Πονάει κεφάλι… κόβει κεφάλι: Ένας ακόμα υπουργός Εθνικής Άμυνας που δεν “πιάνει” τα απλά…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Το πρόβλημα του τουρκικού αναθεωρητισμού και οι υπαρξιακά αναγκαίες στρατηγικές επιλογές της Ελλάδας: Η τουρκική ρητορική προφανώς απάδει από τις έωλες υποσχέσεις της…
Η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας, με αναβαθμισμένο ρόλο: Εξωστρεφής και ενεργητική εξωτερική πολιτική με σύμμαχο τον Απόδημο Ελληνισμό
Του Μιχαήλ Βασιλείου
Τα αμαρτωλά εξοπλιστικά προγράμματα της μεταπολίτευσης και οι δικαστικές περιπέτειες στις οποίες οδήγησαν, με τα αποτελέσματα να τα διαπιστώνουμε ακόμα και στις μέρες μας, όπως για παράδειγμα χθες, που ανακοινώθηκε μια ακόμη καταδίκη του τέως υπουργού Εθνικής Άμυνας, Άκη Τσοχατζόπουλου (δεν είναι ο μόνος «αμαρτωλός», ενώ είναι αστεία τα ποσά που βρέθηκαν από «μίζες»…), αλλά και η «ενοχοποίηση» των περίφημων «αντισταθμιστικών ωφελημάτων», των γνωστών «offsets», αποτελούν ένα ακόμα παράδειγμα της αποσπασματικής αντιμετώπισης των θεμάτων της άμυνας, με αποτέλεσμα να γινόμαστε απλώς αυτοκαταστροφικοί.
Τα λόγια του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Πάνου Καμμένου, που έχει κάνει ουκ ολίγες φορές λόγο για τα «αμαρτωλά αντισταθμιστικά», στη σημερινή συγκυρία λειτουργούν σε βάρος των συμφερόντων της χώρας μας και της αμυντικής της βιομηχανίας που αγωνίζεται και πρέπει να επιβιώσει, χωρίς να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα που όντως υπήρχε, στην ουσία του.
Ως αποτέλεσμα, ο Πάνος Καμμένος χάνει μια μεγάλη ευκαιρία να εξορθολογίσει την όλη διαδικασία υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων, με τρόπο επωφελή για τα εθνικά συμφέροντα, καθώς γίνεται ένας ακόμα υπουργός Εθνικής Άμυνας που υποκύπτει στον πειρασμό πολιτικής αξιοποίησης του ζητήματος, με αποτέλεσμα να λέει και αυτός μισές αλήθειες, ενώ η επί μακρόν ενασχόλησή του με τον τομέα της άμυνας, λογικά θα δημιουργούσε προσδοκίες να δούμε κάτι διαφορετικό.
Είναι αλήθεια ότι από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας πέρασαν πολλοί, τόσο στο επίπεδο της πολιτικής όσο και της στρατιωτικής ηγεσίας. Πολλά λέγονται για πρόσωπα που ανήκουν και στις δυο κατηγορίες τα οποία τον παλιό καλό καιρό «έβαλαν το δάχτυλο στο μέλι». Αντί να επιχειρήσουμε να διακρίνουμε και να προσδιορίσουμε ορθολογικά το πρόβλημα για να βρούμε τη λύση του, δυστυχώς συνεχίζουμε με την ίδια συμπεριφορά. Μεγάλος χαμένος είναι η εθνική άμυνα και η ελληνική αμυντική βιομηχανία.
Αρχικά, θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι εάν εμείς οι ίδιοι δεν είχαμε «ανοίξει την πόρτα», τα φαινόμενα της διαφθοράς δεν θα μας είχαν επισκεφθεί, τουλάχιστον σε τόσο μαζικό βαθμό. Αν δεν υπήρχε ένα σύστημα που «έκλεινε το μάτι» στους υποψήφιους προμηθευτές, είτε σε «κεντρικό επίπεδο», είτε στο πλαίσιο της επιτελικής και γραφειοκρατικής διαδικασίας για την απόφαση ποιο οπλικό σύστημα θα επιλεγεί για τις Ένοπλες Δυνάμεις, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.
Διότι το «δώσε να σου καθαρίσω το θέμα» δεν το επέβαλε κανείς από το εξωτερικό. Ούτε όταν κάποιος απατεώνας στη γραφειοκρατία καθυστερούσε τη διαδικασία αναμένονται με… γαϊδουρινή υπομονή να έρθει ο αντιπρόσωπος και να του πει «τι θέλεις παιδάκι μου να μη μας καθυστερείς», ψιθυριζόταν σε όσους ασχολούνταν, παρακολουθούσαν και έψαχναν τα εξοπλιστικά προγράμματα. Το «σύστημα» το βρήκαν να περιμένει οι προμηθευτές μας, δεν το έστησαν αυτοί. Ας μην το ξεχνάμε.
Οι συμβάσεις που περιείχαν τα περίφημα αντισταθμιστικά ωφελήματα, γνωστά ως «offsets» διεθνώς, πίσω από τα οποία κρύβονταν οι μίζες», σύμφωνα με τη γνωστή φιλολογία, υπαγόρευσαν ως λύση τις «διακρατικές συμβάσεις», που δεν τα περιλαμβάνουν. Άρα το λύσαμε το πρόβλημα. Τόσο αφελείς είναι.
Λες και αν κάποτε κάποιοι πήραν χρήμα μέσω των offsets, αυτό δεν ήταν πάλι το αποτέλεσμα συναλλαγής, δεν ήταν το αποτέλεσμα συνεννόησης για να «ξεπλυθεί» το παράνομο χρήμα και να καταλήξει στις τσέπες. Δεν υπήρξε δηλαδή πολιτικός που συνεννοήθηκε είτε με αντιπρόσωπο ή με ιδιοκτήτη εταιρίας του ευρύτερου χώρου της αμυντικής βιομηχανίας που επιθυμούσε να βρει τρόπο να εισπράξει, δικαιολογώντας κάποιες εργασίες που θα πληρωθούν αλλά δεν θα γίνουν και θα περάσουν στα μουλωχτά» για να βγει «το κατιτίς».
Ποιο ήταν το «κόλπο» όμως; Πολύ χονδρικά, είχαν μια κλίμακα από 1-12 και με τη «βοήθειά της» αξιολογούσαν – βαθμολογούσαν την αξία των προσφερόμενων αντισταθμιστικών! Όταν μια σύμβαση προέβλεπε π.χ. 100% της σύμβασης του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ σε αντισταθμιστικά, θα έπρεπε να είσαι βλαξ για να μην αντιλαμβάνεσαι ότι δεν θα μπορούσε κάποιος προμηθευτής που δουλεύει με 7-15% περιθώριο κέρδους, να επιστρέψει στην ελληνική αμυντική βιομηχανία ως «αντισταθμιστικά» το ποσό, όχι που αντιστοιχούσε το κέρδος, αλλά η ονομαστική αξία της σύμβασης!
Πώς κάλυπταν την υποχρέωση αυτή οι εταιρίες; Πρότειναν σοβαρά και γελοία offsets. Αν έλεγαν π.χ. θα σου φτιάξω υπόστεγα αεροσκαφών αξίας 20 εκατομμυρίων ευρώ σε μια πολεμική μοίρα, διαπραγματευόσουν με ποιον συντελεστή θα πολλαπλασιαστεί για να προκύψει το ποσό που θα αποσβεστεί από την υποχρέωση κάλυψης αντισταθμιστικών.
Αν έλεγες ότι η αξία είναι πολύ μεγάλη και έδινες π.χ. 10, ο προμηθευτής είχε καλύψει υποχρέωση 20 x 10 = 200 εκατομμύρια ευρώ σε offsets. Άρα, έγινε ήδη κατανοητό λογικά. Αν ένα τέτοιο «αντισταθμιστικό έδινες συντελεστή «3» ή έδινες «12» στην απορρόφηση πορτοκαλιών στην αγορά κάποιας χώρας, άρχιζαν τα προβλήματα και τα περιθώρια «να μπει χέρι».
«Δώσε κάτι για σου ανεβάσω τον συντελεστή και να τα βρούμε»… το κατάλαβαν όλοι ή πάλι αντιμετωπίζουμε πρόβλημα κατανόησης του κόλπου; Αυτό χαρακτηρίστηκε και δικαίως μέχρις ενός σημείο «αμαρτωλό», μόνο που εξαρτάται από το πόσο «λαμόγιο» είναι αυτός που το διαχειρίζεται.
Διότι σήμερα έχουμε πρόβλημα να βάλουμε μέσα στην αναβάθμιση των F-16 ακόμα και την ΕΑΒ, για να μην αναφέρουμε μια σειρά εξαιρετικών ελληνικών ιδιωτικών εταιριών που θα μπορούσαν να επωφεληθούν για να διατηρήσουν θέσεις εργασίας σε εποχές τόσο δύσκολες, σε εποχές που κάθε θέση εργασίας που χάνεται είναι μια ακόμα μαχαιριά στην ελληνική οικονομία.
Πώς γίνεται όμως να ξεπεράσουμε το πρόβλημα που περιγράψαμε παραπάνω; Υπουργέ μας, γιατί δεν καταργείς την περίφημη κλίμακα αξιολόγησης των osffsets ώστε να μην «παίρνει μαϊμουδιές» και να έχει η ελληνική πλευρά την αρμοδιότητα να ζητήσει αυτά που χρειάζεται και να διαπραγματευθεί;
Αφού υποτίθεται δεν έχουμε πλέον την ανάγκη να διακηρύξουμε πολιτικά τα βαρύγδουπα της εποχής Άκης και Γιάννου, για τα 100% της κύριας σύμβασης αντισταθμιστικά! Ποιος θα σου πει κύριε υπουργέ της Εθνικής Άμυνας κουβέντα αν φέρεις δουλειά στην ελληνική αμυντική βιομηχανία;
Άρα προς τι η απαξιωτική αναφορά στα αντισταθμιστικά ωφελήματα, αντί να γίνει η σωστή παρέμβαση για θεραπεία χρόνιων προβλημάτων, για να λειτουργήσουν με τον τρόπο που θα έπρεπε, προς όφελος της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας και της εθνικής οικονομίας; Πονάει κεφάλι κόβει κεφάλι;