Τράπεζες και επιχειρήσεις: Ένας νέος οδικός χάρτης για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Αν το δηλώσεις μπορείς να το σώσεις ( το μισό πρόστιμο): Έτοιμο το έντυπο της ΑΑΔΕ για τη δήλωση παραδοχής της φοροδιαφυγής από επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες
Την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο ζητά η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων: «O λόγος για την κατάργσηή τους έχει εκλείψει» υποστηρίζει
Του Γιώργου Καββαθά *
H ψήφιση του τρίτου προγράμματος για τη συνέχιση της χρηματοδοτικής στήριξης της χώρας και του πρώτου μετεκλογικού πακέτου προαπαιτούμενων βρίσκει την ελληνική οικονομία τραυματισμένη όσο ποτέ. Η επίτευξη μιας πύρρειας συμφωνίας διατηρεί τη χώρα μας στον στενό πυρήνα του ευρώ, ωστόσο το αυστηρό πλαίσιο λιτότητας διαμορφώνει συνθήκες για την υπαγωγή της χώρας σε μια νέα φάση στασιμότητας και αποεπένδυσης.
Εν τω μεταξύ, δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις αναμένεται να βάλουν λουκέτο το επόμενο εξάμηνο (63.000 σύμφωνα με την έρευνα του ΙΜΕ- ΓΣΕΒΕΕ), κάποιες άλλες θα προτιμήσουν το «αντάρτικο» της φοροαποφυγής, νομότυπης ή και παράτυπης (φοροδιαφυγή) για να επιβιώσουν και κάποιες άλλες θα προχωρήσουν σε αναδιάρθρωση του ανθρώπινου δυναμικού και των μορφών απασχόλησης. Η ανεργία σύμφωνα και με τα επίσημα στοιχεία θα αυξηθεί το 2016. Επίσης, θα υπάρξουν επιχειρήσεις που θα προτιμήσουν να αλλάξουν έδρα βρίσκοντας καταφύγιο σε κάποια χώρα με χαμηλούς συντελεστές και μικρότερη έκθεση σε αβεβαιότητα.
Η ασφυκτική εικόνα ολοκληρώνεται με τις επιπτώσεις στο ύψος του κύκλου εργασιών, το οποίο επιδεινώνεται από τη συνέχιση της εσωτερικής υποτίμησης αλλά και τη διατήρηση των κεφαλαιακών ελέγχων. Η κατανάλωση θα συρρικνωθεί έτι περαιτέρω. Ακόμη και αυτή η περιώνυμη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, αναμένεται να οδηγήσει σε χαμηλότερες συντάξεις, υψηλότερα όρια και πολλούς επαγγελματίες σε αδράνεια εν αναμονή, εξαντλώντας τις οικονομικές αντοχές των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Άλλωστε, ας μη λησμονούμε ότι για πάνω από το 50% των νοικοκυριών οι συντάξεις αποτελούν την κύρια πηγή εισοδήματος (έρευνες ΙΜΕ- ΓΣΕΒΕΕ 2012- 2014), με αυξητικές τάσεις.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και ενώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία έχουν πάρει μορφή χιονοστιβάδας, τα κόκκινα δάνεια έχουν ανέλθει στο 50% των χρεωστών και εκτιμώνται στα 100 δισεκ. ευρώ. Εντούτοις, ο ελληνικός πληθυσμός διατηρεί ένα από τα μικρότερα ποσοστά ιδιωτικού χρέους, παρά την καθίζηση μισθών και κερδών.
Ως κύρια προτεραιότητα της κυβέρνησης, και ορθά ασφαλώς, τίθεται πλέον η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ως βασικός όρος για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία και την επανεκκίνηση των επενδύσεων. Είναι αναγκαία συνθήκη για τη σταδιακή άρση των περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίων και την απελευθέρωση πιστώσεων προς τον ιδιωτικό τομέα. Είναι όμως και ικανή συνθήκη για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικότερου πλαισίου για τη χρηματοδότηση επενδύσεων;
Το παρελθόν μας έχει διδάξει ότι ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις και τράπεζες υπήρξαν αρκετά φειδωλές και συντηρητικές ως προς την παροχή και λήψη πιστώσεων, τα οικονομικά αποτελέσματα δεν ήταν ενθαρρυντικά? δεν έλειψαν τα λάθη στην κατανομή των δανείων, στην αξιοποίηση των πόρων και στην ορθή και δίκαιη αξιολόγηση των πελατών. Σήμερα, απαιτείται η διαμόρφωση ενός σύγχρονου οδικού χάρτη αναδιαμόρφωσης των σχέσεων ιδιωτικού τομέα και τραπεζών στη βάση ορισμένων σημαντικών πρωτοβουλιών:
1) Διευθέτηση κόκκινων δανείων με σύγχρονα εργαλεία πληροφόρησης και αντικειμενικής αξιολόγησης των οικονομικών δυνατοτήτων των χρεωστών. Η δημιουργία του Κώδικα Δεοντολογίας δεν αρκεί για να επιλύσει το φλέγον ζήτημα των κόκκινων δανείων, ενώ οι εκδοχές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας παραμένουν γραφειοκρατικές και χρονοβόρες. Η παροχή της δυνατότητας Δεύτερης Ευκαιρίας σε μια επιχείρηση που απέτυχε μέσα σε καθεστώς ύφεσης δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί ως προοπτική (άλλωστε αποτελεί προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), ούτε να σχεδιαστεί μόνο προς όφελος των μεγάλων επιχειρηματικών μονάδων. Επιπλέον, θα πρέπει να σχεδιαστούν ρυθμίσεις για όσους οφείλουν ταυτόχρονα φόρους ιδιοκτησίας, δόσεις δανείων που θα επιτρέπουν την ομαλή άσκηση της οικονομικής δραστηριότητας.
2) Σχετικά με την εξέλιξη των κεφαλαιακών ελέγχων και την αναγκαιότητα πολλών επιχειρήσεων να αποκτήσουν πρόσβαση στις e-συναλλαγές, σε ηλεκτρονικό εμπόριο αλλά και σε μηχανισμούς πιστωτικών- χρεωστικών- προπληρωμένων καρτών, θα πρέπει να υπάρξει άμεση παρέμβαση από τις φορολογικές και τραπεζικές αρχές. Τα αγκάθια σε αυτή τη διαδικασία είναι αρκετά: Κόστος προμήθειας μηχανήματος POS, ακατάσχετο λογαριασμό που συνδέεται με τις ηλεκτρονικές πληρωμές, ύψος χρεώσεων πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, κόστος εμβασμάτων στο εσωτερικό, ηλεκτρονική τιμολόγηση, ύψος συνδρομών καταναλωτών. Είναι παραδεκτό πλέον σε πλήθος μελετών που έχουν γίνει ότι οι χρεώσεις των τραπεζών προς τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στη χρήση χρεωστικών καρτών. Τούτο θα πρέπει να εκλείψει διότι έτσι θα ενθαρρυνθεί περισσότερο η συμμετοχή των καταναλωτών και επιχειρήσεων, θα μειωθεί η φοροδιαφυγή, θα ενισχυθεί η αξιοπιστία του τραπεζικού συστήματος.
3) Μετά τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, θα πρέπει να τερματιστεί κάθε φιλολογία περί κινδύνων που διατρέχει το τραπεζικό σύστημα, να διασφαλιστούν οι καταθέτες, διότι αυτή η συνθήκη ουσιαστικά τροφοδοτεί έναν φαύλο κύκλο αβεβαιότητας που οδηγεί σε αποεπένδυση, απαξίωση κεφαλαίων και γης, περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.
4) Ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών πίστης, μέσω της ανάπτυξης εργαλείων μικροχρηματοδότησης. Στη διαδικασία αυτή μπορεί να συμβάλλουν τόσο οι συστημικές όσο και οι συνεταιριστικές τράπεζες μέσα από ειδικά προγράμματα επενδύσεων και συνεργιών.
5) Ολοκληρωμένος σχεδιασμός με προσαρμογές στις ανάγκες της ελληνικής οικονομίας των προγραμμάτων που εκπονούνται από την EBRD και το Ταμείο Ευρωπαϊκών Στρατηγικών Επενδύσεων (πρόγραμμα Γιούνκερ). Η ελληνική πολιτεία πρέπει να μεριμνήσει για την πλήρη και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων, χωρίς διαμεσολαβήσεις από τρίτους, κόστη διαχείρισης, με έμφαση στους κλάδους- ατμομηχανές της ελληνικής οικονομίας. Η απορρόφηση αυτών των κονδυλίων από τον ιδιωτικό τομέα είναι ζωτικής σημασίας για τις προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
* Ο Γιώργος Καββαθάς είναι πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ)
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στη στήλη «Ιδέες και Απόψεις» του ΑΠΕ- ΜΠΕ δημοσιεύονται αυτούσια και απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων και όχι του πρακτορείου ή της ιστοσελίδας μας.