Δυσλειτουργικό μόρφωμα επιδιώκουν οι Τούρκοι
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, www.philenews.com
Οι τουρκικές θέσεις που υποβάλλονται στις διαπραγματεύσεις περιγράφουν ένα δυσλειτουργικό μόρφωμα, το οποίο έχει έντονα διαχωριστικά στοιχεία. Αυτό διαφαίνεται μέσα από τη συγκριτική παρουσίαση των εγγράφων που έχουν κατατεθεί στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Στο δεκασέλιδο έγγραφο, που αποκαλύπτει σήμερα ο «Φ» και έχει δοθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου ενόψει της συνεδρίασης της ερχόμενης Δευτέρας, επιβεβαιώνει το μεγάλο χάσμα που υπάρχει μεταξύ των δυο πλευρών.
Όπως συναφώς αναφέρεται, η Τ/κ πλευρά επιχειρεί να παρακάμψει τη συζήτηση για το εδαφικό, την ασφάλεια και τις εγγυήσεις καθώς και την ουσιαστική συζήτηση του θέματος των εποίκων. Η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται τα εξής:
Πρώτο, το εδαφικό θα πρέπει να συζητηθεί μετά την ολοκλήρωση της διαπραγμάτευσης σε όλατα υπόλοιπα κεφάλαια, καθότι είναι θέμα που θα προκαλέσει αναστάτωση στον πληθυσμό.Σε αυτή τη φάση μπορούν να συζητηθούν τα γενικά κριτήρια.
Δεύτερο, η ασφάλεια και οι εγγυήσεις θα πρέπει να συζητηθούν μόνο στο πλαίσιο πολυμερούςδιάσκεψης, με τη συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων,
Τρίτο, δεν υπάρχουν έποικοι, επιμένοντας ότι έχουν ενσωματωθεί στην ΤΚ κοινότητα καικάνοντας διαχωρισμό ανάμεσα στους υπηκόους του ψευδοκράτους, που θεωρεί ότι θα πρέπει να
καταστούν αυτοδικαίως υπήκοοι της ενωμένης Κύπρου και τους λοιπούς κατοίκους των κατεχομένων, των οποίων το καθεστώς θα εξελιχθεί με βάση τον νόμο περί ιθαγένειας.
Στο έγγραφο σημειώνεται ότι η ε/κ πλευρά κατέστησε σαφές ότι δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί το τρέχον στάδιο των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων εάν δεν κατατεθούν ολοκληρωμένες προτάσεις επί όλων των πτυχών όλων των ζητημάτων του κυπριακού «και δεν έχουμε πλήρη εικόνα και γνώση της κατάστασης». Δεν πρόκειται, αναφέρει, να κατατεθούν ως εκ τούτου, γεφυρωτικές προτάσεις, ούτε θα συναινέσει πλευρά μας σε διαδικασία πάρε-δώσε, ενώ η πλευρά μας επιφυλάσσεται να μην καταθέσει προτάσεις σε θέματα στα οποία η Τ/κ πλευρά αρνείται να καταθέσει προτάσεις. Όπως σημειώνεται, «οι προτάσεις που κατατίθενται πρέπει να είναι περιεκτικές και ουσιαστικές και όχι να συνιστούν διακωμώδηση της διαδικασίας, κενώνοντας της από την ουσία της. Δεν μπορούμε να θεωρούμε ότι η ΤΚ πλευρά υπέβαλε περιεκτικές προτάσεις για την ιθαγένεια όταν η πρόταση αυτή αντιπαρέρχεται το θέμα των εποίκων που είναι το θεμελιώδες», σημειώνεται.
Α. Διακυβέρνηση/Εκτελεστική Εξουσία
Πρόταση Ε/Κ πλευράς
Εκτελεστική Δομή: Ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος θα προέρχονται από διαφορετικές συνιστώσες πολιτείες.
Εκλογή Προέδρου και Αντιπροέδρου: Κάθε πολίτης της ενωμένης Κύπρου θα μπορεί να είναι υποψήφιος για μια από αυτές τις δυο θέσεις. Ο Πρόεδρος θα εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία και με απόλυτη πλειοψηφία ( 50% συν 1 ψήφοι).
Διορισμός Σύνθεση και διαδικασία λήψης αποφάσεων στο Συμβούλιο Υπουργών. Διορισμός: ο Πρόεδρος και ο Αντιπρόεδρος θα διορίζουν από κοινού όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. Αν αποτύχουν να συμφωνήσουν για το διορισμό όλων των Υπουργών οι υπόλοιποι ΕΚ υπουργοί θα διοριστούν από ΕΚ μέλος της Προεδρίας και οι υπόλοιποι ΤΚ υπουργοί θα διοριστούν από το ΤΚ μέλος της Προεδρίας, πλην υπουργών Εξωτερικών, Άμυνας και Οικονομικών, οι οποίοι θα πρέπει να διοριστούν από κοινού.
Σύνθεση:10 υπουργεία: 7 ΕΚ και 3 ΤΚ
6 υφυπουργεία: 4 ΕΚ και 2 ΤΚ
Κατανομή υπουργείων: Ένα από τα υπουργεία Εξωτερικών, Άμυνας ή Οικονομικών θα κατανεμηθεί σε έναν υπουργό που θα προέρχεται από την Τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία.
Λήψη αποφάσεων: Όπου είναι δυνατό οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με ομοφωνία. Εάν κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν, οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία των παρόντων και ψηφιζόντων μελών, περιλαμβανομένου ενός μέλους από κάθε συνιστώσα πολιτεία.
Πρόταση ΤΚ πλευράς
Εκτελεστική Δομή: Η Προεδρία θα αποτελείται από δύο μέλη (ένα ΕΚ και ένα ΤΚ) τα οποία θα εναλλάσσονται εκ περιτροπής στη θέση του Προέδρου με αναλογία 4:2.
Εκλογή Προέδρου και Αντιπροέδρου: Το ΕΚ μέλος της Προεδρίας θα εκλέγεται από την ΕΚ κοινότητα και το ΤΚ μέλος από την ΤΚ κοινότητα, μέσω ξεχωριστών και παράλληλων εκλογών.
Διορισμός Σύνθεση και διαδικασία λήψης αποφάσεων στο Συμβούλιο Υπουργών. Διορισμός: Τα μέλη της Προεδρίας θα διορίζουν από κοινού τα μέλη του Υπουργικού. Εάν αποτύχουν να το πράξουν, τότε το ΤΚ μέλος της προεδρίας θα διορίσει τα μέλη του υπουργικού που θα προέρχονται από την Τ/Κ συνιστώσα πολιτεία και το ΕΚ μέλος θα διορίσει τα μέλη του υπουργικού που θα προέρχονται από την ΕΚ συνιστώσα πολιτεία.
Σύνθεση: Θα υπάρχουν 15 υπουργεία( δεν προτείνεται η αναλογία).
Κατανομή Υπουργείων: Οι Υπουργοί Οικονομικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων δεν θα προέρχονται από την ίδια συνιστώσα πολιτεία.
Λήψη αποφάσεων: Το Υπουργικό θα επιδιώκει να λαμβάνει αποφάσεις με συναίνεση. Όταν κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, θα λαμβάνει αποφάσεις με απλή πλειοψηφία των παρόντων και ψηφιζόντων μελών, νοουμένου ότι περιλαμβάνονται 2 μέλη από έκαστη συνιστώσα πολιτεία.
Νομοθετική Εξουσία
Πρόταση ΕΚ πλευράς
Δομή και Σύνθεση: Η Γερουσία θα αποτελείται από ίσο αριθμό μελών από κάθε κοινότητα. Στη Βουλή των αντιπροσώπων η ψηφοφορία θα διεξάγεται με βάση: Επιλογή α: τη μόνιμη κατοικία ή Επιλογή β: το καθεστώς της εσωτερικής ιθαγένειας, νοουμένου ότι κάθε συνιστώσα πολιτεία θα διαθέτει τουλάχιστον το ένα τέταρτο των εδρών. Κάθε Σώμα θα εκλέγει έναν Πρόεδρο και δυο αντιπροέδρους, έναν από κάθε συνιστώσα πολιτεία. Οι πρόεδροι των δύο Σωμάτων δεν θα προέρχονται από την ίδια συνιστώσα πολιτεία. Ο Αντιπρόεδρος έκαστου Σώματος που δεν προέρχεται από την ίδια συνιστώσα πολιτεία που προέρχεται ο Πρόεδρος του αντίστοιχου σώματος θα είναι ο πρώτος Αντιπρόεδρος του εν λόγω Σώματος.
Λήψη αποφάσεων: Σε κάθε Σώμα θα απαιτείται η παρουσία της πλειοψηφίας των μελών του προκειμένου να ληφθεί απόφαση(απαρτία).
Οι νόμοι θα ταξινομηθούν ως εξής:
(α) Ομοσπονδιακοί Νόμοι. θα απαιτείται και η έγκριση των δύο σωμάτων με απλή πλειοψηφία, συμπεριλαμβανομένου τουλάχιστον ¼ των παρόντων και ψηφιζόντων Γερουσιαστών από κάθε κοινότητα.
(β) Ειδικοί νόμοι και αποφάσεις και αποφάσεις που θα καταγραφούν στο σύνταγμα. Θα απαιτείται ειδική πλειοψηφία 2/5 των παρόντων και ψηφιζόντων Γερουσιαστών έκαστης κοινότητας, πέραν της απλής πλειοψηφίας των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων.
(γ) Νόμοι χωρίς τη ψήφιση των οποίων (νομοθετικό αδιέξοδο):
1) θα επηρεαστεί η εύρυθμη λειτουργία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης ή των θεσμικών της οργάνων.
2) Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα αδυνατεί να εκπληρώσει τις διεθνείς της υποχρεώσεις της ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εάν προκύψει τέτοιο αδιέξοδο, ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος της ομοσπονδιακής κυβερνήσεως ή ο Πρόεδρος ή ο Αντιπρόεδρος της Γερουσίας δύναται να ζητήσουν τη σύγκληση ενός Μηχανισμού Επίλυσης Αδιεξόδου.
Πρόταση ΤΚ πλευράς
Δομή και Σύνθεση: Η Γερουσία θα αποτελείται από ίσο αριθμό μελών από κάθε κοινότητα. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων η ψηφοφορία θα διεξάγεται με βάση το καθεστώς της εσωτερικής ιθαγένειας, νοουμένου ότι κάθε συνιστώσα πολιτεία θα διαθέτει τουλάχιστον το ένα τέταρτο των εδρών. Κάθε Σώμα θα εκλέγει έναν Πρόεδρο και δυο αντιπροέδρους, έναν από κάθε συνιστώσα πολιτεία. Οι Πρόεδροι των δυο Σωμάτων δεν θα προέρχονται από την ίδια συνιστώσα Πολιτεία. Ο Αντιπρόεδρος εκάστου Σώματος που δεν θα προέρχεται από την ίδια συνιστώσα πολιτεία που προέρχεται ο Πρόεδρος του αντίστοιχου σώματος θα είναι ο πρώτος Αντιπρόεδρος του εν λόγω Σώματος.
Λήψη αποφάσεων: Σε κάθε Σώμα θα απαιτείται η παρουσία της πλειοψηφίας των μελών του προκειμένου να ληφθεί απόφαση( απαρτία). Εκτός και αν ορίζεται διαφορετικά, για την έγκριση των νόμων θα απαιτείται και η έγκριση των δυο σωμάτων με απλή πλειοψηφία συμπεριλαμβανομένου τουλάχιστον ¼ των παρόντων και ψηφιζόντων Γερουσιαστών από κάθε κοινότητα.
Θα απαιτείται ειδική πλειοψηφία 2/5 των παρόντων και ψηφιζόντων μελών της Βουλής των αντιπροσώπων για ειδικούς νόμους και αποφάσεις που θα καταγραφούν στο σύνταγμα.
Αρμοδιότητες της Κεντρικής Κυβέρνησης
«Τα συνιστώντα θα μπορούν να συνάπτουν διεθνείς συμφωνίες»
Στο κεφάλαιο των αρμοδιοτήτων της Κεντρικής Κυβέρνησης, η ελληνοκυπριακή πλευρά εντάσσει σε αυτές την εξωτερική πολιτική και τις εξωτερικές σχέσεις, τις σχέσεις με την Ε.Ε. Περαιτέρω, τα ζητήματα που αφορούν την περαιτέρω ολοκλήρωση της Ε.Ε., το διορισμό των ομοσπονδιακών υπαλλήλων, συμπεριλαμβανομένου των διπλωματικών και αξιωματούχων της Ε.Ε.
Ακόμη, σε σχέση με την οικονομία, στις αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης εντάσσεται η λειτουργία της Κεντρικής Κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου της ρύθμισης και εποπτείας του τραπεζικού κλάδου και των τραπεζικών κανονισμών, νομισματική πολιτική ( υπό την αίρεση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων της Ε.Ε. και της Ευρ. Κεντρικής Τράπεζας), χρηματοπιστωτικά θέματα, ανταγωνισμός, μέτρα και σταθμά κλπ. Ακόμη δικαιοσύνη και εσωτερικές υποθέσεις, ζητήματα που σχετίζονται με ζωτικές υπηρεσίες και υποδομές( FIR, φυσικοί πόροι κλπ).
Η τουρκοκυπριακή πλευρά στις αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης εντάσσει τις σχέσεις με την Ε.Ε. και θέματα σχετιζόμενα με την Ε.Ε. τα οποία θα καταγραφούν στο σύνταγμα. Ακόμη, επικοινωνίες, μετεωρολογία, κυπριακή ιθαγένεια, καταπολέμηση τρομοκρατία, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, χωρικά ύδατα, ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα ( τα θέματα θα ρυθμίζονται με ειδική πλειοψηφία από τη νομοθετική εξουσία). Σε ότι αφορά τις εξωτερικές σχέσεις γίνεται αναφορά στο δικαίωμα των συνιστώντων πολιτειών να συνάπτουν διεθνείς συμφωνίες στους τομείς αρμοδιοτήτων τους και αμυντική πολιτική. Στην κεντρική κυβέρνηση και οι αρμοδιότητες για φυσικούς πόρους και αεροπορικές μεταφορές.
Η ρύθμιση εποπτεία του τραπεζικού τομέα, ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα, πνευματική ιδιοκτησία και ανταγωνισμός θα είναι αρμοδιότητα της Κεντρικής Κυβέρνησης μόνο εάν συσταθεί ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή( 4 Ε/Κ και 3 Τ/Κ) που θα αποφασίζουν εάν και εφόσον θα υπάρχουν δυο θετικοί από κάθε κοινότητα.
Εξωτερικές σχέσεις: Η τ/κ ζητά διπλή εκπροσώπηση στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια!
Στο κεφάλαιο εξωτερικές σχέσεις η τουρκική πλευρά επιμένει πως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συνοδεύει τον Πρόεδρο ο αντιπρόεδρος. Αυτό, όπως είναι γνωστό, δεν μπορεί να ισχύσει καθώς δεν προβλέπεται από τους κανόνες λειτουργίας της Ε.Ε. Υποστηρίζει ακόμη πως θα μπορούν τα συνιστώντα κρατίδια να συνάπτουν διεθνείς συμφωνίες σε όλους τους τομείς της αρμοδιότητας τους. Αναφέρει πως τα συνιστώντα μπορούν να έχουν διπλωματική δυνατότητα σε εμπορικά και πολιτιστικά θέματα και θα εκπροσωπούνται από λειτουργούς που θα εγγράφονται στο διπλωματικό Σώμα. Τουλάχιστον 1/3 του διπλωματικού προσωπικού θα προέρχεται από έκαστο συνιστών κράτος. Ισάριθμη εκπροσώπηση σε 12 και πλέον μεγάλες διπλωματικές αποστολές. Αναφέρεται σε ΟΗΕ, Νέα Υόρκη, Γενεύη, Βιέννη, Συμβούλιο της Ευρώπης, Τουρκία, Ελλάδα, Γερμανία και Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά αναφέρει πως οι εξωτερικές σχέσεις και διεθνής εκπροσώπηση αποτελούν βασικά αρμοδιότητα της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης. Υποδεικνύει ότι θα εξαντλούνται τα εσωτερικά μέσα διαβούλευσης προκειμένου η χώρα να μην μπλοκάρει αποφάσεις στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ. Σε ότι αφορά την ποσόστωση του διπλωματικού σώματος προτείνεται το 70:30. Η σύναψη διεθνών συνθηκών είναι η αποκλειστική αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Στη δικαστική εξουσία, πρόταση έχει καταθέσει η ελληνοκυπριακή πλευρά.
Για τη Δημόσια υπηρεσία κατέθεσε πρόταση η τ/κ πλευρά. Η τ/κ πλευρά κατέθεσε πρόταση και για τις Παλαιές Πράξεις, όπου σημειώνεται ότι αναγνώριση ισχύος οιαδήποτε Προηγούμενης Πράξης θα γίνει άνευ προϋποθέσεων.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει καταθέσει πρόταση για Ε.Ε. και οικονομία.
Έχουν καταθέσει αμφότερες οι πλευρές προτάσεις για περιουσιακό ενώ η τουρκοκυπριακή για την πτυχή της ιθαγένειας.