Βγάζουν στο «σφυρί» το ιστορικό Λιβίσι




Του Αριστείδη Βικέτου

Η είδηση στην αγγλόφωνη έκδοση της τουρκικής εφημερίδας «Hurriyet» προκαλεί σόκ για το ελληνικότατο μέχρι το 1922 χωριό της Μικράς Ασίας, Λιβίσι (τουρκική ονομασία σήμερα (Kayakoy), το οποίο αποτελεί μνημείο σπάνιας αρχιτεκτονικής.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα το  Υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας προκήρυξε  διεθνή διαγωνισμό, προσφέροντας την εκμετάλλευση του Λιβισιού σε επενδυτές για 50 χρόνια αρκεί να αναλάβουν να συντηρήσουν το 1/3 του οικισμού, ενώ μπορούν στο άλλο 1/3 να αναστηλώσουν τα σπίτια και να τα μετατρέψουν σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, να κατασκευάσουν κέντρα ψυχαγωγίας, μαγαζιά κλπ. Στόχος του Τουρκικού υπουργείου να μετατραπεί το Λιβίσι σε τουριστική ατραξιόν.  προκειμένου το Λιβίσι να γίνει ένα ελκυστικός τουριστικός προορισμός. Το κόστος της αγοράς του πρώην ελληνικού χωριού ανέρχεται σε περίπου 10.5 εκατ. ευρώ, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη δύο εταιρείες, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στον διαγωνισμό, ο οποίος λήγει στις 23 Οκτωβρίου. Δυστυχώς , από ελληνικής πλευράς μέχρι τώρα υπάρχει αδιαφορία!

Το Λιβίσι βρίσκεται στη νοτιοδυτική Μ. Ασία και υπήρξε μία από τις σημαντικότερες ελληνικές κοινότητες της περιοχής με πληθυσμό που έφτανε περίπου τεσσερις χιλιάδες Έλληνες κα 500 Τούρκους. Στο Λιβίσι  γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά του χρόνια μέχρι την Μικρασιατική καταστροφή ο μακαριστός γέροντας , Ιάκωβος Τσαλίκης, ο οποίος ως ηγούμενος της Μονής Οσίου Δαυίδ στην Εύβοια αναδείχθηκε σε οσιακή μορφή με την μεγάλη προσφορά του  στην Εκκλησία και στους ανθρώπους.  Μετά το 1922 το Λιβίσι  δεν κατοικήθηκε και παραμένει έως σήμερα ερειπωμένο, περιμένοντας την αναστήλωση και την προστασία του.

Ο ελληνικός οικισμός του Λιβισίου , επειδή παραμένει ακατοίκητος από το 1922, χαρακτηρίζεται ως «χωριό-φάντασμα».

Το 1988 το Επιμελητήριο Αρχιτεκτόνων της Τουρκίας, το Διεθνές Συνέδριο Αρχιτεκτόνων και η Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων πρότειναν την ανάδειξη του Λιβισίου σε χωριό «Ειρήνης και Φιλίας» και σε «Κέντρο αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτισμών». Ακολούθησε η ένταξη του χωριού στις «Ειδικά Προστατευμένες Περιοχές». Στη συνέχεια σπουδαστές Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας μελέτησαν τους δύο σημαντικότερους ναούς (Ταξιάρχης και Παναγία Πυργιώτισσα), τρεις τυπικές οικίες και τους γύρω δρόμους. Η μελέτη αυτή ολοκληρώθηκε το 2000. Σκοπός του προγράμματος αυτού μεταξύ άλλων  ήταν:

– Αρχιτεκτονικές μελέτες ιστορικού χωριού-πολιτιστικής κληρονομιάς, με τεκμηρίωση, κατηγοριοποίηση και αξιολόγηση μορφολογικών, πολεοδομικών και άλλων δεδομένων.

– Οικολογική συντήρηση και οικοτουριστική χρήση στο χωριό και τη γύρω περιοχή.

– Ολοκληρωμένη συντήρησή τους, με συνεκτίμηση τοπικών και περιφερειακών, αρχιτεκτονικών, πολεοδομικών, οικολογικών κ.ά. δεδομένων.

– Δημιουργία επιστημονικού-πολιτιστικού κέντρου με ανάλογες δραστηριότητες (Ελληνοτουρκικό κοινό διεπιστημονικό πρόγραμμα εργασίας αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, φεστιβάλ νεανικού τουρισμού, περιοδικές διεθνείς επιστημονικές συναντήσεις, κ.ά.) . Μέρος των εξόδων για την αποκατάσταση των εκκλησιών καλύφτηκε από τα Ηνωμένα Έθνη .

Είναι σαφές από τα πιο πάνω ότι αυτό που είναι επείγον για το Λιβίσι δεν είναι προγράμματα ανοικοδόμησης τουριστικού τύπου, αλλά ένα πρόγραμμα προσεκτικής συντήρησης για να μπορέσει να αντέξει ο οικισμός στο χρόνο ως κομμάτι της  ιστορίας της Μ. Ασίας.

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: