Οι επιπτώσεις της τοποθέτησης Τίλλερσον στη Διπλωματία των ΗΠΑ: Φεύγει η ομίχλη…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
«Οι αμερικανικές δυνάμεις είναι σε καλή θέση για την αντιμετώπιση της Ιρανικής απειλής»: Τηλεφωνική συνομιλία του Λόιντ Οστιν με τον υπουργό Άμυνας του Ισραήλ
Στο πλευρό των απεργών λιμενεργατών ο πρόεδρος Μπάιντεν: Ημερήσιες απώλειες δισεκατομμυρίων για την αμερικανική οικονομία από τις κινητοποιήσεις [βίντεο]
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας του αφεντικού της Exxon Mobil, Ρέξ Τίλλερσον, για τη θέση του νέου Υπουργού Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, από τον Ντόναλντ Τράμπ, μπορεί να έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις ακτιβιστών στο χώρο του περιβάλλοντος και τις κραυγές από τις συνηθισμένες γκρινιάρες γεροντοκόρες στο Κογκρέσο με πρώτο και καλύτερο τον γραφικό πλέον «Ρεπουμπλικάνο» Γερουσιαστή, Τζόν Μακέιν, ο οποίος αρνούμενος να καταπιεί ότι ο νέος Πρόεδρος πέτυχε αυτό στο οποίος ο ίδιος απέτυχε το 2008, όταν έχασε τις εκλογές από τον Μπαράκ Ομπάμα.
Ο κ. Μακέιν, γνωστός με το παρατσούκλι “Maverick”, δεν μπορεί να χωνέψει ότι ο νέος και πραγματικός “Maverick” στην Ουάσιγκτον είναι ο Ντόναλντ Τράμπ και από τις 20 Γενάρη, θα κάθεται στο Οβάλ Γραφείο. Αυτά για τις ανούσιες γκρίνιες. Ας έρθουμε όμως στο σοβαρό γεγονός της υποψηφιότητας του Ρέξ Τίλλερσον.
Είναι η πρώτη φορά στη πρόσφατη ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών που χρίζεται υποψήφιος για τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών, ένα πρόσωπο το οποίο δεν προέρχεται από το παραδοσιακό σύστημα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, κι μάλιστα μετά από πρόταση δυο πολύ γνωστών μελών του συστήματος αυτού. Της πρώην Υπουργού Εξωτερικών, Κοντολίζα Ράϊς, και του πρώην Υπουργού Άμυνας, Μπόμπ Γκέητς. Με δεδομένο ότι όλα θα εξελιχθούν καλά και η τοποθέτηση του κ. Τίλλερσον, πάρει την έγκριση της Γερουσίας, θα βρεθούμε ενώπιον μιας διαδικασίας μετάλλαξης του Στέητ Ντιπάρτμεντ, η οποία δεν θα έχει προηγούμενο. Ειδικά μάλιστα εάν την επιλογή του κ. Τίλλερσον, ακολουθήσει η επιλογή του πρώην Πρέσβη των ΗΠΑ, στα Ηνωμένα Έθνη, ως Αναπληρωτή Υπουργού Εξωτερικών, τότε τα πυροτεχνήματα θα είναι τέτοια που θα τινάξουν στον αέρα την ομίχλη που για χρόνια σκεπάζει σκιάζει το Αμερικανικό Υπουργείο των Εξωτερικών, για δεκαετίες.
Ήδη η μούχλα της παραδοσιακής διπλωματίας του Φόγγυ Μπότομ (όπως είναι γνωστό το Στέητ Ντιπάρτμεντ στους ομιλούντες την εσωτερική γλώσσα της Ουάσιγκτον) και το παρασιτικό σύστημα πρώην αξιωματούχων που την περιβάλλει, έχοντας μετακινηθεί στις δεκάδες Think Tanks της Αμερικανικής πρωτεύουσας, έχει αρχίσει να τρίζει τα δόντια της και είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να κάνει καθόλου εύκολη τη ζωή του μέχρι σήμερα αφεντικού της Exxon Mobil.
Παρόλα αυτά, ο κ. Τίλλερσον θα καθίσει στην καρέκλα του γραφείου με την πολύ όμορφη θέα στον έβδομο όροφο του Στέητ Ντιπάρτμεντ, έχοντας αρκετά όπλα στη φαρέτρα του. Εκτός απροόπτου τον κ. Μπόλτον (εάν επιλεγεί για τη θέση του ΑΝΥΠΕΞ), ο οποίος θα έχει στο χαρτοφυλάκιο του την καθημερινή λειτουργία του Υπουργείου. Παρά το γεγονός ότι ο κ. Μπόλτον είναι για χρόνια μέλος του συστήματος, το χαρακτηριστικό του γνώρισμα είναι η καχυποψία του απέναντι σε αυτό το σύστημα και ο αντισυμβατικός τρόπος ανάλυσης που τον διακρίνει. Θα μπορούσε πολύ εύκολα να τον συγκρίνει κανείς με τον νέο Υπουργό Άμυνας, Στρατηγό Τζέημς Ματίς. Ο κ. Μπόλτον είναι ο “Mad Dog” της διπλωματίας.
Ένα εξίσου σημαντικό όπλο του κ. Τίλλερσον είναι το γεγονός ότι είναι προσωπική και αντισυμβατική επιλογή, ενός έντονα αντισυμβατικού Προέδρου, ο οποίος στο Λευκό Οίκο θα περιβάλλεται από μια ομάδα Εθνικής Ασφάλειας, που διακρίνεται από μια επίσης αντισυμβατική νοοτροπία (Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Στρατηγός Μάικ Φλήν και Αναπληρωτής Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας η Κ.Τ, Μακ Φάρλαντ). Σαν αποτέλεσμα ο νέος Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, δεν θα συναντήσει προβλήματα και δεν θα υποσκάπτεται από το Λευκό Οίκο.
Τέλος το μεγαλύτερο όπλο του κ. Τίλλερσον είναι η ίδια η προσωπικότητά του και το επαγγελματικό του παρελθόν. Ο Τεξανός πετρελαιάς, είναι μια πολύ δυναμική προσωπικότητα που δεν μασάει και δεν κρύβεται από συγκρούσεις. Το μειλίχιο ύφος του, είναι λάθος να εκληφθεί για αδυναμία. Μπορεί να μην έχει πτυχία από το Χάρβαρντ, και να μην έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του, στους διαδρόμους του Κογκρέσου και της Ουάσιγκτον. Έχει ανέλθει τα σκαλιά της ιεραρχίας της μεγαλύτερης εταιρίας ενέργειας στον κόσμο, μέχρι που έφτασε στο τιμόνι της. Πολλοί από αυτούς στα Think Tanks της Ουάσιγκτον, στα επιτελεία του Κογκρέσου και στα πανεπιστήμια που γκρινιάζουν για την επιλογή του, είναι πολύ πιθανόν να έχουν γίνει δέκτες στη διάρκεια των χρόνων κεφαλαίων της εταιρίας της οποίας ήταν αφεντικό για να φέρουν σε πέρας της βαρύγδουπες μελέτες τους. Και να μην μιλήσουμε για το Κογκρέσο, διότι είναι σίγουρο ότι πολλοί από αυτούς που και καλά θα τον ανακρίνουν στη Γερουσία, μπορεί να έχουν κάνει ουρά στο γραφείο για χρηματοδότηση της προεκλογικής τους εκστρατείας.
Πάνω από όλα, δεν έχει την ανάγκη να τον ενημερώσει κάποιος μεσαίος ή ανώτερος διπλωμάτης του Στέητ Ντιπάρτμεντ, για κάποιον ηγέτη μιας χώρας του πλανήτη, διότι είναι πολύ πιθανό να τον γνωρίζει προσωπικά και να έχει και το απευθείας τηλέφωνο του. Και είναι να απορεί κανείς ότι στην κορυφή της κριτικής που δέχεται η υποψηφιότητα Τίλλερσον είναι η προσωπική σχέση που έχει, με τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Λες και ειδικά αυτή την εποχή είναι αρνητικό κάτι τέτοιο.
Η επιλογή Τίλλερσον, δείχνει ότι ο Ντόναλντ Τράμπ θα είναι ένας Πρόεδρος, που δεν πρόκειται να στηριχτεί στην παραδοσιακή γραφειοκρατία του Στέητ Ντιπάρτμεντ, η οποία για πρώτη φορά μετά από μεγάλο διάστημα δεν θα έχει την πρωτοκαθεδρία στην διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ. Εάν επιθυμεί να συνεχίζει να έχει ρόλο θα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Τα θέματα ενέργειας θα είναι στην κορυφή της ατζέντας και η πολιτική θα περνάει μέσα από το πρίσμα της οικονομίας.
Το μόνο σίγουρο είναι μπαίνουμε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα τετραετία στον τομέα της διεθνούς πολιτικής λόγω της Προεδρίας του Ντόναλντ Τράμπ και του Υπουργικού Συμβουλίου που επέλεξε. Ο Ρέξ Τίλλερσον, μαζί την ομάδα εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, τον νέο Υπουργό Άμυνας, Στρατηγό, Τζέημς “Mad Dog” Ματίς, τον νέο Υπουργό Ενέργειας, πρώην κυβερνήτη του Τέξας, Ρικ Πέρι, και τον νέο Διευθυντή της CIA, Μάϊκ Πομπέο, αποτελούν σαφή ένδειξη ότι η ομίχλη που σκεπάζει τον Foggy Bottom για δεκαετίες ίσως να βρίσκεται αντιμέτωπη με μια θύελλα που θα φέρει τον ήλιο.
- Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University και Δημοσιογράφος