Του Κώστα Βενιζέλου
Μια αναθεωρημένη και επικαιροποιημένη πρόταση για μια νέα Αρχιτεκτονική Ασφάλειας της Κύπρου παρουσίασε το Κέντρο Βιώσιμης Ειρήνης και Δημοκρατικής Ανάπτυξης (SEED). Η πρόταση αυτή είναι αποτέλεσμα έρευνας πεδίου, ομάδων εστίασης, καθώς και παρατηρήσεων και εισηγήσεων ειδικών σε θέματα ασφάλειας.
Η πρόταση παρουσιάστηκε ενώπιον όλων των εμπλεκόμενων πλευρών που συμμετέχουν στη Διάσκεψη. Στην πρόταση σημειώνονται τα εξής:
Γίνεται επίσης πρόταση για δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες θα λειτουργούν κάτω από πολιτική επίβλεψη (υπουργείο Άμυνας). Οι δυνάμεις αυτές είναι: Α) Μια κυπριακή Ομόσπονδη Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης, που θα είναι υπό ενιαία διοίκηση και θα επιλαμβάνεται ασύμμετρων απειλών και εσωτερικών εκάστων καταστάσεων, ενώ θα
ΥΠΕΡ ΕΝΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ, ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ
2. Με βάση την έρευνα, τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι στηρίζουν ενοποιητικούς θεσμούς ασφάλειας. Έχουν, ωστόσο, διαφορετικές προσεγγίσεις σε ζητήματα που αφορούν τα παραδοσιακά ζητήματα του κεφαλαίου της ασφάλειας, δηλαδή τα ξένα στρατεύματα και τις εγγυήσεις.
3. Η Αρχιτεκτονική Ασφάλειας καλύπτει και προϋποθέσεις που απαιτούνται για τις ανάγκες εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας, σε ζητήματα περιφερειακής ασφάλειας και συνεργασίας. Επίσης αναφέρεται σε ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια στη διακυβέρνηση και τη συνταγματική ασφάλεια.
4. Η έρευνα και η πρόταση παρουσιάσθηκαν αρχικά τον περασμένο Ιανουάριο ενόψει της πρώτης Πενταμερούς. Σε σχέση με την Αρχιτεκτονική Ασφάλειας του Ιανουαρίου, τόσο οι αρχές όσο και οι θεσμοί που ανταποκρίνονται στις ανάγκες ασφαλείας παραμένουν οι ίδιοι, αλλά εισάγονται δύο νέοι θεσμοί, το Ομόσπονδο Συμβούλιο Ασφαλείας και η Ομόσπονδη Υπηρεσία Πληροφοριών.
Οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν την παρουσία στρατευμάτων, εγγυήσεων και θεωρούν πως η διατήρησή τους θα οδηγήσει σε αδιέξοδα. Η μεγαλύτερη ανησυχία των Ελληνοκυπρίων αφορά την εμπλοκή της Τουρκίας στο κράτος, καθώς και τη λειτουργικότητά του. Οι Τουρκοκύπριοι ανησυχούν κυρίως από τον κίνδυνο περιθωριοποίησής τους και «υποταγής τους στη βούληση των Ελληνοκυπρίων». Ζητούν να υπάρχουν κάποιου είδους εγγυήσεις, καθώς και αποτρεπτικά μέσα.