Τρία συν ένα σενάρια για την άτυπη – Με διαφορετική ατζέντα προσέρχονται στη συνάντηση Αναστασιάδης και Έρογλου
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Συνάντηση χαμηλών προσδοκιών είναι η αυριανή, γεγονός που οδηγεί τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη Ντερβίς Έρογλου να προσέλθουν με διάφορα σενάρια στον χαρτοφύλακά τους. Αναμένεται ότι εκατέρωθεν θα διαδραματισθεί ένα παιχνίδι τακτικής και κυρίως η προσοχή θα είναι στραμμένη στη διαχείριση της επόμενης ημέρας, που είναι και το ζητούμενο.
Στην άτυπη συνάντηση, που θα γίνει αύριο στις 6.30 μ.μ. στο εστιατόριο Chateau Status, στη νεκρή ζώνη, Αναστασιάδης και Έρογλου προσέρχονται με διαφορετικές ατζέντες και προτεραιότητες, γεγονός που φάνηκε και στις μέχρι σήμερα συζητήσεις.
Τι μπορεί κανείς να αναμένει από αυτή τη συνάντηση, μετά από δύο μήνες συζητήσεων σε επίπεδο διαπραγματευτών για τη διαμόρφωση κοινού ανακοινωθέντος; Τα πιθανά σενάρια είναι τέσσερα.
Πρώτο σενάριο είναι να συζητήσουν, να μην καταλήξουν και να δώσουν την πάσα στους διαπραγματευτές για να συνεχίσουν. Αυτό θα είναι ένα ενδεχόμενο που θα διατηρούσε εν ζωή τη διαδικασία παρά τις δυσκολίες και υπό τις περιστάσεις θα ευνοούσε η ελληνοκυπριακή πλευρά.
Δεύτερο σενάριο, να συμφωνηθεί επί της αρχής το κοινό ανακοινωθέν και να τύχουν επεξεργασίας οι λεπτομέρειες. Αυτό το σενάριο φαντάζει σήμερα απομακρυσμένο, λόγω των τουρκικών θέσεων. Παραμένει, ωστόσο, στο τραπέζι ως ένα από τα πιθανά ενδεχόμενα.
Τρίτο σενάριο, να μην συμφωνηθεί τίποτε και να υπάρξουν διαφορετικές τοποθετήσεις αμέσως μετά τη συνάντηση. Η ελληνοκυπριακή πλευρά να ζητά συνέχιση των διαβουλεύσεων στο επίπεδο των διαπραγματευτών, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία επί του περιεχομένου του κοινού ανακοινωθέντος. Την ίδια ώρα, η τουρκοκυπριακή πλευρά χωρίς να τερματίζει τις συζητήσεις λόγω αδιεξόδου, να ζητήσει είτε έναρξη συνομιλιών χωρίς κοινό ανακοινωθέν είτε την έκδοση ενός σύντομου και γενικόλογου κειμένου. Σε μια τέτοια περίπτωση, το ερώτημα είναι πώς θα προχωρήσει η προσπάθεια.
Τέταρτο σενάριο, να σημειωθεί πρόοδος, έστω και μικρή και να τύχει τούτο ανάδειξης τόσο από τουρκικής πλευράς όσο και από τρίτους, εν δυνάμει μεσολαβητές. Αυτό που θα προβληθεί είναι πως οι Αναστασιάδης και Έρογλου έχουν καταφέρει να κάνουν κάποια βήματα, έστω και μικρά, τονίζοντας πως θα ήταν καλό να συνεχίσουν τις συζητήσεις. Τι σημαίνει τούτο; Εκείνο που θέλαμε ουσιαστικά να αποφύγουμε -να αρχίσει η διαδικασία χωρίς συμφωνημένη βάση- θα γίνει με τους Αναστασιάδη και Έρογλου να συζητούν εν πολλοίς το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος.
Την ίδια ώρα προκύπτει και θέμα Ηνωμένων Εθνών.
Ποιον εξυπηρετεί η μη παρουσία των Ηνωμένων Εθνών από τη συνάντηση; Μπορεί να συνιστά χαστούκι προς τον Ντάουνερ και μήνυμα προς τον Γενικό Γραμματέα και τους συνεργάτες του, όμως, η παρουσία του ΟΗΕ στη διαδικασία είναι κάτι που χρειάζεται περισσότερο η ελληνοκυπριακή πλευρά. Κι αυτό παρά τα παράπονα που υπάρχουν και την πρόδηλη ετεροβαρή στάση που τηρεί ο Διεθνής Οργανισμός. Είναι ο μάρτυρας των όσων συζητούνται και θα τα επιβεβαιώσουν, έστω και χλιαρά. Είναι σαφές πως η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θέλει να θέσει εκτός της διαδικασίας τα Ηνωμένα Έθνη, αλλά να στείλουν ένα μήνυμα δυσαρέσκειας. Ωστόσο, σε μιαν άτυπη συνάντηση, που δεν επιδιώκεται να της προσδοθεί επισημότητα, η σύνθεση των «αντιπροσωπειών» εκατέρωθεν παραπέμπει σε μια… επίσημη επαφή, το αποτέλεσμα μετρά. Και μάλιστα ενδέχεται να τύχει πολλαπλών ερμηνειών.
Ο παράγοντας Τουρκία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα. Οι δημόσιες τοποθετήσεις της Άγκυρας συγχύζουν περισσότερο το τοπίο παρά να το διαφωτίζουν. Ωστόσο, είναι σαφές πως αυτό που ενδιαφέρει την Άγκυρα είναι το κεφάλαιο φυσικό αέριο και οι όποιες κινήσεις της θα περιστρέφονται γύρω από αυτό το ζήτημα.
Ο Ντάουνερ η Λίζα και η Γραμματεία
Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ δεν είναι τα Ηνωμένα Έθνη, αλλά ένας διορισμένος αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα, μερικής απασχόλησης και με πολλές αντιπάθειες, εντός και εκτός του ΟΗΕ. Είναι σαφές πως η πρωτοβουλία του Προέδρου με την απευθείας διευθέτηση της συνάντησης με τον κατοχικό ηγέτη, χωρίς τη μεσολάβηση του ΟΗΕ, στέλνει ένα μήνυμα προς τη Νέα Υόρκη. Συνιστά αυτή η πρακτική που έχει επιλεγεί μήνυμα δυσαρέσκειας για τη δράση και τις ενέργειες του Αλεξάντερ Ντάουνερ, αλλά και προς τη Γραμματεία του ΟΗΕ, η οποία τον καλύπτει.
Θα μπορούσε, ωστόσο, να αξιοποιηθεί η απουσία του από το νησί και να γίνει η συνάντηση στην παρουσία της ειδικού αντιπροσώπου του ΟΗΕ, Λίζα Μπάτενχαϊμ, η οποία να πιστωθεί και την εξέλιξη. Άλλωστε, είναι προφανές πως η ανάληψη της εποπτείας των συνομιλιών και της διαδικασίας εν γένει από την κ. Μπάτενχαϊμ θα είναι μια εξέλιξη, που δεν αντιμετωπίζεται αρνητικά από τη Λευκωσία. Για τον Ντάουνερ, άλλωστε, υπάρχουν και πολλά μουρμουρητά από τη Γραμματεία του Διεθνούς Οργανισμού.
Έβγαλα πάλιν το BARBAROS στον περίπατο
Στη σκιά νέων ερευνών θα πραγματοποιηθεί αύριο η άτυπη συνάντηση Αναστασιάδη – Έρογλου. Η Άγκυρα επιχειρεί να συντηρήσει κλίμα έντασης, ακόμη κι εάν υπάρχουν στο πολιτικό πεδίο διπλωματικές κινήσεις και δράσεις.
Ένα 24ωρο μετά την ανακοίνωση για την πραγματοποίηση της άτυπης συνάντησης του Προέδρου Αναστασιάδη με τον κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου, η Τουρκία εξέδωσε NAVTEX για έρευνες που θα διενεργήσει στην περιοχή μας το ερευνητικό της σκάφος BARBAROS. Το σκάφος, το οποίο βρισκόταν στην περιοχή (στο λιμάνι της Μερσίνας) εδώ και καιρό, επαναδραστηριοποιήθηκε την περασμένη Παρασκευή.
Η έκδοση NAVTEX καλύπτει την περίοδο 22 Νοεμβρίου μέχρι και την 18η Δεκεμβρίου και οι συντεταγμένες που έχουν δώσει οι έρευνες είναι κοντά στην Κύπρο (βόρεια και ανατολικά του νησιού και απέναντι από την Αμμόχωστο). Χθες, το πλοίο βρισκόταν βόρεια προς ανατολικά, εκινείτο με χαμηλή ταχύτητα και πιστεύεται ότι πόντιζε σύρματα στο βυθό.
Είναι σαφές πως η επαναδραστηριοποίηση του ερευνητικού σκάφους συνδέεται με την προσπάθεια της Άγκυρας να συντηρήσει κλίμα έντασης, αλλά ταυτόχρονα και να δηλώσει παρούσα στις διεργασίες για το φυσικό αέριο. Η Τουρκία προτάσσει άλλωστε σε ό,τι αφορά την Κύπρο το θέμα της δικής της εμπλοκής στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου. Πληροφορίες αναφέρουν πως σύντομα η τουρκική κυβέρνηση θα αποκτήσει και δεύτερο ερευνητικό πλοίο.
Η τουρκική κυβέρνηση ξεκίνησε τις απαραίτητες ενέργειες για την κατασκευή ενός πλοίου για δισδιάστατες και τρισδιάστατες υπεράκτιες έρευνες, που αναμένεται να είναι έτοιμο το 2015. Την ίδια ώρα, η κρατική τουρκική εταιρεία πετρελαίου (TPAO) σκοπεύει να ξεκινήσει του χρόνου υπεράκτιες γεωτρήσεις για εντοπισμό υδρογονανθράκων, χωρίς να ανακοινώνεται η περιοχή. Είναι, όμως, σαφές πως αφορά στην περιοχή της Μεσογείου.