Το ελληνικό βιβλίο στην 67η Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης

Μικρό, αλλά κομψό και όμορφο, με μια λιτή γραμμή να δίνει τον τόνο σε όλο τον σχεδιασμό του. Αυτό ήταν το Ελληνικό Περίπτερο κατά την διάρκεια της φετινής Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φρανκφούρτης που πραγματοποιείται από τις 14 έως τις 18 Οκτωβρίου.

Το Ελληνικό Περίπτερο βρέθηκε και σε καλή γειτονιά. Πολύ κοντά στο Γαλλικό Περίπτερο (στις εκτεταμένες εγκαταστάσεις του οποίου φιλοξενήθηκαν οι μεγαλύτεροι εκδότες της χώρας), αλλά και σε μικρή απόσταση από τα ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα περίπτερα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και αρκετών χωρών της Λατινικής Αμερικής (Βραζιλία, Αργεντινή, Κολομβία, Μεξικό).

Οι εκδηλώσεις που διοργάνωσε το Ελληνικό Περίπτερο, υπό την οργανωτική ευθύνη του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, κάλυψαν ποικίλες πλευρές της ελληνικής βιβλιοπαραγωγής. Το απόγευμα της Πέμπτης (15/10) ο Κύπριος συγγραφέας Αιμίλιος Σολωμού συζήτησε με τη μεταφράστριά του στα γερμανικά Michaela Prinzinger και με τον γερμανό εκδότη του Jan Hubel για το μυθιστόρημά του «Ημερολόγιο απιστίας» (Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας 2013): ένα μυθιστόρημα με πολλή αρχαιολογική έρευνα, αλλά και με μια ματιά που επιδιώκει να φέρει σε διαλογική συνάντηση το ιστορικό παρελθόν με το σύγχρονο παρόν.

Την Παρασκευή (16/10) οι εκδηλώσεις στο Ελληνικό Περίπτερο ξεκίνησαν από το μεσημέρι και ολοκληρώθηκαν αργά το απόγευμα με κρασί, μαστίχα και μεζέδες, σε μια ανοιχτή συγκέντρωση η οποία προσήλκυσε πολλούς επισκέπτες. Το μεσημέρι η λογοτεχνική πράκτορας Ευαγγελία Αυλωνίτη μίλησε για την έκδοση «Letters from Greece»: μια επιλογή άρθρων και δοκιμίων, που γράφτηκαν ειδικά γι’ αυτόν τον τόμο και μιλούν για την καθημερινή ζωή στην Ελλάδα της κρίσης. Τα κείμενα αναδεικνύουν τις εσώτερες όψεις της ελληνικής εμπειρίας κι’ αυτό είναι που ενδιέφερε περισσότερο απ’ όλα και τον λονδρέζο εκδότη (Pigeonhole).

Λίγο αργότερα η Ευ. Αυλωνίτου παρουσίασε στο κοινό δύο νέους έλληνες συγγραφείς που μένουν μονίμως στη Γερμανία, αλλά γράφουν στα ελληνικά: τον ‘Ακη Παπαντώνη και τον Γιώργο Παυλόπουλο. «Η ελληνική λογοτεχνία», παρατήρησε ο Γ. Παυλόπουλος, «παρακολουθεί από κάποια απόσταση την ευρωπαϊκή και ο Ελληνας συγγραφέας δεν έχει γίνει ακόμη επαγγελματίας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει κάποιαν όντως υστέρηση. Οι Ελληνες συγγραφείς παλεύουν να φτάσουν τους Ευρωπαίους και σε μερικά χρόνια η διαφορά θα έχει εκμηδενιστεί. Στο μεταξύ, στο παιχνίδι μπαίνουν όλο και περισσότεροι νέοι άνθρωποι, κι αυτό είναι από μόνο του ιδιαιτέρως ελπιδοφόρο. Πάντως, επειδή τα ελληνικά είναι μικρή γλώσσα, το κράτος οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες του και να βοηθήσει ουσιαστικά». Από τη μεριά του, ο Α. Παπαντώνης σημείωσε: «Συγγραφέας γίνεται κανείς ύστερα από μιαν ακατανίκητη παρόρμηση: επειδή νιώθει πως δεν μπορεί (και δεν τον ενδιαφέρει) να γίνει οτιδήποτε άλλο. Οι Ελληνες συγγραφείς δεν είναι οπωσδήποτε επαγγελματίες, αλλά πόσοι όντως επαγγελματίες συγγραφείς υπάρχουν στον κόσμο; Η ελληνική λογοτεχνική παραγωγή είναι γενικά σοβαρή και έχει αναπτύξει ξεχωριστές ικανότητες την τελευταία δεκαετία. Η γλώσσα είναι μικρή και το κράτος δεν βοηθάει, αλλά οι νέοι συγγραφείς, νέοι σε ηλικία και σε χρόνο εμφάνισης, έχουν πολλά και ουσιαστικά να πουν».

Μιαn άλλη πλευρά του ελληνικού βιβλίου παρουσίασε εν συνεχεία η Κατερίνα Φράγκου, λογοτεχνική πράκτορας, που μίλησε για τους δημιουργούς των κόμικς. Οι τελευταίοι έχουν επηρεαστεί τόσο από τα αμερικανικά κόμικς και τους υπερήρωές τους όσο και από την Ευρώπη: «Στα ελληνικά κόμικς επικρατούν πολλά και αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους στυλ. Ως προς το περιεχόμενο, υπάρχουν έργα μυθιστοριογράφων της γενιάς του 1930, αλλά και μια τάση προς το ιστορικό μυθιστόρημα. Οι πωλήσεις είναι ακόμη χαμηλές, όλοι, όμως, απευθύνονται σε μιαν αγορά η οποία αλλάζει συνεχώς ενώ αυξάνει σημαντικά το ενδιαφέρον τόσο της ίδιας όσο και του κοινού για το graphic novel».

Στο Ελληνικό Περίπτερο παρουσιάστηκε στις 16/10 και η ποιητική ανθολογία «Futures. Poetry of the Greek Crisis» του Θοδωρή Χιώτη. Πρόκειται για ποιήματα που έχουν γράψει νέοι και πολύ νέοι έλληνες ποιητές για την κρίση και θα κυκλοφορήσουν αρχές Νοεμβρίου μεταφρασμένα στα αγγλικά από τον εκδοτικό οίκο του Λονδίνου Penned in the Margins.

Β. Χατζηβασιλείου, Αθηναϊκό Πρακτορείο, ΒΕΡΟΛΙΝΟ