Μεγάλη πτώση τραπεζικών μετοχών: Το κόστος της αστάθειας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Δημήτρη Σαντιξή*
Πριν ενάμιση μήνα πραγματοποιήθηκε η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με κεφάλαια ξένων επενδυτών και του ΤΧΣ, δηλαδή του Έλληνα φορολογούμενου πολίτη, με δάνειο από το 3ο μνημόνιο και σε τιμές που θεωρήθηκαν εξαιρετικά χαμηλές.
Τα κεφάλαια των δύο πρώτων κεφαλαιοποιήσεων του 2013 και 2014 χάθηκαν σχεδόν εξ ολοκλήρου το 2015, καθώς οι τράπεζες αποτιμήθηκαν όλες μαζί περίπου 800 εκατ. ευρώ και οι παλιοί μέτοχοι δεν είχαν δικαίωμα προτίμησης.
Σήμερα, μετά και τη για τέταρτη ημέρα μεγάλη πτώση των τραπεζικών μετοχών, τα κεφάλαια της τελευταίας ανακεφαλαιοποίησης παρουσιάζουν πρωτοφανή ζημία, άνω του 55% περίπου, μέσα σε ενάμιση μήνα, ενώ το χρηματιστήριο γενικά γύρισε κάτω από χαμηλά του 2012. Ζημιά που είναι ακόμα πιο πρωτοφανής, ειδικά για τους ξένους επενδυτές, γιατί γίνεται σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και μετά από τη σχεδόν πλήρη απώλεια των χρημάτων που επένδυσαν στις δυο άλλες ανακεφαλαιοποιήσεις. Συγκεκριμένα, η πτώση των τραπεζικών μετοχών, σε σύγκριση με τις τιμές τις αύξησης, είναι 67% για την Πειραιώς, 61% για την Eurobank, 52% για την Εθνική και 44% για την Alpha.
Τι συμβαίνει λοιπόν; Πως ξένοι επενδυτές πωλούν τις μετοχές τους με τέτοια ζημιά, έχοντας αλλάξει γνώμη για την Ελλάδα και τις τράπεζες, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Τι τους ανησυχεί τόσο ή τι θέλουν να πουν με τη στάση τους αυτή; Πως είναι δυνατόν να πωλούν στο -30% με τόση ένταση, παρά το ότι οι τιμές έχουν ήδη πέσει δραματικά και όταν όλες οι αναλύσεις ξένων και ελληνικών επενδυτικών οίκων μιλούν για τράπεζες ως σημαντική επενδυτική ευκαιρία, με υψηλές τιμές στόχους, οι οποίες πλέον μοιάζουν αδύνατο να επιτευχθούν σε ένα λογικό χρονικό διάστημα;
Είναι γνωστό ότι το χρηματιστήριο σε ομαλές συνθήκες είναι η αντανάκλαση των προσδοκιών για μια οικονομία. Οι τράπεζες, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, αντανακλούν πολλώ μάλλον αυτήν την προσδοκία και τους κινδύνους σε μακροοικονομικό επίπεδο.
Είναι αλήθεια ότι το γενικό χρηματιστηριακό κλίμα στο διεθνή χώρο δεν είναι ιδιαίτερα θετικό. Είναι επίσης αλήθεια ότι ειδικά οι τράπεζες στην Ευρώπη δημιουργούν ερωτηματικά, με αντανάκλαση στην τιμή των μετοχών τους. Όμως αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα δεν έχει προηγούμενο, γιατί είναι μεγάλη η πτώση, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και μετά από ανακεφαλαιοποιηση, οπότε και όλα αναλύθηκαν διεξοδικά.
Ας είμαστε λοιπόν ειλικρινείς. Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή δεν οφείλεται, όπως κάποιοι θα ήθελαν να το αποδώσουν, σε προβλήματα διοικήσεων ή προβλήματα ισολογισμών. Ό,τι συνδέεται με το παρελθόν, με τα θετικά και τα αρνητικά του, έχει αναλυθεί επανειλημμένα και έχει υπολογισθεί από εκείνους που συμμετείχαν στην ανακεφαλαιοποίηση. Άλλωστε είναι επενδυτές διεθνούς επίπεδου και έχουν στελέχη με εμπειρία στην ανάλυση όλων των δεδομένων, φανερών και όχι τόσο φανερών, με συμβούλους στην Ελλάδα για τις επενδυτικές τους κινήσεις.
Το πρόβλημα κυρίως είναι:
. η αστάθεια στο πολιτικοοικονομικό σκηνικό
. η συνολική εικόνα σε οικονομία και κοινωνία, με επιστροφή σε ύφεση και capital controls, που αναπόφευκτα συνεχίζονται και θα μείνουν για αρκετό καιρό
. οι κινητοποιήσεις που δημιουργούν δυσμενή ατμόσφαιρα, η οποία περνά άμεσα και στο εξωτερικό
. η αμφιβολία του κατά πόσον υπάρχει η δυνατότητα να περάσουν οι μεταρρυθμίσεις, κυρίως το ασφαλιστικό, με ένα λογικό, κοινωνικά δίκαιο και εφικτό τρόπο.
. η επιστροφή του κινδύνου Grexit, που όσο και αν τον εξορκίζουμε στην Ελλάδα, είναι μία παράμετρος πλέον στη σκέψη αρκετών ξένων επενδυτών, με σημαντικές κατά αυτούς πιθανότητες.
Το μακροοικονομικό επηρεάζει αρνητικά και το τριπλό πρόβλημα, συμπτωματικά 100 δισ. ευρώ το καθένα, που αντιμετωπίζει η χώρα.
. διαφορά μεταξύ χορηγήσεων και καταθέσεων 100 δισ. περίπου, που δεν επιτρέπει στις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν αρκούντως την Ελληνική οικονομία.
. προβληματικά δάνεια περίπου 100 δισ. ευρώ, που η αντιμετώπισή τους αρχίζει και μπαίνει σε μία καλύτερη εξέλιξη, αλλά, παρά τη σχετική αισιόδοξη φιλολογία, συνεχίζει και είναι ένα πολύ δύσκολο και πολύπλοκο θέμα.
. επενδυτικό κενό περίπου 100δις ευρώ, το οποίο πρέπει να καλυφθεί κυρίως από ιδιωτικούς πόρους, σε μία περίοδο που το επενδυτικό κλίμα δεν είναι ευνοϊκό.
Άρα ζητούμενο είναι να υπάρξει πολιτικοοικονομική σταθερότητα, να περάσουν οι βασικές μεταρρυθμίσεις, να κοπάσει η κοινωνική έκρηξη, να προχωρήσει η αξιολόγηση και η αναδιάρθρωση του χρέους, ώστε να πάρει άλλη εικόνα η Ελλάδα στα μάτια των ξένων αλλά και Ελλήνων επενδυτών. Έτσι μόνον οι αξίες γενικά, το χρηματιστήριο ειδικά και οι τραπεζικές μετοχές ειδικότερα θα αποκτήσουν άλλη προοπτική. Αυτή τη στιγμή, όλα φαντάζουν δύσκολα και θολά. Κι όταν είναι έτσι, οι απαντήσεις είναι ακόμα πιο δύσκολες και όχι ευχάριστες.
Σαν την προχθεσινή χρηματιστηριακή ημέρα.
- Ο κ. Δημήτρης Σαντιξής είναι τραπεζίτης, σύμβουλος διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων