Κύπρος: Παζάρι με πάρε-δώσε, κόκκινες γραμμές, παρουσία ΝΑΤΟ, εγγυήσεις με ημερομηνία λήξης – Αρνηση Ερντογάν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σημαντική πρόοδος σε όλους τους τομείς: Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου παρουσίασε στις Βρυξέλλες τα μέτρα που έλαβε η Λευκωσία για το κράτος δικαίου
Είναι ιδεολογία πλέον η προσέγγιση «Δώστα όλα» από την αρχή! Η χορωδία της “όποιας λύσης” απαιτεί από τον Πρόεδρο της Κύπρου να δώσει δώρα στον τουρκικό Αττίλα… Έλεος!
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Σκληρό παζάρι προβλέπεται στο κεφάλαιο των εγγυήσεων και της ασφάλειας καθώς πέραν από τις διαφορές που διαφαίνονται, είναι σαφές πως είναι ένα ζήτημα που ενδιαφέρει πολλούς εκτός Κύπρου. Στο θέμα της ασφάλειας, που θα συζητηθεί όπως έχει συμφωνηθεί στο τέλος μαζί με τη βασική του παράμετρο, τις εγγυήσεις, υπάρχουν διάφορες ιδέες, που τυγχάνουν από τώρα επεξεργασίας.
Παράλληλα γίνονται κάποιες συζητήσεις, κατά κύριο λόγο άτυπες, ώστε να καταγραφούν αντιδράσεις αλλά και να κατατεθούν και απόψεις. Ξένοι διπλωμάτες ανέφεραν στο «Φ» πως το κεφάλαιο αυτό, μαζί με το περιουσιακό θεωρείται ως ένα από τα πιο δύσκολα. Υπάρχει δε η άποψη πως θα πρέπει το θέμα της ασφάλειας/εγγυήσεων να τεθεί στην πρώτη γραμμή του πάρε-δώσε, υποστηρίζοντας πως για την όποια κατάληξη, διατήρησης ή όχι του συστήματος, πρέπει να υπάρξει «ισοδύναμο αντάλλαγμα».
Με βάση τις πρώτες συζητήσεις, γενικού περιεχομένου, προκύπτει πως η τουρκοκυπριακή πλευρά θέλει να διατηρηθεί το σύστημα των εγγυήσεων, αφήνοντας ωστόσο ανοικτό το ενδεχόμενο κάποιων διαφοροποιήσεων. Είναι, όμως, σαφές πως συνδέουν το κεφάλαιο της ασφάλειας με τη διατήρηση των εγγυήσεων. Η Άγκυρα έχει διαμηνύσει πως δεν θα αποποιηθεί τα «εγγυητικά της δικαιώματα» και τούτο εκφράζεται και από την τ/κ πλευρά από την αρχή της νέας διαδικασίας, στο ξεκαθάρισμα θέσεων.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά επιμένει πως δεν πρόκειται να αποδεχθεί συμφωνία που θα περιλαμβάνει σύστημα εγγυήσεων. Θεωρείται τούτο ως κόκκινη γραμμή ( όπως και για την τουρκική πλευρά), είναι όμως σαφές πως η Λευκωσία επενδύει και στη στάση δυο παραγόντων, της Ε.Ε. και των δυο άλλων εγγυητριών δυνάμεων, Ελλάδος και Βρετανίας. Η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει δημόσια και κατ΄επανάληψη πώς όχι μόνο δεν συμμετέχει αλλά θεωρεί τις εγγυήσεις ξεπερασμένες και όχημα που προκάλεσε το πρόβλημα. Το Λονδίνο δηλώνει πως δεν ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε ένα σύστημα εγγυήσεων (ούτως ή άλλως όταν χρειάστηκε να ασκήσει το ρόλο αυτό το 1974 δεν το έπραξε ). Η Βρετανία αυτό που επιδιώκει είναι η διασφάλιση δια της συμφωνίας των Βάσεων και της εσαεί παρουσία της χώρας στην Κύπρο.
Στα σενάρια που διαμορφώθηκαν και συζητούνται στο παρασκήνιο ή συζητούνται μεταξύ εμπλεκομένων είναι και τα εξής:
- Από τουρκικής πλευράς ως ένα από τα σενάρια που ετοιμάσθηκε είναι και η παροχή εγγυήσεων μόνο στο τ/κ συνιστών κράτος.
- Μια άλλη ιδέα είναι η τουρκική παρουσία στο νησί, με όλα τα «δικαιώματα επέμβασης», να έχει ημερομηνία λήξης. Να αφορά τη μεταβατική περίοδο ή να καθοριστεί χρονοδιάγραμμα.
- Επίσης, γίνεται λόγος για ένταξη των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων κάτω από την ομπρέλα του ΝΑΤΟ, το οποίο να εδρεύει στο νησί. Τούτο ως σενάριο ενδιαφέρει τον Οργανισμό.
- Κάποιοι τρίτοι θέλουν να εμπλέξουν το ΝΑΤΟ και μέσω αυτού τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις.
- Υπάρχει, βέβαια και η θέση της Λευκωσίας για πλήρη κατάργηση των εγγυήσεων, έχοντας ως ασπίδα προστασίας την Ευρωπαϊκή Ένωση ή και το Συμβούλιο Ασφαλείας. Θέση που έχει στήριξη και από τρίτους.
Οι φόρμουλες που περιλαμβάνουν την παρουσία ΝΑΤΟ στο νησί, έχουν ένα ακόμη μείον, το οποίο δεν φαίνεται να αγνοούν οι βασικοί παίκτες του Κυπριακού: Δεν θα έχουν το ΑΚΕΛ στο στρατόπεδο της αποδοχής του σχεδίου που θα κατατεθεί, μετά την επίτευξη συμφωνίας. Ξένος διπλωμάτης σημείωσε με νόημα πως οι ενστάσεις είναι κατανοητές θεωρεί, ωστόσο, πως τέτοιες ιδέες θα επανεξετασθούν όταν διαφοροποιηθούν και οι συνθήκες, εάν και εφόσον οι συζητήσεις στο Κυπριακό προχωρήσουν.
Σαφής θέση από Ερντογάν
Σε συνέντευξή του στο NTV, ο Ταγίπ Ερντογάν (27.5. 2015) αναφέρθηκε και στο θέμα των εγγυήσεων: «Εάν βγει ένα θετικό αποτέλεσμα σε αυτές τις διαπραγματεύσεις, το Κυπριακό θα λυθεί. Θα γίνει ένα βήμα τόσο από την βόρειο Κύπρο όσο και από την νότιο γα δύο συνιστώσες πολιτείες. Αυτή είναι η ευχή μας αλλά να το πω καθαρά ότι εμείς ποτέ δεν θα αφήσουμε τα εγγυητικά μας δικαιώματα».
ΤΟΥΡΚΙΑ: Δεν διαφοροποιούνται επί της ουσίας οι θέσεις – Διαχρονικοί σχεδιασμοί και απόψεις
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ έχουν οι θέσεις που έχει καταθέσει στο θέμα αυτό κατά καιρούς η τουρκική πλευρά. Θέσεις που δεν φαίνεται να έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά.
Τον Οκτώβριο του 2010 η τουρκοκυπριακή πλευρά κωδικοποίησε τις απόψεις της ως εξής:
Πρώτο, επιμένει στη διατήρηση των εγγυήσεων της Τουρκίας και επέκταση τους στα συνιστώντα κρατίδια. Θα έχει, δηλαδή, η Άγκυρα την ευθύνη για τη διατήρηση της συνταγματικής τάξης των δυο συνιστώντων κρατιδίων, πέραν από τις «εγγυήσεις που θα παρέχει για την ανεξαρτησία της χώρας»
Δεύτερο, σε σχέση με τα στρατεύματα, υποστηρίζουν παραμονή τους με σταδιακή αποχώρηση, μέχρι όμως ενός σημείου, στη βάση και της οροφής που καθορίσθηκε και στο σχέδιο Ανάν. Αναφέρονται, δηλαδή, στην αποχώρηση εκείνων των στρατευμάτων που θα προβλέπει η συμφωνία στη διάρκεια ενός μεταβατικού χρονοδιαγράμματος διάρκειας 14 χρόνων. Όπως, δηλαδή, προέβλεπε και το σχέδιο Ανάν. Σύμφωνα με το σχέδιο, μετά τα 14 χρόνια θα παράμεναν στο νησί δυο αποσπάσματα: 950 Έλληνες και 650 Τούρκους, που προβλέπονται από τη Συνθήκη Συμμαχίας 1960. Αυτά, πάντα, βέβαια σε συνδυασμό με τη διατήρηση και ενίσχυσης της Συνθήκης Εγγυήσεων. Διαφορετικά δεν θα έχει αξία η ρύθμιση για τα στρατεύματα.
Τρίτο, υποστηρίζουν ότι ο ρόλος της Ειρηνευτικής Δύναμης δεν θα είναι ουσιαστικός μετά τη λύση. Η ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα έχει, δηλαδή, αποστολή καταγραφής γεγονότων.