Δημοκρατία και παρεξηγημένη ωφελιμότητα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
8 στους 10 ‘Ελληνες θεωρούν πως δεν υπάρχει καλύτερο πολίτευμα από τη Δημοκρατία, αλλά οι 7 στους 10 είναι δυσαρεστημένοι με τον τρόπο που λειτουργεί: Το «εύθραυστο βάζο»…
Οι οπαδοί της όποιας λύσης, η ασέβεια στη Δημοκρατία και τα …κορόιδα οι Ευρωπαίοι: Όταν οι “δικοί” μας πυροβολούν συνειδητά τα… πόδια της Πατρίδας μας και δεν ντρέπονται…
Του Δρα Παναγιώτη Κ. Αυξεντίου
Οι ποικίλες μορφές διακυβερνήσεως που δοκιμάστηκαν ανά τους αιώνες μετεξελίχθηκαν ανάλογα με την πρόοδο κατά τόπους του πολιτισμού και της γενικής κουλτούρας για να καταλήξουν στο δημοκρατικό σαν το πιο επιθυμητό πολίτευμα.
Οι αριστοκράτες του πνεύματος όπως ο Πλάτων και ο Nietzsche με την απέχθεια τους προς την αμάθεια ασφαλώς δεν συμμερίζονται την άποψη του Churchill ότι η «δημοκρατία αποτελεί τη χείριστη μορφή πολιτεύματος εκτός όλων των άλλων». Όμως η δημοκρατική υπεροχή είναι αναμφισβήτητη σε ζητήματα νεφελώδους αξιολόγησης πολιτικών πράξεων. Επειδή ένα μεγάλο μέρος πολιτικών αποφάσεων ευνοεί ορισμένες τάξεις πολιτών ενώ ταυτόχρονα τιμωρεί άλλες, τα κριτήρια θολώνουν και η απόφαση του δικτάτορα ή της ολιγαρχίας καταλήγει στον υποκειμενισμό και συμφεροντολογισμό. Η δημοκρατία που εξισώνεται με την ελεύθερη ψήφο καταμερίζει την ευθύνη σε όλους τους πολίτες που είναι το στήριγμα του πολιτεύματος. Τα δημοψηφίσματα, όπως για το Σχέδιον Ανάν, αυτόν τον σκοπό εξυπηρετούν και η υπακοή των πάντων στη βούληση των πολιτών είναι εκ των ουκ άνευ. Η απόφαση είναι «ιστορία» και δεν αναιρείται με άλλη «μελλοντική ιστορία». Οι ανακατατάξεις στον χρόνο είναι απρόβλεπτα μεταβλητές που οντολογικά καθιστούν μη συγκρίσιμες χρονικά διαφορετικές περιόδους ή στιγμές.
Παρόμοιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν επίσης οικονομικές αποφάσεις παρόλο που πριν τη λήψη τους οι αξιολογήσεις είναι ευκολότερα μετρήσιμες και κατά κανόνα πιο πειστικές. Οι δημοσιονομικές και τραπεζικές αποφάσεις οι οποίες περιλαμβάνονται στα μνημόνια της Τρόικα ανήκουν σ’ αυτή την κατηγορία υπό την προϋπόθεση ότι οι αναλύσεις και οι προβλέψεις των επιπτώσεων βασίζονται σε παραδεκτά πρότυπα. Οι κρίσιμες αποφάσεις του Eurogroup ενώπιον του οποίου παρουσιάστηκε απροετοίμαστος ο πρόεδρος Αναστασιάδης δεν ικανοποιούν τα αυστηρά κριτήρια εμπιστοσύνης αφού από τη μεριά του Eurogroup οι διαταγές υπήρξαν εξ ορισμού δικτατορικές και μη εκ βάθους μελετημένες ενώ από τη μεριά του Προέδρου της Δημοκρατίας ακαταλαβίστικες στις επιπτώσεις τους, και στη συνέχεια από τη μεριά της λαϊκίζουσας βουλής καταστροφικές λόγω της αδυναμίας της να αντιληφθεί την σημασία και αναγκαιότητα επιμερισμού των απαιτουμένων καθολικών θυσιών ολόκληρου του τραπεζικού συστήματος και του συνόλου των καταθετών.
Από το τραπεζικό σύστημα επιλέχθηκαν οι τράπεζες Λαϊκή και Κύπρου σαν θύματα και όπως δείχνουν τώρα οι εξελίξεις η μεν Λαϊκή αποτελεί παρελθόν η δε Τράπεζα Κύπρου κλονίζεται λόγω λανθασμένων υπολογισμών που την ανάγκασαν σε καινούργια απρόβλεπτη ανακεφαλαιοποίηση. Ενώ εύκολα η Τράπεζα Κύπρου θα μπορούσε να ορθοποδήσει, το ELA (emergency liquidity assistance) της Λαϊκής ύψους 9-10 δις. ευρώ που της επιβλήθηκε την γονάτισε σε συνδυασμό με την απαράδεκτη αύξηση του λειτουργικού της κόστους λόγω της υποχρεωτικής απορρόφησης πλεονάζοντος υπαλληλικού προσωπικού από τη Λαϊκή. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που έδειξε κατανόηση έναντι των Ελλαδικών τραπεζών με βοήθεια ρευστότητας πέραν των €50 δις. επούλησε αγριάδα στο Κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Τα ποσά του ELA αποφασίστηκε να τα αναλάβει η Τράπεζα Κύπρου διότι η Κεντρική Τράπεζα σαν συνεγγυητής αποστασιοποιήθηκε ενώ η κυβέρνηση δεν είχε τη δυνατότητα εξόφλησης τους. Στα χαρτιά η κυβέρνηση εγγυάται όλες τις καταθέσεις μέχρι €100,000. Αν η Λαϊκή πτώχευε η κυβέρνηση θα υποχρεούτο να αποζημιώσει αυτές τις καταθέσεις χωρίς να διαθέτει τα απαραίτητα κονδύλια ούτε τη δυνατότητα να τα δανειστεί με ψηλό επιτόκιο από το εξωτερικό αφού ήταν αποκλεισμένη από τη διεθνή αγορά. Κάποιος έπρεπε να επιβαρυνθεί, και με τον αποκλεισμό της κυβέρνησης ο κλήρος έπεσε στους ιδιώτες-καταθέτες. Εύκολη λύση αλλά οπωσδήποτε καθαρή κλεψιά.
Η κυβέρνηση αποφάσισε ότι μια και το κλείσιμο της Λαϊκής ήταν προς το δικό της συμφέρον γιατί δεν κόστιζε τίποτε στην ίδιαν ακολούθως διέδωσε ότι η αποτροπή της πτώχευσης της Λαϊκής θα απόφευγε τον πανικό και την άτακτη χρεωκοπία που θα εκτροχίαζε πλήρως την όλη οικονομία. Με αυτό τον τρόπο ο Αναστασιάδης έγινε «ωφέλιμος» γιατί δήθεν έσωσε την οικονομία της Κύπρου από επικείμενο εκτροχιασμό και έβαλε ισχυρά θεμέλια στον τραπεζικό τομέα.
Πτωχεύσεις οργανισμών είναι φαινόμενα παγκόσμια που σφραγίζουν με θάνατο την αλόγιστη σπατάλη πλουτοπαραγωγικών πόρων, στην οποία υπέπεσε η Λαϊκή. Η πτώχευση της λόγω μεγέθους στην Κυπριακή αγορά θα είχε αισθητά μεγάλες αναταράξεις, οι οποίες θα μπορούσαν να τιθασευτούν με ακριβώς τα ίδια προσωρινά μέτρα που εφαρμόστηκαν με οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας δηλαδή με περιορισμούς εσωτερικών συναλλαγών και απαγόρευση εξαγωγής κεφαλαίων και συναλλάγματος ώστε να δοθεί χρόνος διευθέτησης των υποχρεώσεων της σε σύγκριση με τα λιγότερης αξίας περιουσιακά της στοιχεία. Με χρόνο να πωλήσει ή ρευστοποιήσει τα περιουσιακά της στοιχεία δεν θα παρέδιδε αντί πινακίου φακής τα υποκαταστήματα της στο εξωτερικό ιδιαίτερα στον αρπακτικό Σάλλα της Τράπεζας Πειραιώς. Οι ζημιές των πιστωτών ίσως και των καταθετών ανεξαρτήτως του μεγέθους τους, κατά πόσον θα ήσαν μεγαλύτερες ή όχι από αυτές που προέκυψαν με το κούρεμα και τις διευθετήσεις της Τρόικα, μπορεί να αμφισβητηθεί, αλλ’ όχι η αύξηση εμπιστοσύνης προς την Τράπεζα Κύπρου που θα διέφευγε τα ταρακουνήματα από τα οποία τώρα υποφέρει. Αυτό το σενάριο ασφαλώς θα απορριφθεί από τους επαγγελματίες κινδυνολόγους των οποίων ηγείται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Με ποιαν λογική μπορούν τα παπαγαλάκια του ΔΗ.ΣΥ. και Προεδρικού να διαφημίζουν ότι έσωσαν την Οικονομία από άτακτη χρεωκοπία αφού τα μέτρα που επιβλήθηκαν ήσαν φανερά μέτρα άτακτης χρεωκοπίας; Ποια ερείσματα ωφελιμότητας διεκδικεί ο Αναστασιάδης όταν με δική του παραδοχή ήταν απροετοίμαστος στη διάσκεψη του Eurogroup και κατά συνέπεια αμελέτητος και αδύνατος να αναλογιστεί τις συνέπειες της υπογραφής του; Πώς δικαιολογεί την επικοινωνιακά γελοία ωφελιμότητα του όταν εκτός από το θάνατο της Λαϊκής έβαλε σε θανατηφόρα τροχιά και την Τράπεζα Κύπρου από την οποία ο κάθε πολίτης εύχεται να αποφύγει;
Τα δεινά της Κύπρου με δυσκολία και θετικά μέτρα μπορούν στο βάθος χρόνου να υπερπηδηθούν, αλλ’ όχι με ασύστολα και παραπλανητικά επικοινωνιακά τεχνάσματα. Είναι απαραίτητο να τεθεί τέρμα στην εσκεμμένη κοροϊδία.
*Ο Δρ Παναγιώτης Κ. Αυξεντίου, είναι ομότιμος καθηγητής των Οικονομικών του Πανεπιστημίου Calgary – Canada