Και τι θες να κάνει ο Πρόεδρος;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Νικόλα Κατσίμπρα
Πρόεδρος της Δημοκρατίας – σημασιολογικά, πόσο απατηλός είναι αυτός ο τίτλος; Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο Πρόεδρος είναι ο «ρυθμιστής του πολιτεύματος». Όμως, πίσω από αυτόν τον βαρύγδουπο ορισμό, κρύβεται ένα εθιμοτυπικό αρχέτυπο, γερασμένο τόσο λειτουργικά, όσο και στη λαϊκή συνείδηση.
Τα τελευταία χρόνια, ο θεσμός του Προέδρου έρχεται στην επικαιρότητα μόνο ως μοχλός πίεσης για τα σενάρια εκλογών – όχι για το ρόλο του καθεαυτό θεσμικού αυτού προσώπου ή τον κοινωνικό ή πολιτικό αντίκτυπο του έργου του.
Τι σημαίνει για τη Δημοκρατία μας, το ότι ο ρόλος του πρώτου πολίτη της χώρας είναι ταυτόσημος με τακτικές πολιτικού πόκερ;
Αυτό είναι ενδεικτικό της ευρύτερης πολιτικής παθογένειας της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Δεν νοείται ο Πρόεδρος να είναι απών την κρίσιμη αυτή περίοδο. Αντί λοιπόν η συζήτηση να αναλώνεται στο ποιός θα είναι ο επόμενος που απλά θα καταλαμβάνει χώρο στο Προεδρικό Μέγαρο, ας συζητήσουμε ποιος θα μπορούσε να είναι ο αναβαθμισμένος ρόλος του.
Λόγω εσωτερικών πολιτικών πολυπλοκοτήτων, είναι αδύνατο να υπάρξει οποιαδήποτε αναβάθμιση στο ρόλο του Προέδρου όσον αφορά στην εσωτερική λειτουργία της χώρας.
Μπορούμε όμως να κεφαλαιοποιήσουμε τη συμβολική επιρροή του Προέδρου σε διεθνές επίπεδο. Η παρουσία μας στη διεθνή σκηνή τις τελευταίες δεκαετίες έχει υπάρξει από μηδενική ως ερασιτεχνική, τη στιγμή που άλλα κράτη αντίστοιχου μεγέθους έχουν καταφέρει αξιοθαύμαστα αποτελέσματα με τον επαγγελματισμό και τη στρατηγική τους.
Μια πρόταση είναι να εκμεταλλευτούμε ένα ανανεωμένο ρόλο του Προέδρου ως σημαιοφόρου στις διεθνείς σχέσεις, γεμίζοντας τη διεθνή καρέκλα της Ελλάδας, η οποία είναι ουσιαστικά άδεια. Όχι όμως όπως γίνεται τώρα, ως εθιμοτυπική παρουσία για ανταλλαγή στερεοτυπικών κλισέ περί συνεργασίας και γειτονίας και τις αντίστοιχες φωτογραφίες κενών χειραψιών. Το ζήτημα είναι να γίνει πραγματική στροφή στη νοοτροπία της διεθνούς συμμετοχής με ουσιαστική, επαγγελματική παρουσία σε θέματα και πρωτοβουλίες ευρύτερου ενδιαφέροντος. Εκεί που πραγματικά χτίζονται οι διεθνείς σχέσεις και έχουμε υπάρξει απόντες για δεκαετίες. Ένας τέτοιος Πρόεδρος θα είναι βαθύς γνώστης και ενεργός συμμέτοχος σε καίριες διεθνείς πρωτοβουλίες πάνω σε θέματα αιχμής, όπως η οχύρωση του κυβερνοχώρου, το μέλλον στις μεταναστευτικές τάσεις, η διακυβέρνηση του μέλλοντος κ.α. Το έργο, η παρουσία και οι συμμαχίες που θα μπορέσει να αναπτύξει αυτός ο Πρόεδρος θα είναι η υπέρτατη προσφορά του στο –ανύπαρκτο πλέον- πολιτικό κεφάλαιο της χώρας.
Κι ας πάμε ένα βήμα παραπέρα. Ας είναι γυναίκα η επόμενη Πρόεδρος. Ας βγάλουμε κάτι ουσιαστικό μέσα από τον παραλογισμό της κρίσης. Ας μετατρέψουμε επιτέλους ένα εθιμοτυπικό αρχέτυπο σε μπαλαντέρ πολιτικού κεφαλαίου.
*Ο Νικόλας Κατσίμπρας (@nkatsimpras) είναι πρώην αξιωματικός του ΠΝ και διδάσκει θέματα διαπραγματεύσεων και επίλυσης συγκρούσεων στα πανεπιστήμια Columbia και John Jay College of Criminal Justice της Νέας Υόρκης. Ο Νικόλας είναι επίσης ο Έλληνας αντιπρόσωπος στο ηγετικό πρόγραμμα NATO Emerging Leaders του Atlantic Council.