Αυτό θα είναι το μεγάλο θέμα σε λίγο καιρό: Βρετανία και Ε.Ε. σε “θέσεις μάχης”!
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
The Realist
Μια πολύ μεγάλη και ουσιαστική συζήτηση η οποία θα κρίνει τόσο το μέλλον της Μεγάλης Βρετανίας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέχρι το τέλος του 2017 , ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, έχει δεσμευτεί να διεξαχθεί δημοψήφισμα το οποίο θα κρίνει το εάν η Μεγάλη Βρετανία θα συνεχίσει να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για μεγάλο διάστημα η αντιπαράθεση μεταξύ του Λονδίνου και των Βρυξελλών γίνονταν στο παρασκήνιο, αλλά αυτό άλλαξε όταν ο κ. Κάμερον αποφάσισε στις 10 Νοεμβρίου να αποστείλει επιστολή στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τούσκ, βάζοντας στο τραπέζι του πλαίσιο της νέας σχέσης που επιδιώκει το Λονδίνο με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Βρετανός Πρωθυπουργός, σημείωσε ότι εάν επιτευχθεί μια συμφωνία στα θέματα, οικονομικής διακυβέρνησης και ανταγωνισμού, καθώς και στους τομείς κυριαρχίας και μετανάστευσης, θα στηρίξει δυναμικά την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ.
Αν και η επιστολή στάλθηκε πριν τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, οι οποίες κατέδειξαν την ανάγκη ευρωπαϊκής ενότητας, και οδήγησαν στην πρώτη επίκληση της πρόβλεψης περί κοινής άμυνας της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, είναι βέβαιο ότι τα γεγονότα αυτά δεν πρόκειται να επηρεάσουν ιδιαίτερα τη συζήτηση στο εσωτερικό της Μεγάλης Βρετανίας, για την παραμονή ή όχι στην ΕΕ.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερα δύσκολη πολιτική διαδικασία για τον κ. Κάμερον και η επιστολή του στον κ. Τούσκ, έθεσε σε κίνηση το μισό σκέλος αυτής τη διαδικασίας.
Η πρώτη δοκιμασία για τον Βρετανό πρωθυπουργό είναι να καταφέρει να κερδίσει την υποστήριξη των Ευρωπαίων για τις αλλαγές που ο ίδιος υποστηρίζει ότι θα προσθέσουν την αναγκαία ευελιξία και ανταγωνιστικότητα στην ίδια την ΕΕ, γεγονός που θα πετύχει μια καλύτερη συμφωνία για το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά θα ωφελήσει και τα ίδια τα συμφέροντα της Ευρώπης.
Ένα γεγονός που ο κ. Κάμερον έχει με το μέρος του είναι ότι οι υπόλοιποι ευρωπαίοι ηγέτες δεν επιθυμούν την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ. Η επιδίωξή του για περιορισμό της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων και κοινωνικών παροχών για τους μετανάστες, είναι κάτι που θα δεχθούν δύσκολα. Κάποιες από τις άλλες επιδιώξεις του είναι πιο εύκολες.
Η δεύτερη πρόκληση για τον Πρωθυπουργό είναι η εξασφάλιση της στήριξης του εκλογικού σώματος στη Μεγάλη Βρετανία, υπέρ της παραμονής στην ΕΕ. Όσο περισσότερες από τις απαιτήσεις του καταφέρει να δεχθούν οι Ευρωπαίοι, τόσο πιο εύκολη θα είναι η επίτευξη αυτού του στόχου.
Για να το πετύχει αυτό, πολιτικά θα πρέπει να φανεί ότι συγκρούεται για αυτές τις απαιτήσεις με τη γραφειοκρατία και την ηγεσία των Βρυξελλών και βγαίνει νικητής από αυτή τη σύγκρουση. Μια τέτοια εικόνα θα τον βοηθήσει να εξέλθει νικητής στην κόντρα με τους Ευρωσκεπτικιστές μέσα και έξω από το Κόμμα του, το Συντηρητικό Κόμμα, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η Μ. Βρετανία θα είναι καλύτερα και θα καθορίσει καλύτερα το μέλλον της, εάν βρεθεί εκτός της ΕΕ. Για τους Ευρωσκεπτικιστές οι απαιτήσεις του Κάμερον έναντι της ΕΕ, δεν πλησιάζουν καν αυτά που απαιτούνται για το συμφέρον της Μ. Βρετανίας.
Είναι ξεκάθαρο ότι ο Πρωθυπουργός πιστεύει ότι η διαδικασία που ξεκίνησε είναι μια πρακτική διαδικασία μεταρρύθμισης και όχι κάτι που βασίζεται στο συναίσθημα. Μάλιστα όπως όλα δείχνουν είναι πεπεισμένος ότι το να παραμείνει η Μ. Βρετανία μέλος της ΕΕ, είναι καλύτερο για τη χώρα, παρά τα όποια μειονεκτήματα.
Ανάμεσα στα επιχειρήματα του όπως φάνηκε και από την κρίσιμη ομιλία του για το θέμα πριν λίγες ημέρες, είναι το γεγονός ότι το να συμμετέχει η Μ. Βρετανία σε μια οικονομία 500 εκ. ανθρώπων δίνει στη χώρα περισσότερη και όχι λιγότερη δύναμη.
Ο Πρωθυπουργός συνέδεσε επίσης την εθνική ασφάλεια χώρας με την παραμονή της στην ΕΕ, τονίζοντας ότι όπως συμβαίνει με το ΝΑΤΟ και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η ΕΕ είναι ένα εργαλείο που δίνει τη δυνατότητα στο Βρετανό Πρωθυπουργό να πετύχει πράγματα στη διεθνή σκακιέρα, για το συμφέρον της χώρας.
Το γεγονός ότι πριν καν ξεκινήσει την επίπονη διαπραγμάτευση με την ΕΕ ο κ. Κάμερον βάζει στο δημόσιο διάλογο αυτά τα στρατηγικά επιχειρήματα αποτελεί ένδειξη σοβαρότητας διότι κανείς βρετανός πολιτικός δεν το κάνει.
Η σχέση αγάπης και μίσους της Μεγάλης Βρετανίας με την ΕΕ, δεν είναι κάτι καινούργιο. Η χώρα δεν είναι μέρος του κοινού νομίσματος, ούτε της Συνθήκης Σένγκεν για κοινά σύνορα. Ποτέ δεν υπήρξε ενθουσιώδες μέλος της ΕΕ και αυτό συμβαίνει για καθαρά πολιτικούς λόγους στο εσωτερικό και ειδικά στο στρατόπεδο των Συντηρητικών. Από το 2010 και μετά βρίσκεται υπό την πίεση των Ευρωσκεπτικιστών στο Κόμμα του και την απειλή αποχωρήσεων προς την κατεύθυνση του Ευρωσκεπτικιστικού Κόμματος UKIP. Η δέσμευση για διενέργεια δημοψηφίσματος αποτελεί συμβιβασμό από μέρους του με στόχο τη διατήρηση της ενότητας των Συντηρητικών.
Το γεγονός ότι η αυτοδυναμία που κέρδισε πρόσφατα στις εκλογές είναι οριακή δεν εκτόνωσε καθόλου αυτή την πίεση και συνεχίζει να στηρίζεται στην ομάδα των Ευρωσκεπτικιστών βουλευτών του Κόμματος του, που ανέρχονται περίπου σε πενήντα και είναι υπέρ της εξόδου από την ΕΕ. Η δεύτερη πρωθυπουργική θητεία του θα κριθεί, όσο και να μην το επιθυμεί, από την έκβαση του δημοψηφίσματος.
Στην περίπτωση που κερδίσει η άποψη για έξοδο από την ΕΕ στο δημοψήφισμα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας που επιθυμεί ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο και παραμονή στην ΕΕ, θα προκαλέσει δημοψήφισμα στη Σκωτία για ανεξαρτησία με μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας αυτή τη φορά. Την τελευταία φορά που επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο στη Σκωτία το κατά της ανεξαρτησίας κέρδισε με 55% έναντι 45%. Παρόλα αυτά στις τελευταίες εκλογές το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας ενισχύθηκε τρομακτικά κερδίζοντας τις 56 από τις 59 έδρες που διαθέτει η Σκωτία στο Βρετανικό Κοινοβούλιο.
Μια ανεξαρτησία της Σκωτίας θα αποτελέσει συντριπτική ήττα για τον Κάμερον, αλλά και για το Εργατικό Κόμμα, το οποίο έχασε από το Εθνικό Κόμμα 40 έδρες στην Σκωτία, και χωρίς την ανάκτησή τους στο μέλλον θα είναι πολύ δύσκολο να ξαναγίνει κυβέρνηση στη Μ. Βρετανία.
Αν και η διαδικασία που έθεσε σε κίνηση ο Κάμερον έχει δημιουργήσει συνθήκες αβεβαιότητας η βασικές παράμετροι της συζήτησης γύρω από την παραμονή η όχι στην ΕΕ, έχουν τεθεί εδώ και αρκετά χρόνια; Στο Κέντρο βρίσκεται πάντα το ερώτημα τι κερδίσει η Μ. Βρετανία από την παραμονή στην ΕΕ και ποιο είναι το κόστος για αυτή τη συμμετοχή. Η πλευρά που υποστηρίζει την αποχώρηση προτάσσει την επαναφορά του ελέγχου της νομοθεσίας σε βρετανικά χέρια με αποτέλεσμα η χώρα να έχει μεγαλύτερη επιρροή διεθνώς και να διαπραγματεύεται πιο προσοδοφόρες εμπορικές συμφωνίες. Θα ανακτήσει η χώρα τα σύνορά της και θα κερδίσει κονδύλια από τη διακοπή της συνεισφοράς στον προϋπολογισμού της ΕΕ, ποσό το οποίο ανέρχεται σε 30 δις Ευρώ το χρόνο.
Τα επιχειρήματα αυτά δεν αντέχουν σε μια εις βάθος ανάλυση , αλλά πότε η ψυχρή λογική και η βασιμότητα των επιχειρημάτων ήταν λόγος για να κερδίσει κάποιος εκλογή για να είναι σε αυτή την περίπτωση.
Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το στρατόπεδο των υποστηρικτών της παραμονής στην ΕΕ είναι η διστακτικότητα του να υποστηρίξει δυναμικά τη θέση του. Αντιμετώπιζαν και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την κατά μέτωπο σύγκρουση με λαϊκιστές τύπου Νάϊτζελ Φαράνζ, ως μεγάλο ρίσκο, ιδιαίτερα όταν όλοι γνωρίζουν την τύχη που είχε μετά την τηλεοπτική μονομαχία μαζί του ο Πρώην Αναπληρωτής Πρωθυπουργός, στην προηγούμενη κυβέρνηση, Συντηρητικών / Φιλελεύθερων, Νίκ Κλέγκ, ο οποίος στις τελευταίες εκλογές απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής και το Κόμμα του συνετρίβη.
Το επιχείρημα των πολιτικών που υποστηρίζουν την Ευρώπη στη Μ. Βρετανία είναι ότι το θέμα αυτό βρίσκεται χαμηλά στα ενδιαφέροντα των ψηφοφόρων. Την ίδια στιγμή το μεταναστευτικό είναι ένα θέμα που βρίσκεται πολύ ψηλά και το εκμεταλλεύονται οι Ευρωσκεπτικιστές τονίζοντας ότι χάνονται δουλειές βρετανών, και κονδύλια των φορολογουμένων για να παρέχονται υπηρεσίες στους μετανάστες. Εάν βέβαια κοιτάξει κανείς προσεκτικά τα στοιχεία η πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Το στρατόπεδο των πολέμιων της παραμονής στην ΕΕ στηλιτεύουν τη διαδικασία διαπραγμάτευσης που ξεκίνησε ο κ. Κάμερον, ως θέατρο που στο τέλος δεν θα καταλήξει σε καμία ουσιαστική αλλαγή της σχέσης της Μ. Βρετανίας με την ΕΕ. Από την πλευρά του ο Πρωθυπουργός πιστεύει ότι εάν πετύχει τις μεταρρυθμίσεις που επιδιώκει, αυτό θα κάνει τη διαφορά για την πλειοψηφία των ψηφοφόρων και θα τους οδηγήσει να στηρίξουν την παραμονή στην ΕΕ.
Η στάση των Ευρωσκεπτικιστών ήταν αναμενόμενη. Η κατάληξη των διαπραγματεύσεων του Πρωθυπουργού με την Ευρώπη δεν είναι το ίδιο προβλέψιμη.
Με την επιστολή του στον κ. Τούσκ ο Πρωθυπουργός ζητά τέσσερα πράγματα.
Διαβεβαίωση ότι οι χώρες που δεν θα υιοθετήσουν το Ευρώ δεν θα έχουν μειονέκτημα και ότι θα διατηρηθεί η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς.
Μια ατζέντα για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα που θα περιέχει έμφαση στην ανάπτυξη, θα περιορίζει το πλαίσιο ρυθμιστικών κανόνων, θα προωθεί μια ψηφιακή ενιαία αγορά και εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ιαπωνία. Ο Πρωθυπουργός καλωσόρισε τα βήματα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, προς αυτή την κατεύθυνση.
Βήματα προς την κατεύθυνση εγγύησης της κυριαρχίας της Μεγάλης Βρετανίας, συμπεριλαμβανομένης εξαίρεσης από την δέσμευση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης σε μια διαδικασία δημιουργίας μια πιο στενής ένωσης μεταξύ των λαών της Ευρώπης και ένα σύστημα βάση του οποίου εθνικά κοινοβούλια θα μπορούσαν να μπλοκάρουν νομοσχέδια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Μέτρα αντιμετώπισης του μεγάλου αριθμού μετανάστευσης εντός της ΕΕ. Βάση αυτής της πρότασης μετανάστες προερχόμενοι από χώρες της ΕΕ, δεν θα μπορούν να διεκδικήσουν εργασιακές παροχές και δημόσια στέγαση μέχρι να περάσουν τέσσερα χρόνια στη Μ. Βρετανία. Πολίτες και μελλοντικές χώρες μέλη της ΕΕ, δεν θα έχουν το δικαίωμα ελεύθερης διακίνησης μέχρι οι οικονομίες τους να πλησιάσουν τα επίπεδα των ήδη κρατών μελών.
Ακόμη και εάν κάποιες από αυτές τις διεκδικήσεις, συμπεριλαμβανομένης της δύσκολης για τα Εθνικά Κοινοβούλια, δεν μοιάζουν να είναι προβληματικές, σε όλες τις περιπτώσεις θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.
Η περιορισμοί στη μετανάστευση θα συναντήσουν έντονη αντίδραση, διότι υποσκάπτουν τη βασικές αρχές της ΕΕ. Ο Κάμερον σε αυτό άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο συμβιβασμού, λέγοντας ότι είναι ανοικτός σε διαφορετικές προτάσεις αντιμετώπισης του θέματος.
Οι προτάσεις του Πρωθυπουργού, ενοχλούν τους Ευρωπαίους ηγέτες που αντιμετωπίζουν άμεσες προκλήσεις όπως η τρομοκρατία, η κρίση του μεταναστευτικού, η συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, και οι σχέσεις με τη Ρωσία, στις οποίες ήρθε να προστεθεί και η ένταση με την Τουρκία.
Ο Κάμερον φαίνεται να αναγνωρίζει αυτή την κατάσταση και παρουσίασε μια διαχειρήσιμη λίστα διεκδικήσεων. Υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι διατεθειμένοι να συμβιβαστούν. Η Άγκελα Μέρκελ, δήλωσε ότι δεν τις προκάλεσαν έκπληξη.
Εάν αυτό είναι γεγονός , η έμφαση θα μετατοπιστεί σύντομα στο ίδιο το Δημοψήφισμα. Δεν έχει ακόμη οριστεί ημερομηνία και οι τάσεις του εκλογικού σώματος δείχνουν ότι θα στηρίξει την παραμονή στην ΕΕ, αν και υπάρχουν διακυμάνσεις. Ένας αδιευκρίνιστος παράγοντας είναι το εάν θα επιτραπεί η ψήφος στις ηλικίες των 16-17 .
Καλό θα είναι οι πολιτικοί να πάρουν μαθήματα από το Δημοψήφισμα στη Σκωτία, όπου η ενίσχυση των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας την τελευταία στιγμή προκάλεσε πανικό και παραχώρηση ενισχυμένων εξουσιών στο Κοινοβούλιο της Σκωτίας . Πολλοί είναι αυτοί που κάνουν παραλληλισμό και συγκρίνουν τον αέρα που έχει το κίνημα εξόδου από την ΕΕ, σε αντίθεση με τη χαλαρότητα του στρατοπέδου της παραμονής.
Ένα είναι σίγουρο, είναι ακόμη πολύ νωρίς στην κρίσιμη αυτή διαδικασία.
Ο Ντέηβιντ Κάμερον ελπίζει ότι όταν έρθει η ώρα της κάλπης οι υποστηρικτές των παραδοσιακών κομμάτων θα δώσουν τη νίκη στο στρατόπεδο της παραμονής στην ΕΕ.
Παρόλα αυτά οι αστάθμητοι παράγοντες είναι πολλοί. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι και τέτοιου είδους γεγονότα, μπορεί να ανατρέψουν άρδην δεδομένα και γνώμες.
Εκείνο που είναι σίγουρο είναι ότι το αποτέλεσμα του Δημοψηφίσματος για την παραμονή της Μεγάλης Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θα επηρεάσει τρομερά το μέλλον της Ευρώπης, το μέλλον της ίδια της Μ. Βρετανίας, αλλά και τη λειτουργία του διεθνούς συστήματος τόσο σε οικονομικό όσο και σε επίπεδο ασφάλειας,