Τίποτε και κανένα από όσα εξήγγειλε και υποσχέθηκε δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί!
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Τώρα μάλιστα, μιλάει καθαρά ο Ερντογάν: «Η Χαμάς πολεμάει και για την Τουρκία» * Δίνει «επικό αγώνα» κατά του Ισραήλ κι είναι σαν τις τουρκικές ορδές στον πόλεμο της Μικρασίας…
Καταπέλτης του Μάικλ Ρούμπιν κατά της Τουρκίας: Χρηματοδοτεί και υποστηρίζει τη Χαμάς, όπως έκανε με την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος – Οι ευσεβείς πόθοι των ΗΠΑ
Του Δώρου Θεοδώρου
Τον Φεβρουάριο του 2016, πριν από περίπου δύο χρόνια, είχα δημοσιεύσει ένα άρθρο με τον πιο πάνω τίτλο. Στο άρθρο αυτό πραγματευόμουν την πολιτική του Προέδρου σε δύο τομείς: Στην εξωτερική πολιτική και στις συνομιλίες (το άρθρο είναι δημοσιευμένο στο βιβλίο μου «Χρόνια Αγωνίας» που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Αιγαίον το 2017, σελ. 32).
Στο άρθρο αυτό επισήμανα τις αντιφάσεις της πολιτικής Αναστασιάδη ανάμεσα στην περιφερειακή κυρίως εξωτερική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην πορεία που ακολουθεί ο πρόεδρος στις διακοινοτικές συνομιλίες.
Για την εξωτερική πολιτική, τόνισα ιδιαίτερα τη σημασία:
- Των τριμερών συμφωνιών Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ και Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου. Υπογράμμισα ότι αυτές οι συνεργασίες μπορούν να εξελιχθούν σε πρωταγωνιστικό παίκτη στην Αν. Μεσόγειο και ότι αν και εφόσον αυτή η πολιτική συνεχιστεί με συνέπεια και προσήλωση στους στόχους, ενισχύει σε μεγάλο βαθμό τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας και αποτελεί αντίβαρο στους στόχους της Τουρκίας για την Κύπρο.
- Εμπλοκή της Ε.Ε. στις συνομιλίες. Δεύτερο σημαντικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής Αναστασιάδη σε σχέση και με το Κυπριακό θεώρησα κι εξακολουθώ να θεωρώ την «επίτευξη» ανάμιξης της Ε.Ε. στη διαδικασία των συνομιλιών. Εκτιμώ ότι τούτο δυνάμει ευνοεί την Κυπριακή Δημοκρατία. «Δεν υπάρχει περίπτωση» ανέφερα τότε «οι διάφορες αξιώσεις και απαιτήσεις της Τουρκίας να κριθούν συμβατές με το ευρωπαϊκό κεκτημένο αν εμείς δεν συγκατατεθούμε».
- Εμπλοκή των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το τρίτο επίτευγμα της εξωτερικής πολιτικής του κ. Αναστασιάδη που επίσης του αναγνώρισα και το οποίο και σε μένα δημιούργησε ελπίδες ήταν η ανάμιξη του Συμβουλίου Ασφαλείας και κυρίως των μονίμων μελών του στο Κυπριακό. Μίλησε για διεθνή διάσκεψη με τη συμμετοχή των μονίμων μελών του Σ.Α. Και τι έγινε τελικά με όλα αυτά;
- Αντί διεθνούς διάσκεψης πήγαμε σε πενταμερή όπως πάγια επιδίωκε η Τουρκία. Χωρίς κανένα μέλος του Σ.Α.: Ελλάδα, Τουρκία, Αγγλία, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι. Παρατηρητής η Ε.Ε. Απούσα η Κυπριακή Δημοκρατία όσο κι αν λέγει ο Πρόεδρός μας ότι η παρουσία του ήταν και παρουσία του κράτους μας. Κατ’ αναλογία και του ψευδοκράτους μήπως; ’ ό,τι αφορά την εμπλοκή της Ε.Ε. στις συνομιλίες διερωτόμαστε ποιο από τα εννέα σημεία των υποχωρήσεων Αναστασιάδη στο Grans Montana είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Τέλος όσο για τις τριμερείς και το φυσικό αέριο τίποτε το πρακτικό, το χειροπιαστό δεν υλοποιήθηκε. Οι γεωτρήσεις διακόπηκαν από το 2011 για να συνεχιστούν οι συνομιλίες, κατ’ απαίτηση της Τουρκίας. Το αέριο του Αφροδίτη παραμένει αναξιοποίητο παρά τη συμφωνία πώλησής του στην Αίγυπτο. Ούτε ο East Med ούτε ο EuroAsia Interconnector υλοποιήθηκε. Μόνο συμφωνίες, διακηρύξεις και έπεα πτερόεντα. Δηλαδή τελικά τίποτε και κανένα από όσα ο κ. Αναστασιάδης εξήγγειλε, υποσχέθηκε δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί. Και συρθήκαμε εκόντες άκοντες στην πενταμερή, στο όρος των προσκυνητών και στο Κραν Μοντάνα, σε διαδοχικά ναυάγια με ταυτόχρονη βαριά επιδείνωση της θέσης μας.
Από τα πιο πάνω φαίνεται καθαρά ότι τα ανοίγματα που επιχείρησε ο Πρόεδρος στην περιφερειακή και γενικά την εξωτερική πολιτική, ανοίγματα κατά τη γνώμη μου εξαιρετικής σημασίας για την πορεία του εθνικού μας προβλήματος, για την ενδυνάμωση της θέσης μας και διεθνώς και ιδιαίτερα στις συνομιλίες, όχι μόνο δεν προχώρησαν πέρα από τις διακηρύξεις στην υλοποίηση, αλλά σε τελευταία ανάλυση μπήκαν κάτω από την άμεση για τον πρόεδρο σκοπιμότητα: την επίτευξη λύσης του Κυπριακού: Λύση με βάση τη Δ.Δ.Ο. Τη λύση περίπου του σχεδίου Ανάν. Αλλά και των προτάσεών του στο Κραν Μοντάνα.
Το ερώτημα είναι αν αυτές οι κινήσεις του κ. Αναστασιάδη ενίσχυσαν έστω τη θέση μας, αν πρακτικά είχαν οποιαδήποτε επίδραση στην Τουρκία και τις συνομιλίες και αν οδήγησαν σε βελτίωση της διαπραγματευτικής μας θέσης. Και επειδή σε τέτοιες περιπτώσεις η θεωρητικολογία και η υποθετικολογία δε βοηθούν ούτε πείθουν κανένα, θα μιλήσουμε με πραγματικά γεγονότα: Στο Κραν Μοντάνα ο Πρόεδρος λίγο πριν από το ναυάγιο των συνομιλιών πρότεινε τα εξής συγκεκριμένα στοιχεία λύσης του Κυπριακού: Εκ περιτροπής προεδρία. Παραμονή όλων των εποίκων (αυτό από πριν). Ελεύθερη διακίνηση όλων των Τούρκων υπηκόων και ελεύθερη εγκατάσταση για εργαζόμενους και φοιτητές. Διαμοιρασμός της εξουσίας 50-50 (κι αυτό από πριν). Μια τουρκική θετική ψήφος για να υπάρχει απόφαση (σε όποια πλειοψηφική θέση). Βέτο. Προτεραιότητα του χρήστη ε/κ περιουσίας στην περιοχή υπό τ/κ διοίκηση. Αποδοχή συνομοσπονδίας (δυο συνιστώντα κράτη με πλήρη κυριαρχία και διατήρηση του κατάλοιπου εξουσίας). Παραμονή τουρκικών στρατευμάτων για 10-15 χρόνια μετά τη λύση, με ρήτρα τερματισμού. Η Τουρκία επιμένει για ρήτρα επανεξέτασης και για διατήρηση των συνθηκών εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων. Όποιος ισχυρίζεται ότι η περιφερειακή πολιτική του Προέδρου, πολιτική κατά τα άλλα σπουδαία στη σύλληψη, ωφέλησε την Κύπρο στις συνομιλίες, πρέπει μάλλον να κατοικεί σε άλλο πλανήτη.
Το επιχείρημα ότι ο κ. Αναστασιάδης με την τακτική του υποχρέωσε την Τουρκία για πρώτη φορά να συζητήσει το θέμα της ασφάλειας (στρατεύματα – εγγυήσεις) είναι όχι μόνο αφελές αλλά και διαστρεβλωτικό. Αυτός δεν ήταν πάντα ο στόχος των συνομιλιών επί τη βάση του ψηφίσματος 3212 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ; Και των ψηφισμάτων του Σ.Α. που ακολούθησαν πριν από το 1990; Ή μήπως όλα τα προηγούμενα χρόνια η συζήτηση γινόταν για να παραμείνουν τα στρατεύματα και οι εγγυήσεις. Άλλο είναι το πρόβλημα με τον κ. Αναστασιάδη και τις ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ.
Το πρόβλημα είναι ότι η πρώτη τους νομιμοφροσύνη είναι η Δ.Δ.Ο. η οποία εκτός από αυτά που δέχτηκε ο Αναστασιάδης, περιλαμβάνει και τα στρατεύματα και τις εγγυήσεις. Και ο κ. Αναστασιάδης, ως συνεπής υποστηρικτής της Δ.Δ.Ο. όπως και το ΑΚΕΛ, είναι έτοιμοι να τη δεχτούν όπως την προδιέγραψε η ίδια η Τουρκία από το 1974. Εξάλλου ας μην ξεχνούμε όχι μόνο το Κραν Μοντάνα αλλά και τη συμφωνία Αναστασιάδη – Έρογλου το 2014 και Χριστόφια – Ταλάτ το 2008 για συνιστώντα κράτη. Ούτε βέβαια το Σχέδιο Ανάν, ούτε ακόμα και τη συμφωνία Βασιλείου – Ντενκτάς επί των ιδεών Γκάλι που υπήρξαν ο πρόδρομος του σχεδίου Ανάν. Παρόλα αυτά, η ευφάνταστη πολιτική του κ. Αναστασιάδη στην περιφέρεια θα μπορούσε αν είχε συνέχεια και συνέπεια, να άλλαζε δραματικά το ισοζύγιο δυνάμεων. Το θέμα είναι όμως αν όντως ο κ. Αναστασιάδης και το ΑΚΕΛ αυτό επιδίωκαν.
- Πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης