Αυτή η πολιτική έχει ξεπερασθεί – Θέλει η Τουρκία να ενταχθεί στην οικογένεια της Ευρώπης;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Το άνοιγμα ενός ενταξιακού κεφαλαίου για την Τουρκία, από τον κατάλογο εκείνων που δεν είχαν παγώσει από την Κυπριακή Δημοκρατία, αποτελούσε επιδίωξη της Άγκυρας, του Επιτρόπου για τη Διεύρυνση, Στέφαν Φούλε και των χωρών που διαχρονικά τη στηρίζουν.
Η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας επαναρχίζει, χωρίς να σημαίνει ότι θα πάει μακριά.
Τι κάνει η Λευκωσία; Από τη στιγμή που δεν αποφάσισε ήδη να παγώσει πλήρως τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας, έχει ενώπιόν της δύο επιλογές. Πρώτο, να το πράξει τώρα, δηλαδή να αποφασίσει πως εάν δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία η Τουρκία και δεν αποσύρει τα στρατεύματά της, δεν θα κάνει ούτε να βήμα στις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις η Άγκυρα. Σημειώνεται ότι από τη δεκαετία του ’90 δοκιμάσθηκε μια τακτική τιθάσευσης του θηρίου.
Η Αθήνα πρώτα και η Λευκωσία αργότερα, έκαναν τον τροχονόμο στην Τουρκία για να προχωρεί ενταξιακά χωρίς να εφαρμόζει κυπρογενείς υποχρεώσεις της. Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής ως γνωστό δεν απέδωσε. Δεύτερο, να διαμορφώσει μια τακτική μαστιγίου και καρότου. Δηλαδή, να αφήνει την Τουρκία να προχωρεί και να την έχει υπό έλεγχο, να επιμένει στην εφαρμογή των υποχρεώσεών της και να φέρει ενώπιον των ευθυνών τους και τους εταίρους μας.
Για να μην είμαστε αιθεροβάμονες, πρέπει να υπενθυμίσουμε πως ενώ η Λευκωσία στόχευε διά της ένταξης της Τουρκίας να βρεθεί λύση, το 2004 τι εισέπραξε; Όλοι, Τουρκία- Ε.Ε.- ΗΠΑ, έσπευσαν να θέσουν τις πρόνοιες του σχεδίου Ανάν πάνω από το κεκτημένο.
Για να αποφασισθεί η τακτική που θα ακολουθηθεί χρειάζεται αξιολόγηση δεδομένων, του κλίματος και των δυνατοτήτων (συμμαχίες, αξιοπιστία κ.λπ.). Δυστυχώς, όπως και στο Κυπριακό, όλα κρίνονται με όρους εσωτερικού πολιτικού παιχνιδιού. Η πολιτική ασκείται φωνακτά, με ανακοινώσεις και δηλώσεις σε καθημερινή βάση (κάποτε και δις την ημέρα). Όπως και στο Κυπριακό, η ανυπαρξία πολιτικής φορτώνεται σε τρίτους, που έχουν μεν ευθύνες αλλά το θέμα είναι ποιος τους επιτρέπει να κάνουν παιχνίδι σε βάρος μας.
Η επιλογή δεν είναι μεταξύ μιας (θεωρητικά και ρητορικά) «σκληρής πολιτικής» και μιας «χαλαρής και προσαρμοστικής». Μια πολιτική κρίνεται με γνώμονα τα εθνικά συμφέροντα και το βαθμό εξυπηρέτησης του εθνικού θέματος. Σίγουρα, τα ευρωτουρκικά δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι εξελίξεις στο Κυπριακό και η στάση της Άγκυρας. Δεν μπορεί, ταυτόχρονα, να προσεγγίζονται Κυπριακό και ευρωτουρκικά, αποκομμένα από την οικονομική κατάσταση. Όχι υπό την έννοια της διασύνδεσης, αλλά των επιπτώσεων που μπορεί να υπάρξουν (διαπραγματευτική ισχύς, κύρος και τρόπος αντιμετώπισης της χώρας από τρίτους).
Η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε προχθές όταν δόθηκε το πράσινο φως για άνοιγμα ενταξιακού κεφαλαίου για την Τουρκία, να θέσει το απλό ζήτημα: Για να ανοίξει το επόμενο κεφάλαιο η Άγκυρα πρέπει να εφαρμοστεί το Πρωτόκολλο, να κάνει βήματα στο Κυπριακό κ.λπ. Δεν το έκανε. Το πρόβλημα είναι όμως ευρύτερο και αφορά τον επανακαθορισμό της ακολουθούμενης στρατηγικής, που θα λαμβάνει υπόψη και τη στάση της Τουρκίας έναντι της προοπτικής ένταξής της (θέλει να ενταχθεί;) και τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή μας.