο εξής συμπέρασμα:
- Οφέλη για τις Ηνωμένες Πολιτείες από Ανακήρυξη ΑΟΖ
Υπάρχουν δύο σημαντικοί τομείς , στους οποίους η δημιουργία μιάς ΑΟΖ θα προσφέρει οφέλη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ένα είναι η πραγματική δικαιοδοσία στους πόρους που θα περιλάμβανε. Το άλλο είναι το πολύτιμο προηγούμενο που θα μπορούσε να δημιουργηθεί όσον αφορά στη διαμόρφωση του περιεχομένου της ΑΟΖ ως χαρακτηριστικό του διεθνούς δικαίου.
Η δημιουργία της ΑΟΖ θα επηρεάσει τη αμερικανική αλιεία και την δικαιοδοσία των ΗΠΑ στη υφαλοκρηπίδα. Θα φέρει υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Πολιτειών πρόσθετες οικονομικές πηγές των ωκεανών μέσα στα 200 ναυτικά μίλια των ακτών των ΗΠΑ. Επίσης, θα ενισχύσει τη διαπραγματευτική μας δύναμη στον τομέα της αλιείας.
Θα καθιστούσε σαφές ότι η αμερικανική αρμοδιότητα και ο έλεγχος των ορυκτών του θαλάσσιου βυθού πέρα από την υφαλοκρηπίδα εκτείνεται σε 200 ναυτικά μίλια, συμπεριλαμβανομένων των υδρογονανθράκων, των πολυμεταλλικών σουλφιδίων και των κρουστών κοβαλτίου/μαγγανίου που μπορεί να έχουν σημαντική εμπορική αξία στο μέλλον καθώς και χρήσεις ενέργειας από τους ανέμους, την παλίρροια, τα κύματα και την μετατροπή της θερμικής ενέργειας.
Τέλος, σύμφωνα με την UNCLOS, το παράκτιο κράτος μπορεί να καθιερώσει σημαντική δικαιοδοσία για τη ρύπανση και τη θαλάσσια επιστημονική έρευνα στην ΑΟΖ.
Υποψιάζομαι ότι, δυστυχώς, μία παρόμοια λεπτομερής έκθεση για την αξία της ελληνικής ΑΟΖ δεν βρίσκεται στα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών της πατρίδας μας και θα πρότεινα στον Έλληνα πρωθυπουργό να συστήσει μια ομάδα εργασίας με επικεφαλής τον καθηγητή και βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Άγγελο Συρίγο.
Τέλος, υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα παράμετρος της ελληνοτουρκικής διένεξης, που σχετίζεται με τη θέση της CIA για το θέμα των υδρογονανθράκων του Αιγαίου.
- Σε μια απόρρητη έκθεσή της που συντάχθηκε το 1984 με τίτλο «Μνημόνιο», και απεκάλυψε ο δημοσιογράφος Μιχάλης Ιγνατίου, αναλύονται όλα τα θέματα της ελληνοτουρκικής διαφοράς, όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας από τα 6 στο 12 ν.μ., ο εναέριος χώρος, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και η στρατικοποίηση μερικών ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου.
Όσον αφορά στο θέμα της υφαλοκρηπίδας οι συντάκτες της έκθεσης προσπαθούν να τηρήσουν μία ουδέτερη θέση και αποφεύγουν να ασχοληθούν με την έννοια της ΑΟΖ, αλλά προβαίνουν και σε μια πολύ σημαντική και κρίσιμη διαπίστωση, ότι δεν υπάρχουν σημαντικές ποσότητες υδρογονανθράκων στο Αιγαίο Πέλαγος. Από ό,τι είμαι σε θέση να γνωρίζω, αυτή η αμερικανική θέση δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι Τούρκοι ξεκίνησαν την ιδέα της «Γαλάζιας Πατρίδας» δίνοντας έμφαση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Στο θέμα που συμφωνούν απόλυτα οι Αμερικανοί με τους Τούρκους, είναι αυτό της επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας από 6 ν.μ. σε 12 ν.μ., γιατί τότε όλα τα στενά μεταξύ της Μεσογείου και των Δαρδανελίων θα εξαφανίζονταν. Βέβαια παραδέχονται ότι η Ελλάδα, βάσει της UNCLOS, έχει μεν δικαίωμα χωρικών υδάτων πλάτους 12 ν.μ., αλλά δεν μπορεί να κλείσει με αυτή την ενέργεια θαλάσσιους διαδρόμους.
Η Ελλάδα αντίθετα υποστηρίζει ότι οι κανόνες της αβλαβούς διέλευσης δεν δημιουργούν προβλήματα στα τουρκικά πλοία και ότι η ίδια, που διαθέτει έναν ογκώδη εμπορικό στόλο, δεν έχει κανένα συμφέρον να περιορίσει την ελευθερία των θαλασσών. Η Αμερική αντιτείνεται ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δημιουργήσει διαδρόμους των στενών της για να περνούν τα πλοία, διότι το Αιγαίο, βάσει του Δίκαιου της Θάλασσας δεν είναι αρχιπέλαγος και δεν αποδέχεται καθόλου το δικαίωμα της Ελλάδας να ορίσει στενά.
Πριν μερικά χρόνια, όταν οι Αμερικανός εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών αναγκάσθηκε να απαντήσει σε ερώτηση του Μιχάλη Ιγνατίου για τις χιλιάδες παραβιάσεις του εναερίου χώρου της Ελλάδας από την Τουρκία, μετά από διάφορες δικαιολογίες πρόσθεσε κάτι που οι Αμερικανοί παπαγαλίζουν εδώ και 40 χρόνια.
«Όσο να ‘ρθει η Ευρωπαϊκή Ένωση, να φέρει την ΑΟΖ»: Απουσιάζει η Ευρωπαϊκή Θαλάσσια Στρατηγική
- «Η πολιτική μας είναι ότι επί μακρόν έχουμε καλέσει την Ελλάδα και την Τουρκία ως σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συνεργαστούν για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.»
Οι Αμερικανοί επισημαίνουν επίσης ότι η Τουρκία από μακρού έχει προειδοποιήσει την Ελλάδα ότι η αύξηση των χωρικών της υδάτων στο Αιγαίο θα αποτελεί casus belli, αλλά οι Αμερικανοί αποφεύγουν να λάβουν θέση σε αυτό το θέμα.
Υπάρχει και μια άγνωστη πτυχή των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων που αφορά στην επέκταση του εναέριου χώρου μας από τα 6 ν.μ. στα 12 ν.μ. Οι Αμερικανοί μας έχουν, με έντονο τρόπο, ενημερώσει ότι δεν θα αποδεχτούν την επέκταση του εναερίου χώρου μας στα 12 .ν.μ. Βέβαια δεν αποδέχονται ούτε το εύρος των 10 ν.μ., διότι πιστεύουν ότι τα χωρικά ύδατα και ο εναέριος χώρος πρέπει πάντα να συμπίπτουν. Έτσι δεν σέβονται, για πολλές δεκαετίες το ελληνικό εναέριο χώρο των 10 ν.μ.
Τέλος, το μνημόνιο της CIA, που αναφέραμε παραπάνω, στην σύνοψη του επισημαίνει :
“Έτσι, ενώ η σύγκρουση ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία είναι πιθανότερο να προκληθεί από μια στρατιωτική αντιπαράθεση στη Κύπρο, θα μπορούσε να επεκταθεί στο Αιγαίο και πιθανώς στην Θράκη – μόνο και μόνο γιατί οι Έλληνες αναγνωρίζουν το ευκρινές στρατιωτικό πλεονέκτημα της Τουρκίας σε μια σύγκρουση που θα περιορίζεται μόνο στην Κύπρο. Οι Έλληνες θα έχουν μια μικρή υπεροχή σε εναέριες εμπλοκές στο Αιγαίο και θα κρατήσουν τις θέσεις τους στη θάλασσα. Στα σύνορα με την Θράκη, το πολύ δύσκολο έδαφος θα αντισταθμίσει την υπεροχή της Τουρκίας σε στρατό ξηράς και ο πόλεμος εκεί μάλλον θα τελειώσει με στασιμότητα.»
- Η τεράστια ακτογραμμή της Τουρκίας
Η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, σε σχέση με την ελληνοτουρκική διαφορά στις θάλασσες, παραμένει η ίδια για 45 χρόνια. Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι ο μόνος τρόπος επίλυσης αυτής της μόνιμης τριβής μεταξύ των δύο συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ είναι να μοιραστούν τον πλούτο των θαλασσών τους. Δηλαδή ζητούν να μοιραστούμε το θαλάσσιο πλούτο μας με του Τούρκους, παρότι γνωρίζουν ότι οι Τούρκοι έχουν την ατυχία να μη διαθέτουν θαλάσσιο πλούτο.
Έχουν, επίσης, πειστεί ότι είναι πολύ άδικο (unfair) να μη διαθέτει θάλασσα ένα κράτος με μια τεράστια ακτογραμμή, που ξεκινάει από τον Έβρο ποταμό και φτάνει στην Συρία. Η Ελλάδα διαθέτει την 9η σε έκταση ακτογραμμή της υφηλίου, αλλά γνωρίζει καλά τους κανόνες του Δίκαιου της Θάλασσας ότι οι ακτογραμμές δεν παίζουν κανένα ρόλο στις οριοθετήσεις.
Κλασσικό παράδειγμα είναι αυτό των ΗΠΑ που διαθέτουν μια από τις μεγαλύτερες ακτές στον κόσμο αλλά δεν έπαιξαν κανέναν ρόλο στην οριοθέτηση της ΑΟΖ της με τα νησιά Μπαχάμες και Κούβα.
- Οι ταλαιπωρημένες γεωγραφικές συντεταγμένες και οι οριοθετήσεις της ΑΟΖ
Η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών διέπεται από την UNCLOS, την οποίαν έχουν επικυρώσει, μέχρι σήμερα, 167 κράτη στον κόσμο.
Η θέσπιση, βέβαια, θαλάσσιων ορίων απαιτεί μια πολυεπιστημονική προσέγγιση. Η νομική εμπειρογνωμοσύνη είναι θεμελιώδης, διότι ακολουθεί κωδικοποιημένα διεθνή νομικά μέσα. Αυτές οι νομικές διατάξεις πρέπει να μεταφραστούν σε πρακτικές που απαιτούν τεχνικούς ειδήμονες .
Η εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα της έρευνας και της χαρτογράφησης ή της γεωδαισίας, για παράδειγμα, είναι απαραίτητη για τη μετατροπή των νομικών διατάξεων σε πρακτική εφαρμογή στον τομέα αυτό. Αυτοί οι δύο θα πρέπει να συνεργαστούν για να διαμορφώσουν μια πολιτική λύση.
- Το πρόβλημα των οριοθετήσεων θαλασσίων ζωνών μεταξύ της Ελλάδος και των γειτονικών της χωρών απετέλεσε επί μακρόν χρονικό διάστημα παράπλευρη απώλεια των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Ελλάδα είναι το μόνο παράκτιο κράτος στον πλανήτη που συνορεύει με έξι κράτη:
-Tην Τουρκία, την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Λιβύη, την Ιταλία και την Αλβανία, και με εξαίρεση την συμφωνία οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας με την Ιταλία, δεν έχει πραγματοποιήσει ούτε μια οριοθέτηση!
Και ξαφνικά, εκεί που δεν το περιμέναμε, η Αίγυπτος έχει αρχίσει να ερωτοτροπεί με την Τουρκία και υπάρχει περίπτωση να συνάψει συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ της με αυτή της Τουρκίας και έτσι να αποκόψει την ΑΟΖ της Ελλάδας από αυτή της Κύπρου. Είναι απορίας άξιο γιατί ο κύριος Δένδιας συνεχίζει να συνομιλεί με τους Αιγύπτιους, όταν αναφύεται αυτό το ενδεχόμενο.
Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί όταν υπουργός εξωτερικών της Ελλάδας ήταν το 1998 η Ντόρα Μπακογιάννη. Τουλάχιστον τότε οι Αιγύπτιοι της είχαν αναφέρει ότι θα συζητούσαν οριοθέτηση και με τους Τούρκους, παρόλον ότι γνώριζαν ότι δεν έχουν θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία.
- Η μεγάλη υποκρισία των Ηνωμένων Πολιτειών
Είναι χρήσιμο να αντιπαραβάλουμε εδώ το προηγούμενο της Κίνας, που φαίνεται να ακολουθεί η Τουρκία και να αναλύσουμε γιατί αυτό είναι πολύ επικίνδυνο για τα εθνικά μας συμφέροντα.
Η Κίνα δεν θα σταματήσει να διεκδικεί πάνω από το 80% της Νότιας Σινικής Θάλασσας δηλαδή περίπου 3,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα, επικαλούμενη την έννοια του «ιστορικού δικαιώματος» και αγνοώντας τα δικαιώματα του Βιετνάμ, της Ταιβάν, της Μαλαισίας, του Μπρουνέι και των Φιλιππίνων.
Η Τουρκία δεν διεκδικεί 3,5 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα στην Μεσόγειο, αλλά μία «Γαλάζια Πατρίδα» μεγέθους 462.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, όπως έχει δηλώσει ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ.
- Στην περιοχή της Νότιας Σινικής Θάλασσας έχει εκτιμηθεί ότι υπάρχουν 125 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 500 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, σύμφωνα με την Global Risk Insights.
Ομοίως, περίπου το 10% της παγκόσμιας αλιείας συνδέεται με την περιοχή αυτή, σύμφωνα με την Financial Times, και περίπου 3,4 τρισεκατομμύρια δολάρια θαλάσσιου εμπορίου διακινούνται στην περιοχή κάθε χρόνο, σύμφωνα πάλι με την Global Risk Insights.
Την πλειοψηφία αυτού του θαλάσσιου πλούτου προσπαθεί να οικειοποιηθεί η Κίνα από τα άλλα πέντε κράτη. Κάτι παρόμοιο προσπαθεί να πράξει και η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς βέβαια ο θαλάσσιος πλούτος της Μεσογείου να προσεγγίζει αυτόν της Σινικής Θάλασσας.
Όπως έχω ξαναγράψει το σχέδιο των Αμερικανών είναι η συνεκμετάλλευση ή καλύτερα η συνδιαχείριση του πλούτου της θάλασσας της ανατολικής Μεσογείου. Δηλαδή να υπάρχει συνδιαχείριση του πλούτου των ελληνικών και κυπριακών θαλασσών, μια και η Τουρκία δεν διαθέτει υδρογονάνθρακες στην δική της θάλασσα!
Μόνο οι Κινέζοι έχουν εφεύρει τέτοιο κόλπο θέλοντας να μοιραστούν την ΑΟΖ των Φιλιππίνων, αλλά οι ΗΠΑ αντιτίθενται σε αυτό το κινεζικό σχέδιο, ενώ το προτείνουν ως θετικό υπόδειγμα για την Ελλάδα και την Τουρκία.
- Επίλογος
Η Κίνα αυξάνει τη ναυτική της δύναμη για να μπορεί να «κλέβει», πιο εύκολα, τις ΑΟΖ των γειτόνων της και οι Τούρκοι παρακολουθούν προσεκτικά αυτές τις κινεζικές κινήσεις και για αυτό τον λόγο έχουν και αυτοί αρχίσει να ενισχύουν την ναυτική τους δύναμη.
Οι εξελίξεις στον Ειρηνικό Ωκεανό φαίνονται πολύ μακρινές για την ελληνική κυβέρνηση, αλλά ο Σουλτάνος προσπαθεί να μιμηθεί τον κινεζικό γίγαντα. Αυτή η προοπτική πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα, για να μη βρεθούμε προ δυσάρεστων για τα εθνικά μας συμφέροντα εκπλήξεων.
Αξίζει εδώ να αναφέρουμε τις ενδιαφέρουσες απόψεις του καθηγητή διεθνούς δικαίου και βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Άγγελου Συρίγου, όπως δημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα του Μιχάλη Ιγνατίου:
Ο Ερντογάν έχει την εντύπωση ότι μπορεί να διεκδικεί και τα πλέον απίθανα χωρίς ουσιαστικό κόστος. Δεν αισθάνεται οποιαδήποτε πίεση. Θα αλλάξει στάση μόνον εάν καταλάβει ότι η συνέχιση της πολιτικής του θα συνεπάγεται κόστος.
Η νέα στρατηγική θα πρέπει να βασίζεται στην βήμα προς βήμα άσκηση όλων των δικαιωμάτων που μας δίνει το διεθνές δίκαιο με έμφαση σε δράσεις και μέτρα για τα οποία υπάρχει η ευρωπαϊκή θεσμική υποστήριξη.
Η Ελλάδα επικαλείται διαρκώς το διεθνές δίκαιο. Στην πραγματικότητα όμως συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, ούτε και οι θεσμοί που έφερε αυτή η σύμβαση μαζί της.
Για να πιεσθεί η Τουρκία, θα πρέπει να αρχίσουμε να εφαρμόζουμε με προσοχή τις διατάξεις του διεθνούς δικαίου. Στην αντίληψη που ξεκίνησε ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1981 «η Ελλάδα δεν διεκδικεί τίποτα», πρέπει να αντιταχθεί ότι η Ελλάδα διεκδικεί την εφαρμογή των κανόνων του διεθνούς δικαίου, όχι ρητορικά αλλά στην πράξη. Έτσι μόνον ασκείται πίεση.
Παράλληλα πρέπει να ληφθούν σοβαρά αμυντικά μέτρα που θα δώσουν το μήνυμα στην Τουρκία ότι θα αντιδράσουμε σε περίπτωση που ξεπεραστούν τα όρια. Αυτό προϋποθέτει να γίνουν σαφή τα όρια ανοχής της ελληνικής πλευράς σε προκλητικές τουρκικές κινήσεις.
- Τέλος αξίζει να επισημάνουμε και ένα κρίσιμο άρθρο του Σταύρου Λυγερού που ανέφερε:
Το γεγονός ότι η Άγκυρα έχει “ανεβεί πίστα” και στα ελλαδοτουρκικά και στην κυπριακή ΑΟΖ, εγείρει το ερώτημα εάν ο Ερντογάν προετοιμάζει το έδαφος για να δημιουργήσει ένα επεκτατικό τετελεσμένο σε βάρος της Ελλάδας. Οι κινήσεις του αυτό δείχνουν, αλλά το εάν θα κάνει το άλμα ή όχι, δεν μπορεί να απαντηθεί με κατηγορηματικότητα. Είναι συνάρτηση του τρόπου που θα σταθμίσει την οικονομική κρίση στην Τουρκία, την ελληνική αντίδραση και βεβαίως την αντίδραση των άλλων δρώντων στην περιοχή (ΗΠΑ, Γαλλία, ΕΕ, Ρωσία, Αίγυπτος και Ισραήλ) στις συνθήκες της πανδημίας.
Προφανώς, θα προτιμούσε να κερδίζει επιμέρους μάχες, χωρίς να ρίξει ντουφεκιά, δεδομένου ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είναι σε θέση να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές στον επιτιθέμενο, ανεξαρτήτως της τελικής έκβασης. Θα προτιμούσε, λοιπόν, να κερδίζει μάχες, εξωθώντας την Αθήνα σε αλλεπάλληλες υποχωρήσεις με την άσκηση πιέσεων και την τροφοδοσία του φοβικού συνδρόμου της.
Αν, όμως, κρίνει ότι δημιουργώντας ένα επεκτατικό τετελεσμένο θα γκρεμίσει τις μέχρι τώρα ελληνικές αντιστάσεις και ως εκ τούτου θα βρεθεί σε απολύτως πλεονεκτική θέση, είναι πιθανόν να το τολμήσει. Και μόνο αυτό το ενδεχόμενο θα έπρεπε να έχει προκαλέσει συναγερμό στο ελληνικό πολιτικό σύστημα, το οποίο, όμως, φαίνεται να βολεύεται στη θαλπωρή των αυταπατών. Ο στρουθοκαμηλισμός σε κανέναν και ποτέ δεν βγήκε σε καλό, αλλά εντούτοις παραμένει –για πολιτικοψυχολογικούς λόγους– ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο.
- Στόχος το Καστελόριζο
Πιστεύω ότι ο Ερντογάν βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή και προετοιμάζεται να επιχειρήσει ένα καίριο πλήγμα στην Ελλάδα με την κατάληψη του συμπλέγματος του Καστελόριζου μετά από μια αιματηρή μάχη, χρησιμοποιώντας στρατό, αεροπορία και ναυτικό χωρίς να ρωτήσει τον πανέτοιμο ξενοδόχο.
Οι Αμερικανοί ως γνωστόν είχαν, την δεκαετία του 1960, προσφέρει το Καστελόριζο στην Τουρκία με αντάλλαγμα την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Ο Τούρκος πρόεδρος πιστεύει ότι ο κορωναϊός έχει μονοπωλήσει την προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας και είναι πεπεισμένος ότι αυτή δεν θα προλάβει να αντιδράσει. Κάνει ένα τραγικό υπολογισμό πιστεύοντας ότι θα πιάσει τους Έλληνες στον ύπνο.
Πιστεύει επίσης ότι ο φίλος του πρόεδρος Τραμπ θα αντιδράσει καθυστερημένα και στην ουσία θα παρέμβει υπέρ της Τουρκίας απαιτώντας από την μεν Τουρκία να επιστρέψει το Καστελόριζο, από δε την Ελλάδα να δώσει στην Τουρκία μέρος της θάλασσας που της ανήκει στην Ανατολική Μεσόγειο.
Με το σκεπτικό αυτό ο κύριος Τραμπ θα λύσει μια για πάντα την ελληνοτουρκική διαφορά που βασανίζει για δεκαετίες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
- Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός. Δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του Σταύρου Λυγερού.