Οι προσεχείς εκλογές στις ΗΠΑ θα καθορίσουν πολλά για τον 21ο αιώνα: Ο “πόλεμος” με την Κίνα θα έχει θύματα;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Όταν η Ευρώπη των δύο μέτρων και των δύο σταθμών εμπαίζει τους Κύπριους και… δεν θυμάται την τουρκική εισβολή: Τώρα πληρώνουμε τη νέα σύγκρουση ΗΠΑ-Ρωσίας

Ο τριπλός χαρακτήρας του Κυπριακού μέσα από την αντίθεση της Δύσης και της Ανατολής: Η Τουρκία θα παίξει και πάλιν τον εκβιαστικό της ρόλο μεταξύ των δύο στρατοπέδων…

Απόλυτος ο Τζο Μπάιντεν: Εάν η Χαμάς απελευθερώσει ομήρους τότε μια εκεχειρία στη Γάζα είναι εφικτή ακόμη και «αύριο», δηλώνει ο πρόεδρος των ΗΠΑ

Του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΡΙΒΑ

Εν μέσω μιας πρωτοφανούς και πολυσυστημικής κρίσης ενώπιον της οποίας βρίσκεται όλος ο πλανήτης, θα λάβουν χώρα οι εκλογές στις ΗΠΑ. Τα όσα βλέπουμε τις τελευταίες εβδομάδες, δεν είναι παρά μόνο το πρελούδιο για το τι θα επακολουθήσει.

Η πόλωση θα είναι πρωτοφανής ακόμη και για τα αμερικανικά δεδομένα που λόγω του εν τοις πράγμασιν δικομματισμού που πλαισιώνει το πολιτικό τους σύστημα, έχουν πάντα ροπή σε εκλογικά derbies. Αυτή τη φορά όμως είναι πραγματικά οι πρώτες παγκόσμιας σημασίας εκλογές μετά από αυτές που ανέδειξαν τον Φράνκλιν Ρούζβελτ πρόεδρο των ΗΠΑ αλλά και τον Χάρυ Τρούμαν, μετέπειτα. Τότε διακυβεύτηκε η θέση των ΗΠΑ στον κόσμο και ποιές πολιτικές θα ακολουθήσουν.

Σήμερα, σε μια πολύ διαφορετική διεθνή πραγματικότητα οι ΗΠΑ καλούνται πάλι να πάρουν αποφάσεις τόσο για το μέλλον τους, όσο και για το μέλλον πολλών δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

• Η πανδημία ακυρώνει τον απομονωτισμό.

Οι ΗΠΑ συνιστούν την Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη των ημερών μας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη δύναμη που υπάρχει στον κόσμο αλλά και τη μοναδική υπερδύναμη που τηρουμένων των αναλογιών, γνώρισε ποτέ ο κόσμος σύμφωνα με τον Walt.

Αυτό συμβαίνει γιατί στους περισσότερους τομείς που αξιολογούνται ως πηγές της ισχύος, απολαμβάνει την πρωτοκαθεδρία.

Παρόλα αυτά, υπάρχει ένας μαρασμός και αυτός είναι φυσιολογικός αν σκεφτούμε πως σαν υπερδύναμη οι ΗΠΑ μετρούν έναν αιώνα ενώ ταυτόχρονα, από τις αρχές του 21ου αιώνα, άλλες δυνάμεις όπως η Κίνα, αναδύονται, στερώντας το απόλυτο των κινήσεων από τις ΗΠΑ που έιχαν κατά τη διάρκεια της ”μονοπολικής τους στιγμής” όπως την ονόμαζε ο Krauthammer την απόλυτη πρωτοκαθεδρία που είχαν οι ΗΠΑ μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.

Σήμερα, μια πανδημία ίσως να βάζει οριστικό τέλος στις όποιες νεο-απομονωτιστικές τάσεις αναπτύσσονταν στις ΗΠΑ ήδη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν μια υγειονομική και οικονομική καταστροφή λόγω κάποιου ιού που ξεκίνησε από την κινεζική επαρχία Χουμπέϊ.

• Οι εκλογές που θα έχουν στο στόχαστρο το Πεκίνο.

Συγκεκριμένες φράσεις και επικοινωνιακές στρατηγικές φαίνεται πως έχουν ήδη υιοθετηθεί από την κυβέρνηση Τραμπ και αυτές έχουν να κάνουν με το Πεκίνο. ”Κινεζικός ιός”, ”κομουνιστική Κίνα” και άλλες πολλές δηλώσεις για την αβλεψία και την ανευθυνότητα της Κίνας πάνω στη διαχείριση της πανδημίας, αποτελούν την αρχή μιας ρήξης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Θέλοντας και μη, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί θα έχουν μια παγκόσμια ατζέντα καθώς αποδείχθηκε πως ακόμη και η Αμερική δεν μπορεί να είναι μόνη. Οι σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία που μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον στα θέματα εξωτερικής πολιτικής (μαζί με τον ”Άξονα του Κακού”) θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα.

Η προεκλογική επικοινωνιακή στρατηγική και των δύο πλευρών θα στηριχτεί στην ανάδειξη μέτρων αποτροπής της κινεζικής προέλασης και αυτή από μόνη της, θα είναι και η αρχή μιας μεγάλης διαμάχης που επιταχύνεται καθημερινά, της διαμάχης του 21ου αιώνα που δεν είναι άλλη από αυτήν των ΗΠΑ με την Κίνα.

• Η υγεία και η παιδεία σε πρώτο πλάνο.

Η νέα κανονικότητα δύσκολα θα αλλάξει στο προβλεπτό μέλλον. Οι άνθρωποι τείνουμε να παίρνουμε μέτρα για κρίσεις σαν αυτή που προκάλεσε η πανδημία, σα να πρόκειται να μας επισκέπτονται συχνότερα. Ήδη υπάρχουν δηλώσεις παγκοσμίου φήμης επιστημόνων που θεωρούν θέμα χρόνου το να αντιμετωπίσουμε μια πολύ πιο επικίνδυνη πανδημία.

Μέσα στους ”κρυφούς” συντελεστές ισχύος μιας χώρας, είναι η υγεία και η παιδεία-κατάρτιση των πολιτών της. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν οτι για να αντιμετωπίσουν την Κίνα, δεν αρκεί η πρωτοκαθεδρία στην ανάπτυξη συμβατικών και πυρηνικών όπλων. Η βάση της ισχύος μιας χώρας, προέρχεται από την υγεία και από το επίπεδο κατάρτισης.

Οι διαμάχες σαν αυτή που επιταχύνεται μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, έχουν συνέπειες και στην κοινωνία των κρατών που συγκρούονται. Ο εθνικισμός στην Κίνα είναι κομμάτι της εκπαίδευσης ενώ το σύστημα υγείας της Κίνας είναι οριακά ανύπαρκτο ειδικά στην κεντρική και δυτική Κίνα.

Στις ΗΠΑ η εκπαίδευση είναι ιδιαίτερα ακριβή και αν διατηρηθεί η ανεργία σε αυτά τα επίπεδα (σύμφωνα με μελέτες υπάρχει η πιθανότητα το 1/2 των 30 εκ. ανέργων λόγω πανδημίας, θα μείνει μακροχρόνια σε ανεργία) οι ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν και κοινωνικά προβλήματα.

Υγεία και παιδεία θα είναι ευκολότερα προσβάσιμες στις ΗΠΑ και δεδομένου του ρόλου των ΗΠΑ στον δυτικό κόσμο, πολλές χώρες ίσως υιοθετήσουν και εκείνες φθηνότερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης. Μην ξεχνάμε πως η απειλή της ΕΣΣΔ αντιμετωπίσθηκε κυρίως λόγω του πολύ καλού βιοτικού επιπέδου που επιθυμούσαν οι ΗΠΑ να απλαμβάνει το μεγαλύτερο δυνατό κομμάτι του κόσμου.

• Οι συμμαχίες των ΗΠΑ ξανά στο προσκήνιο.

Μια δύναμη σαν την Κίνα δε γίνεται να αντιμετωπισθεί μόνο από τις ΗΠΑ. Η Ουάσινγκτον δεν θα κατάφερει να επικρατήσει έναντι του Πεκίνου αν δεν ανασυγκροτήσει τις συμμαχίες της. Η Ε.Ε είναι η πρώτη μέριμνα των ΗΠΑ που δε θα ήθελαν να τη δουν φτωχοποιημένη.

Μια παρηκμασμένη Ε.Ε θα ήταν εύκολη λεία για τις παράξενες κινεζικές επενδύσεις. Το σκεπτικό αυτό ήταν που συντέλεσε στη δημιουργία μιας επιτυχημένης στρατηγικής και έναντι στην ΕΣΣΔ κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η Αμερική θα χρειαστεί να επαναδιεκδικήσει την ηγετική της θέση σε διεθνείς οργανισμούς αλλά και σε κάθε περιφέρεια του πλανήτη.

Δεν είναι μόνο η Ευρώπη. Είναι το Χονγκ-Κόνγκ, είναι η Σιγκαπούρη, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ινδία και η Ινδονησία. Είναι το ΝΑΤΟ το οποίο θα χρειαστεί να βρει ξανά το ρόλο του και βέβαια, είναι η αντιμετώπιση του ”Δρόμου του Μεταξιού” (One Belt-One Road) της Κίνας που είναι η διεθνής δήλωση του Πεκίνου για τον ηγετικό ρόλο που επιθυμεί να έχει στον 21ο αιώνα.

Ίσως ένας νέος ”Ψυχρός Πόλεμος” να δώσει πνοή και κίνητρο στη Δύση προκειμένου να βγει από τις πολλαπλές κρίσεις που τη μαστίζουν. Οι ΗΠΑ σε αυτές τις εκλογές θα έχουν μια ατζέντα την οποία δε θα μπορούν να παραβλέψουν, όποιος και αν είναι ο πρόεδρος που θα εκλεγεί.

Πρόκειται για το αν οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν στο προβλεπτό μέλλον να ηγούνται της διεθνούς πολιτικής ή αν το Πεκίνο θα καταφέρει να οδηγήσει την Ουάσινγκτον σε έναν πιο περιορισμένο στη διεθνή πολιτική, εκμεταλλευόμενο την έλλειψη ”ζεστού χρήματος” σε πολλές χώρες του πλανήτη.

(*)ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΡΙΒΑΣ
Research Fellow – HALC, Ph.D. Cand. (Hellenic-American Relations after the Cold War Era)

• Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.

Τα περίεργα της συμφωνίας Μακρόν-Μέρκελ: Γιατί συμφώνησαν τελικά οι Γερμανοί με την πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης;