Σοβαρές «ρωγμές» στο ισλαμιστικό AKP προκαλεί ο Ερντογάν

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πρέπει να περιμένει μια νέα ευκαιρία μήπως και εντάξει την Τουρκία στον κύκλο των ισχυρών κρατών: Ποιος γκρέμισε το όνειρο του Ερντογάν για ένταξη στους BRICS;

Πούτιν και Ερντογάν ενισχύουν τις σχέσεις τους και η Δύση κοιτά αμήχανη: Συνάντηση στο Καζάν με οικονομία και ενέργεια στο επίκεντρο, από το επόμενο έτος σε λειτουργία το Ακούγιου

Τηλεφωνική επικοινωνία της Τζόρτζια Μελόνι με τον Ταγίπ Ερντογάν: Στο επίκεντρο ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και οι Σύροι πρόσφυγες στην Τουρκία

Η αχαλίνωτη φιλοδοξία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να είναι ο κάτοχος της απόλυτης εξουσίας στην Τουρκία που τον έχει οδηγήσει στην απροκάλυπτη απόπειρα προσαρμογής των επιταγών του τουρκικού Συντάγματος στις δικές του πολιτικές προτεραιότητες, φθάνοντας μέχρι την επιθυμία αλλαγής του πολιτικού συστήματος της χώρας από προεδρευόμενη σε προεδρική Δημοκρατία, έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στους κόλπους του ισλαμιστικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης που ο ίδιος ίδρυσε, απειλώντας το με σοβαρό διχασμό.

Σε κάποιον που παρακολουθεί το πλήθος των ομιλιών του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που μεταδίδουν οι τηλεοπτικοί σταθμοί της Τουρκίας σε σχεδόν καθημερινή βάση πιθανόν να συγχωρεθεί το ότι θα σκεφθεί ότι ο Τούρκος πρόεδρος είναι ο μοναδικός υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές του ερχόμενου Ιουνίου, γράφει το πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.

Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο (ΑΠΕ) που μεταφέρει το εξαιρετικού ενδιαφέροντος ρεπορτάζ, οι παρασκηνιακές κινήσεις στις οποίες προβαίνει εντός του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης εν όψει των βουλευτικών εκλογών και η παρέμβαση του Ερντογάν στις κυβερνητικές υποθέσεις, παρότι καταλαμβάνει υποτίθεται ένα κυρίως εθιμοτυπικό πόστο, εκείνο του προέδρου, προκαλεί ανατριχίλα στους πρωτοκλασάτους υπουργούς του και αποκαλύπτει τις ρωγμές εντός του κόμματος που ο ίδιος ίδρυσε πριν από 10 και πλέον χρόνια.

Αποτελεί επίσης πλήγμα για το διαχωρισμό των εξουσιών που προβλέπει το τουρκικό Σύνταγμα. «Αγαπάμε τον πρόεδρό μας. Έχουμε πλήρη συναίσθηση της εξουσίας του και των καλών υπηρεσιών που προσφέρει στο έθνος μας. Υπάρχει ωστόσο μια κυβέρνηση σε αυτήν τη χώρα», δήλωσε αγανακτισμένος ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς, προχθές Κυριακή, αφότου ο Ερντογάν άσκησε κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης στο θέμα της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους αυτονομιστές.

«Το έθνος μας θα ήθελε να δει μια ισχυρή κυβέρνηση, έναν ισχυρό μηχανισμό λήψης αποφάσεων. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να το επισκιάζει αυτό», προσέθεσε ο ίδιος, ενώ υποσχέθηκε ότι θα υπερασπιστεί τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, επίσης μέλος του κυβερνώντος AKP, από «τον οποιοδήποτε κίνδυνο που θα κηλίδωνε την εικόνα του».

Από τότε που εξελέγη στον προεδρικό θώκο τον περασμένο Αύγουστο, ο Τούρκος πρόεδρος διεύρυνε τις εξουσίες του και στο πλαίσιο αυτό προήδρευσε σε δύο υπουργικά συμβούλια ενώ άσκησε κριτική στην κεντρική τράπεζα της χώρας για την οικονομική πολιτική που ασκεί. Η αυταρχική του παρουσία, εξάλλου, στο τεράστιο συγκρότημα του προεδρικού μεγάρου, την ώρα που τα πολιτικά κόμματα προετοιμάζονται για τις προεκλογικές τους εκστρατείες, καταλύει την απαγόρευση που προβλέπει το Σύνταγμα σύμφωνα με την οποία ο αρχηγός του κράτους δεν πρέπει να εμπλέκεται στην πολιτική των κομμάτων, σύμφωνα με τους επικριτές του.

«Δεν έχω υποβάλει υποψηφιότητα για τις εκλογές της 7ης Ιουνίου. Εξηγώ, ωστόσο, τους στόχους μου και μοιράζομαι τα σχέδιά μου για την Τουρκία. Με αυτόν τον τρόπο κυβερνάς το έθνος, όπως εγώ το αντιλαμβάνομαι», επισήμανε ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους σε μια ομιλία που εκφώνησε στο Ντενιζλί στη δυτική Τουρκία το Σαββατοκύριακο. Τυπικά επρόκειτο για μία «συλλογική τελετή εγκαινίων» για 41 δημοτικά σχέδια –παρόμοιες εκδηλώσεις στο παρελθόν είχαν συμπεριλάβει χώρους στάθμευσης ταξί και φοιτητικές εστίες– που γρήγορα, ωστόσο, μετατράπηκε σε μια ομιλία σχετικά με την ανάγκη να διευρυνθούν οι προεδρικές εξουσίες.

«Η ατζέντα για τις εκλογές της 7ης Ιουνίου πρέπει να είναι μια νέα Τουρκία. Και προκειμένου να οικοδομήσουμε μια νέα Τουρκία, χρειαζόμαστε ένα σύστημα με εκτελεστική προεδρία», τόνισε ο ίδιος απευθυνόμενος σε χιλιάδες πολίτες στην κεντρική πλατεία της πόλης. «Δεν είμαι μόνο ένα μοντέλο σε αίθουσα εκθεμάτων», είπε ο Ερντογάν αργότερα κατά τη διάρκεια ενός δείπνου.

Αυτή η νέα Τουρκία εξελίσσεται σε μια χώρα πιο αυταρχική, ισχυρίζονται οι αντίπαλοί του. Δεκάδες άνθρωποι αντιμετωπίζουν νομικές διώξεις με την κατηγορία της εξύβρισης του προέδρου αφότου ανέλαβε καθήκοντα, περιλαμβανομένου ενός φοιτητή για ένα μήνυμα που ανήρτησε στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Twitter και έναν 13χρονο για ένα μήνυμα που ανήρτησε στο Facebook.

O Ερντογάν θέλει το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης να αυξήσει τον αριθμό των εδρών που θα καταλάβει στο κοινοβούλιο από 400 σε 550 τον Ιούνιο, συγκεντρώνοντας έτσι την πλειοψηφία των δύο τρίτων που χρειάζεται προκειμένου να προωθήσει την αναθεώρηση του Συντάγματος και να θέσει σε ισχύ το προεδρικό σύστημα χωρίς τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος.

Βάσει του ισχύοντος Συντάγματος, ο επικεφαλής του κράτους πρέπει να είναι πολιτικά αμερόληπτος και να μην ανήκει σε οποιοδήποτε κόμμα. Αυτό που διαθέτει τώρα η Τουρκία υπό τον Ερντογάν, που έχει ιδρύσει το κόμμα AKP και έχει διατελέσει πρωθυπουργός για ένα διάστημα 11 ετών προτού επικρατήσει στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Αυγούστου, είναι ένας περίεργος συμβιβασμός. Ο ίδιος φαίνεται πως επιχείρησε να επιβάλει τη βούλησή του στον κατάλογο των υποψηφίων για τις εκλογές του Ιουνίου σε μια προσπάθεια να διατηρήσει την επιρροή του στο κόμμα.

Ο δήμαρχος της Άγκυρας Μελίχ Γκιοκτσέκ, πιστός συνεργάτης του Ερντογάν, ανήρτησε σήμερα 31 μηνύματα στο Twitter ασκώντας δριμεία κριτική στον Αρίντς, που ασκεί ακόμα επιρροή στο κόμμα και είναι κυβερνητικός εκπρόσωπος, υποστηρίζοντας ότι δεν αντιπροσωπεύει πλέον το κόμμα. «Στο τέλος θα είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει μια αποτελεσματική εξέγερση εντός του κόμματος εναντίον ενός προσώπου η θέση του οποίου είναι ασφαλής… και που έχει κερδίσει ένα τόσο μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης», εξήγησε ο Χάουαρντ Άιζενστατ, ειδικός σε θέματα Τουρκίας στο Πανεπιστήμιο Σεν Λόρενς της Νέας Υόρκης.

Την ίδια ώρα ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι επιβεβαιώνουν την επιθυμία του Ερντογάν να εμπλέκεται σε οποιοδήποτε απόφαση προκαλεί ένταση μεταξύ του προεδρικού μεγάρου και της κυβέρνησης, αλλά προβλέπουν ότι η κατάσταση θα αποκλιμακωθεί μετά τις εκλογές. «Ο Νταβούτογλου θα εξέλθει με επιτυχία από τις εκλογές και θα επικρατήσει. Θα δημιουργηθεί μια νέα ισορροπία μεταξύ εκείνου και του Ερντογάν. Ο Ερντογάν θέλει μια εκτελεστική προεδρία, αλλά δεν είναι κάτι που θα συμβεί μέσα σε μια νύχτα», σημείωσε ένας κυβερνητικός αξιωματούχος.

Α.Σ.