Άγραφα, εκεί που σταμάτησε ο χρόνος: Ένα από τα τελευταία χωριά της Ελλάδας που χάνεται
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Επιστροφή στη φύση. Σε µια φύση επιβλητική, µεγαλειώδη. Βουνά θεόρατα, δέντρα πανύψηλα, νερά κρυστάλλινα, διαυγή, συνθέτουν το τοπίο της οροσειράς των Αγράφων της Ευρυτανίας, της νότιας άκρης της Πίνδου. Το οµώνυµο χωριό, τα Άγραφα, είναι κρυµµένο σε µια πλαγιά. Ορεινοί όγκοι µε σχήµατα ακανόνιστα, µε σκληρές γραµµές το περικυκλώνουν σχηµατίζοντας ένα τείχος.
Ο χρόνος εδώ φαίνεται να έχει σταµατήσει. Η ζωή κυλά ήρεµα, αργά, νωχελικά και οι λιγοστοί κάτοικοι ζουν στους ρυθµούς µιας εποχής που έχει περάσει. Λόγω της έλλειψης ασφαλτοστρωµένου δρόµου (τα τελευταία δέκα χιλιόµετρα πριν το χωριό είναι ένας δύσκολος χωµατόδροµος) ελάχιστοι τουρίστες πηγαίνουν στα Άγραφα.
Η περιοχή δεν έχει αναπτυχθεί τουριστικά και έτσι µπορεί να δει κανείς εδώ ένα χωριό που δεν έχει χάσει την ταυτότητά του. Οι ξενώνες είναι λίγοι αλλά πολύ καλοί, µε καλές υπηρεσίες και σε προσιτές τιµές. Το ίδιο και οι ταβέρνες. Το πρόβληµα είναι τα δέκα χιλιόµετρα …κατσικόδροµου. Αλλά οι λάτρεις των ταξιδιών µε αυτοκίνητο θα το ξεπεράσουν και αυτό, ίσως µάλιστα να το θεωρήσουν και …πρόκληση.
Στα Άγραφα µπορεί να δει κανείς την Ελλάδα περασµένων δεκαετιών. Δεν υπάρχουν εδώ τα συνηθισµένα κτίρια, που συναντάµε στις περισσότερες περιοχές της χώρας, µε το γνωστό σχέδιο «τέσσερις κολώνες και πλάκα». Δεν υπάρχουν ροζ ή άλλου χρώµατος βίλες, µε πισίνες ή χωρίς, ούτε πολυώροφες κατασκευές. Δεν υπάρχει τράπεζα, ούτε καν βενζινάδικο, σε απόσταση 25 χιλιοµέτρων. Υπάρχουν όµως πολλά µονοπάτια για τους φανατικούς φίλους της πεζοπορίας και της ορειβασίας.
Το χωριό κάηκε το 1942 από τους Ιταλούς. Όµως, τα σπίτια που χτίστηκαν µετά τον πόλεµο απλά, µε κεραµίδια στις στέγες, κάνουν ακόµη πιο ωραίο το τοπίο. Τον χειµώνα, από τις καµινάδες τους αναδύονται ο καπνός και η µυρωδιά από τα αναµµένα τζάκια που δηµιουργούν µια παραµυθένια ατµόσφαιρα.
Λίγο έξω από το χωριό, που µοιάζει µε σκηνικό θεάτρου, περνάει ο ποταµός Αγραφιώτης που διασχίζει την Ευρυτανία. Το κελάρυσµά του είναι ένα ακόµη εφέ της περιοχής, µια υπέροχη µουσική. Η φύση, µεγάλη καλλιτέχνις, δηµιουργεί και πάλι, συνεχώς, ασταµάτητα. Ωστόσο, και οι άνθρωποι έχουν δηµιουργήσει εκεί, έχουν χτίσει, λίγο έξω από το χωριό, ένα υπέροχο πέτρινο, µονότοξο γεφύρι. (Πολύ πριν επινοηθούν τα ΕΣΠΑ). Μιλώντας για τα Άγραφα δεν µπορεί να µην αναφέρει κανείς ότι είναι µία από τις περιοχές στις οποίες έδρασαν επί τουρκοκρατίας οι κλέφτες. Πιο γνωστός από όλους ο Κατσαντώνης, ένα άγαλµα του οποίου υπάρχει σε ένα ύψωµα, σε µια άκρη του χωριού, στον «Λυκαβηττό των Αγράφων».
Τα Άγραφα είναι ένα από τα τελευταία χωριά της Ελλάδας που χάνεται. Μόλις ολοκληρωθεί η ασφαλτόστρωση του δρόµου (ο καηµός των κατοίκων) που τα συνδέει µε το Καρπενήσι είναι σίγουρο ότι θα κατακλυσθούν από τουρίστες. Είναι αναπόφευκτο. Ένας τόσο ωραίος τόπος δεν µπορεί να µην περιλαµβάνεται στους κορυφαίους τουριστικούς προορισµούς της χώρας. Ας ελπίσουµε ότι η τουριστική ανάπτυξη, που θα είναι κάτι πολύ θετικό για τους Αγραφιώτες, θα γίνει µε σχέδιο και µε σεβασµό στο περιβάλλον.
Του Αλέξη Ηλιάδη, ΑΠΕ-ΜΠΕ