Η συνάντηση Κέρι-Λαβρόφ στη Γενεύη: Προάγγελος νέων συσχετισμών και συνεργασιών;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία σχετικά με την σημασία της σημερινής συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Kerry και της Ρωσίας κ. Lavrov στη Γενεύη.
Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις τα θέματα που θα συζητήσουν οι δύο υπουργοί θα είναι η συνεχιζόμενη κρίση στη Συρία και οι δυνατότητες συνεργασίας των δύο χωρών για κοινές δράσεις με στόχο αρχικά την κατάπαυση των πολεμικών επιχειρήσεων και στην συνέχεια την εκπόνηση ενός σχεδίου για την οριστική λύση της κρίσης (υπάρχει προεργασία για το θέμα αυτό μεταξύ αντιπροσωπειών των δύο χωρών), και η τεταμένη κατάσταση στην Ουκρανία, και τα δύο, θέματα που λόγω των διαστάσεων που τα προσδιορίζουν ,υπογραμμίζουν την σημασία της συνάντησης.
Υπάρχουν όμως και οι νέες γνωστές εξελίξεις που πέρα από την «συμβολή» τους στο να θεωρείται σημαντική η συνάντηση και οι συνομιλίες των δύο Υπουργών, υποδηλώνουν ότι είναι ενδεχόμενο να δρομολογηθούν, ως αποτέλεσμα των συνομιλιών, αλλαγές στους συσχετισμούς δυνάμεων και να διαμορφωθούν νέες συνεργασίες κυρίως σε σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης στη Συρία, αφού για το ζήτημα της Ουκρανίας υπάρχουν και άλλες διαφορετικές ως προς ορισμένες πτυχές της παράμετροι.
Η πρώτη νέα εξέλιξη είναι φυσικά η αρχή της επαναπροσέγγισης ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία που ενώ, προς το παρόν τουλάχιστον , δεν σηματοδοτεί εγγύτητα των απόψεων των δύο χωρών για τα συμβαίνοντα στη Συρία, είχε ήδη κάποια θετικά για την Τουρκία αποτελέσματα. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία η « Σιωπή των Αμνών»( η φράση από τον τίτλο του γνωστού κινηματογραφικού έργου) από την πλευρά της Ρωσίας στην τελευταία εισβολή των Τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Συρία και τις επιθέσεις και εναντίον του ISIS αλλά και εναντίον των Κούρδων μαχητών, λίγες μόνο ημέρες πριν τη συνάντηση του Ρώσου Υπουργού με τον Αμερικανό ομόλογο του. Η ρωσική «σιωπή» επιβεβαιώνει μάλλον την υποψία ότι στην πρόσφατη συνάντηση του Ρώσου Προέδρου με τον Τούρκο ομόλογο του συζητήθηκε εκτενέστατα το θέμα του μέλλοντος των Κούρδων της Συρίας με τον κ. Ερντογάν να θέτει ως προϋπόθεση για την θετική μελλοντική πορεία των Ρωσο-Τουρκικών σχέσεων την άρση της Ρωσικής στήριξης προς τους Κούρδους στη Συρία.
Η δεύτερη εξέλιξη αφορά στο περιεχόμενο των συνομιλιών που είχε κατά την προχθεσινή επίσκεψη ου στην Τουρκία ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος J. Biden, ένα περιεχόμενο που σε συνδυασμό και με το στυλ της επίσκεψης, άφησε πολλούς παρατηρητές και αναλυτές εμβρόντητους.
Δύο σημεία των συνομιλιών πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα: το πρώτο αφορά στην άποψη του Αμερικανού Αντιπροέδρου για το γεωγραφικό εύρος των Κουρδικών επιχειρήσεων στη Συρία, άποψη που κωδικοποιήθηκε με την φράση ότι αν οι Κούρδοι κινηθούν ανατολικά του Ευφράτη οι ΗΠΑ δεν θα συνεχίσουν να τους στηρίζουν, φράση που μάλλον σηματοδοτεί σκλήρυνση αρχικά και ενδεχόμενη μελλοντική αλλαγή στη συνέχεια στη στάση των ΗΠΑ απέναντι στους μέχρι σήμερα «συμμάχους» Κούρδους (σημειώνεται ότι από τον Αύγουστο του 2014 αφού οι δυνάμεις του ISIS είχαν καταλάβει τη Μοσούλη και είχαν απειλήσει την πλούσια σε πετρέλαια πρωτεύουσα του Κουρδικού θύλακα στο Ιράκ Ερμπίλ ο Αμερικανός Πρόεδρος Ομπάμα είχε αναγάγει τους Κούρδους σε βασικό παράγοντα της πολιτικής των ΗΠΑ στη Συρία), το δεύτερο αφορά στη δήλωση του Τούρκου Πρωθυπουργού Γιλδιρίμ σύμφωνα με την οποία η Τουρκία δεν θα δεχθεί Κουρδικό « μόρφωμα» στα σύνορα της με την Συρία, δήλωση που σύμφωνα με αρκετούς αναλυτές συνιστά και την βασική εξήγηση της τουρκικής εισβολής στη Συρία .( Για την επίσκεψη Biden στην Τουρκία και τις εκεί συνομιλίες αλλά και για το θέμα των Κούρδων της Συρίας βλ. αναλυτικά ρεπορτάζ στο mignatiou.com).
Η tρίτη εξέλιξη αφορά στην μάλλον αιφνίδια αλλαγή της στάσης του Ιράν απέναντι στη Ρωσία σχετικά με την χρήση της αεροπορικής βάσης του Χαμαντάν από ρωσικά βομβαρδιστικά για επιχειρήσεις εναντίον τρομοκρατικών στόχων στη Συρία. Όπως έγινε γνωστό πριν λίγες ημέρες το Ιράν αποφάσισε την άρση της σχετικής διευκόλυνσης προς τη Ρωσία με αποτέλεσμα να αποχωρήσουν τα ρωσικά βομβαρδιστικά από τη συγκεκριμένη βάση. Ενώ δεν ανακοινώθηκε τίποτε σχετικό, η απόφαση αυτή μάλλον έχει σχέση με την επικείμενη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στο Ιράν και τις συνομιλίες που θα έχουν ως επίκεντρο την συνεργασία των δύο χωρών για την παραπέρα αντιμετώπιση της κρίσης στη Συρία. Δεν θα πρέπει επίσης να παραγνωρίζεται το ενδιαφέρον του κατά πλειοψηφία Σιϊτικού Ιράν για το μέλλον των Σουνιτών Κούρδων της Συρίας ιδιαίτερα μάλιστα αφού υπάρχουν Κούρδοι και στο Ιράν.
Παράλληλα το τελευταίο διάστημα έχουν υπάρξει πολλές ενδείξεις για το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων συνεργασιών ανάμεσα στη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν με αντικείμενο την αντιμετώπιση της κρίσης στη Συρία και την εκπόνηση ενός σχεδίου λύσης του προβλήματος, γεγονός που δεν αφήνει αδιάφορες τις ΗΠΑ οι οποίες αν και σε προεκλογική περίοδο σπεύδουν να υπογραμμίσουν το ενδιαφέρον και την παρουσία τους. Με αυτά ως δεδομένα επιδιώκεται αφενός η ευρύτερη δυνατή συνεννόηση μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών αφετέρου η καταγραφή των «κοινών παρονομαστών» αλλά και ο τρόπος αντιμετώπισης τους προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία που να είναι αποδεκτή από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη .Ένας από τους βασικούς κοινούς παρονομαστές είναι και οι Κούρδοι. Η διεθνής ιστορία και πρακτική αποδεικνύει ότι όταν βρίσκονται σε εξέλιξη τέτοιες διεργασίες, προκειμένου να υπάρξει κοινά αποδεκτό αποτέλεσμα, αποφασίζονται «θυσίες». Στην περίπτωση της Συρίας ίσως η θυσία να είναι το μέλλον των Κούρδων οι οποίοι μπορεί, δυστυχώς, να δουν για μια ακόμη φορά τα όνειρα τους για αυτοδιάθεση και δημιουργία ανεξάρτητου κράτους να πέφτουν στο κενό.( Ίσως, τηρουμένων των αναλογιών, η υπόθεση των Κούρδων θα μπορούσε να συγκριθεί με την υπόθεση των Παλαισινίων).
Το ερώτημα είναι αν τα αποτελέσματα της συνάντησης Kerri-Lavrov θα επιβεβαιώσουν αφενός την με την συμφωνία και συμμετοχή των ΗΠΑ ανάπτυξη νέων συνεργασιών αφετέρου αυτούς τους φόβους. Η απάντηση θα δοθεί πολύ σύντομα.
