Ελλάδα: Το εξωτερικό και το εσωτερικό μέτωπο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΡΓΟΠΟΥΛΟΥ
Με την προσφατη συμφωνια στο Γιουρογκρουπ, η Ελλαδα αιτηθηκε και επετυχε 4μηνη παραταση του προγραμματος που εληγε στιις 28 Φεβρουαριου. Χαρη σε αυτο αποφευχθηκε η ρηξη με τους Ευρωπαιους εταιρους, αλλα και παραχωρηθηκε στη χωρα μας καποιο περιθωριο αναπνοης απο τις ασφυκτικες συνθηκες στις οποιες ειχε περιελθει.
Ωστοσο, αλλαζει αραγε κατι πραγματικα για την χωρα μας με αυτη την συμφωνια παρατασης ή μηπως απλως μετατεθηκε κατα ενα 4μηνο η επαπειλουμενη ασφυξια; Και εαν προκειται για απλη χρονικη μεταθεση, ποσο ρεαλιστικη ειναι η προσδοκια οτι στα τελη Ιουνιου θα επανελθει η χωρα μας στις διαπραγματευσεις απο καλυτερη θεση και με ενισχυμενη διαπραγματευτικη ισχυ;
Οπωσδηποτε ειναι αδικο να κρινεται το περιεχομενο της τετραμηνης μεταβατικης συμφωνιας με αναφορα στο μακροχρονιο προγραμμα της ελληνικης κυβερνησης, καθ’οσον η ελληνικη πλευρα δεν διεκδικησε τιποτε αλλο παρα απλα να της δοθει περισσοτερος χρονος, οπως με εμφαση διευκρινιζε ο πρωθπουργος, ωστε να μπορεσει να επεξεργασθει και να παρουσιασει ενα νεο και πιο οριστικο προγραμμα σε βαθος τουλαχιστον τριετιας. Η δυστροπουσα Γερμανια συναινεσε τελικα στην χρονικη μεταθεση, σημειωνοντας παρ’ολα αυτα με εχθρικο νοημα «ο χρονος ειναι χρημα». Ωστοσο, αυτο μπορει να ειναι ακριβες, αλλα στη συγκεκριμενη περιπτωση η χωρα μας αντιμετωπιζει αμεσα οξυ και κατεπειγον χρηματοδοτικο κενο, που δεν καλυπτεται με την απλη παραχωρηση προσθετου χρονου. Το χρηματοδοτικο κενο πιεζει την χωρα απο δυο μετωπα.
Το πρωτο ειναι οι πληρωμες προς τους δανειστες, τις οποιες η ελληνικη κυβερνηση δεσμευθηκε οτι θα εκπληρωνει στο ακεραιο και εντος των προβλεπομενων προθεσμιων. Το δευτερο και διολου δευτερευον ειναι η χρηματοδοτηση της ελληνικης οικονομιας κατα την τετραμηνη παραταση που της παραχωρηθηκε. Στο μεν πρωτο μετωπο, το ζητημα του δημοσιου χρεους οχι μονον αγνοηθηκε παντελως απο την συμφωνια του Γιουρογκρουπ, αλλα και η θεση της χωρας εχει σοβαρα επιδεινωθει με την αρνηση της να αποδεχθει την δοση του Φεβρουαριου των 7,5 δις ευρω που προεβλεπε το παραταθεν προγραμμα.
Οσον αφορα στο δευτερο μετωπο, το εσωτερικο, αυτο της αναγκαιας επανενεργοποιησης της ελληνικης οικονομιας, ουδεν ελληνικο αιτημα παρουσιαθηκε προς τους εταιρους, ουδεν ελληνικο αιτημα καταγραφηκε και μεχρι σημερα ουδεις γνωριζει ουτε ειναι σε θεση να προσδιορισει απο που ακριβως ή περιπου θα βρεθουν οι απαιτουμενοι ποροι για την αμεση αναθερμανση της οικονομιας εντος του τετραμηνου που εχει ηδη αρχισει να μετραει και καθε 24ωρο φευγει εκμετρειται και οριστικα χανεται. Για τα προσθετα 20 δις που η χωρα μας θα χρειασθει κατα την επομενη διετια, απαιτειται οπωσδηποτε νεο δανειο, για το οποιο η κυβερνηση τηρει σιγην, παρ’ολο που αυτο ανακινειται και τιθεται για λογαριασμο της απο την γερμανικη πλευρα, η οποια, παρα τον βαθυ και εγνωσμενο «μισελληνισμο» της, διαπρεπει, ως γνωστον, στις ασκησεις με χαρτι και μολυβι. Το ζητημα του νεου δανειου, ενω ηταν προφανες κατα την εναρξη των διαπραγματευσεων στο Γιουρογκρουπ, ιδιως με το αιτημα του ελληνα πρωθυπουργου σχετικα με την χορηγηση «δανειου-γεφυρας», στη συνεχεια εξαφανισθηκε ακομη και ως προβλημα απο το κειμενο της τελικης συμφωνιας. Δεν χορηγηθηκε καμια απολυτως «γεφυρα» στην ελληνικη πλευρα και το μονο που της παραχωρηθηκε ηταν η 4μηνη προθεσμια προκειμενου να κλεισει το προγραμμα που βρισκοταν σε εκκρεμοτητα.
Τις ασαφειες και κενα στη συμφωνια με το Γιουρογκρουπ, ο Ελληνας υπουργος αποδιδει στους Ευρωπαιους εταιρους, οι οποιοι φερονται οτι αξιωσαν ενα τελικο κειμενο αρκουντως ασαφες, προκειμενου να περασει με μεγαλυτερη ευκολια απο την κοινη γνωμη και τα κοινοβουλια τους. Ωστοσο, αυτο δεν εμποδιζει την εμπρηστικη γερμανικη Μπιλντ να πληροφορει τους αναγνωστες της οτι οι «πονηροι και απληστοι Ελληνες ζητουν και παλι προσθετα χρηματα απο τις οικονομιες των Γερμανων φορολογουμενων». Ομως, η ασαφεια της συμφωνιας διευκολυνει οχι μονον τους εταιρους, αλλα καλυπτει επισης το δραματικο ελλειμμα θετικων και συγκεκριμενων προτασεων απο ελληνικης πλευρας σχετικα με την αμεση αναθερμανση της ελληνικης οικονομιας.
Μεχρι σημερα, δυο εβδομαδες μετα την συναψη της συμφωνιας, σημειωνεται χαρακτηριστικη αδυναμια να προσδιορισθουν οι πηγες και τροποι εξασφαλισης των απαιτουμενων προσθετων πορων, με την αοριστη διατυπωση των καθ’υλην κυβερνητικωναρμοδιων οτι «θα σκεφθουμε και θα ανακοινωσουμε προσεχως». Ειναι γεγονος οτι η επιτυχια της μειωσης του πρωτογενους πλεονασματος απο 2,9% σε 1,5% του ΑΕΠ απελευθερωνει πορους και χαλαρωνει την πιεση στην οικονομια. Ωστοσο, η διαφορα που κατακτηθηκε, 1,4% του ΑΕΠ, αποφερει μονον 2,5 δις, που ομως με την σημερινη υστερηση των δημοσιων εσοδων κατα 1 δις, το τελικο οφελος για την οικονομια περιοριζεται σε 1,5 δις.
Ποσό βεβαια οχι ευκαταφρονητο, αλλα παντως καθε αλλο παρα επαρκες για την απαιτουμενη αμεση αναθερμανση. Ασφαλως, θα πρεπει να συμπεριληφθουν τα μετρα προς εξασφαλιση ρευματος, θερμανσης, ασφαλισης και τροφης στους απορους, που ομως ουτε κι αυτα, μολονοτι δικαια και οικονομικα ευεργετικα, δυσκολα εξασφαλιζουν την επιτυχια της αναθερμανσης. Ασφαλως, η κυβερνηση δεν επετυχε νεο προγραμμα ουτε χρηματοδοτηση-γερφυρα, ομως επετυχε να αλλαξει το περιεχομενο του προγραμματος εντος του ηδη ισχυοντος. Ομως, οσο σταθερη και αν ειναι η κυβερνητικη δεσμευση για τις αναγκαιες θεσμικες μεταρρυθμισεις, το ευεργετικο αποτελεσμα τους απαιτει βαθος χρονου, ενω η αναθερμανση της οικονομιας απαιτει διαθεση πορων εδω και τωρα.
Το ζητημα ειναι οτι ακομη και αν εκ των υστερων παραχωρηθει η αναγκαια για την αναθερμανση προσθετη χρηματοδοτηση, που μεχρι σημερα εχει παραμερισθει και αγνοηθει, θα επρεπε να υπαρχει και καποιο ελληνικο σχεδιο ως προς την βελτιστη κατανομη των προσθετων πορων για το καλυτερο δυνατο αποτελεσμα εντος του κρισιμου 4μηνου. Ενω αληθευει οτι στο εξωτερικο μετωπο η κυβερνηση εκανε αισθητη την υποσταση της, δεν αληθευει λιγωτερο οτι στο εσωτερικο η αγωνια και αβεβαιοτητα για το αμεσο μελλον δεν υποχωρουν, αλλα τουναντιον παρατεινονται και εντεινονται, ιδιως με καθε 24ωρο που φευγει χωρις να διευκρινιζεται ο τροπος με τον οποιο θα αξιοποιηθουν οι οπωσδηποτε αναγκαιοι προσθετοι ποροι, υπο την προυποθεση βεβαια οτι εξασφαλιζονται. Αλλωστε υπαρχει και ο κινδυνος να μην παραχωρηθουν καθολου προσθετοι ποροι, ενοσω η Ελλαδα δεν ειναι σε θεση να δηλωσει εκ των προτερων και να δεσμευθει ως προς την βελτιστη κατανομη τους.
[email protected] -www.epikaira.gr – Το κείμενο δημοσιεύθηκε στις 5 Μαρτίου 2015