Ασκούνται ήδη σε σχέδιο Β΄ οι Τούρκοι
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Η τουρκική πλευρά έχει εμπλακεί στις συζητήσεις για την έναρξη ενός νέου κύκλου διαπραγματεύσεων, πλην όμως, παράλληλα προετοιμάζεται για το σχέδιο Β, που αφορά στην επόμενη ημέρα ενός αδιεξόδου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε Άγκυρα και ψευδοκράτος αξιολογούν ήδη, διά διαφόρων σεναρίων, τις δράσεις τους σε περίπτωση που αποτύχει η προσπάθεια αυτή. Ο στόχος θα είναι η αναβάθμιση του ψευδοκράτους και βαθμηδόν αναγνώρισή του. Τούτο, άλλωστε, αναφέρθηκε και από τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, μετά τη συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον λεγόμενο “υπουργό Εξωτερικών” του ψευδοκράτους Οζντίλ Ναμί, στην Άγκυρα. Είπε πως παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις θα εργάζονται και για την αναγνώριση του κατοχικού καθεστώτος. Η στάση αυτή αφήνει τα αποτυπώματά της και στις συζητήσεις για τη διαμόρφωση της κοινής δήλωσης, που θα εκδοθεί μετά την πρώτη συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου.
Όπως πληροφορούμαστε, στις συζητήσεις για την κοινή δήλωση, που δεν έχουν ακόμη καταλήξει, οι Τούρκοι φαίνεται σαφώς να μην αποδέχονται ότι η νέα κατάσταση πραγμάτων που θα προκύψει από μια συμφωνία θα είναι μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ενστάσεις έχουν και στο θέμα της κυριαρχίας και επιχειρούν συστηματικά να νοθεύσουν την όποια ξεκάθαρη διατύπωση. Σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα, αν και αρχικά επέμειναν να υπάρχει αναφορά στην κοινή δήλωση, στη συνέχεια εγκατέλειψαν τη θέση, αν και μέσω διαφόρων άλλων διατυπώσεων υπονοείται. Σε συζητήσεις που έχουν οι Τούρκοι αξιωματούχοι επιμένουν ακόμη πως θα πρέπει από τώρα να συζητηθεί «ποια θα είναι η θέση των δύο πλευρών μετά από ένα αδιέξοδο». Εννοούν με αυτό βασικά, «ποια θα είναι η θέση του ψευδοκράτους» εάν αποτύχει η προσπάθεια. Κι αυτό, βέβαια, παραπέμπει σαφώς στο σχέδιο Β.
Είναι πρόδηλο πως Άγκυρα και κατοχικό καθεστώς ασκούνται παράλληλα σε ένα επικοινωνιακό παιχνίδι, θέλοντας να εφαρμόσουν το γνωστό δόγμα του Ερντογάν, ότι «βρίσκονται ένα βήμα μπροστά από τους Ελληνοκύπριους». Γι’ αυτό και εξαγγέλλουν την ημερομηνία έναρξης των συνομιλιών (4 Νοεμβρίου, ανακοίνωσε ο Νταβούτογλου), χωρίς να συμφωνηθεί, καθορίζουν χρονοδιάγραμμα (Ιανουάριο έτοιμο σχέδιο λύσης, Μάρτιο δημοψηφίσματα), ώστε να ασκηθούν πιέσεις κατά της ε/κ πλευράς.
Η εκτίμηση που υπάρχει σε ξένους διπλωματικούς κύκλους είναι πως η διαδικασία θα αρχίσει αργά ή γρήγορα και πως οι δυσκολίες θα υπερπηδηθούν. Σε αυτή την περίπτωση, η τουρκική πλευρά θα κινηθεί με στόχο και πάλι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, με συμφωνία ή χωρίς, μέχρι τον Μάρτιο. Ένα χρονοδιάγραμμα το οποίο προδήλως εννοούν και ξένοι παράγοντες. Την ίδια ώρα, σε σχέση με την ουσία του Κυπριακού, αυτό που φαίνεται να συζητά η Άγκυρα, είναι μια ενδεχόμενη συμφωνία που θα έχει ως βασικό άξονα την Αμμόχωστο σε ό,τι αφορά το εδαφικό και με στοιχεία από το σχέδιο Ανάν, για τα υπόλοιπα ζητήματα.
Η Λευκωσία θεωρεί κρίσιμο το περιεχόμενο του κοινού ανακοινωθέντος, γι’ αυτό και επιμένει στις διατυπώσεις. Θέλει να αποφύγει τις «εποικοδομητικές ασάφειες», αλλά και όρους που θα την κυνηγούν στη διαδικασία. Επιδιώκει ξεκάθαρη βάση διαπραγματεύσεων, που θα καθορίζει τη μορφή της λύσης αλλά και τη συνέχεια του κράτους. Η προσπάθεια μέχρι στιγμής δεν έχει ευδοκιμήσει, αν και έχουν γίνει «βήματα προόδου» και παρά το γεγονός ότι τα Ηνωμένα Έθνη κατέθεσαν ιδέες για γεφύρωση των διαφορών.
ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΙΣΡΑΗΛ-ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Η ρήξη των σχέσεων του Ισραήλ με την Τουρκία έχει αποκτήσει βάθος και η επανασυγκόλλησή τους δεν θεωρείται εύκολη υπόθεση. Το μήνυμα αυτό το έχει περάσει σε διάφορα επίπεδα το Τελ Αβίβ τόσο προς την Αθήνα όσο και προς τη Λευκωσία. Αυτή είναι και η εντύπωση που αποκόμισε, όπως πληροφορούμαστε, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς κατά τις πρόσφατες επαφές του στο Ισραήλ και συζήτησε το θέμα τούτο, την περασμένη Παρασκευή με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, στη συνάντησή τους στο Μέγαρο Μαξίμου στην Αθήνα.
Καθίσταται σαφές, από τα όσα λένε Ισραηλινοί αξιωματούχοι, πως δεν προτίθενται να εμπιστευτούν τις εξαγωγές του φυσικού αερίου τους μέσω Τουρκίας. Οι Ισραηλινοί παρουσιάζονται έντονοι στο θέμα αυτό και θεωρούν πως η πολιτική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προκαλεί προβλήματα στην περιοχή και διευρύνει το χάσμα μεταξύ του Τελ Αβίβ και της Άγκυρας.
Αναφορικά με το θέμα της μεταφοράς του φυσικού αερίου, Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ προτίθενται να συνδιαβουλευθούν και προς τούτο θα συγκροτηθεί μια κοινή επιτροπή με εκπροσώπους και των τριών χωρών. Η ιδέα συζητήθηκε κατά την επίσκεψη Σαμαρά, την έθεσαν οι Ισραηλινοί και τώρα μένει ουσιαστικά η συγκρότηση της επιτροπής αυτής.
Αυτή την εβδομάδα θα μεταβεί στο Τελ Αβίβ ο υπουργός Ενέργειας και Εμπορίου, Γιώργος Λακκοτρύπης. Η επίσκεψη ήταν προγραμματισμένη, πλην όμως, εκ των πραγμάτων θα συζητηθεί και το θέμα αυτό. Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, στην επιτροπή που θα συγκροτηθεί θα συζητηθούν όλες οι επιλογές που προσφέρονται για μεταφορά του φυσικού αερίου και θα αποφασισθεί η πιο συμφέρουσα και ασφαλώς εκείνη που εξυπηρετεί τους στρατηγικούς στόχους των εμπλεκομένων.
Από την άλλη πλευρά, είναι σαφές πως η Άγκυρα δεν ευνοεί σε καμία περίπτωση την αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων της Κύπρου με την ίδια να είναι εκτός διαδικασίας.
Φωτογραφία: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ