Οι οικολόγοι πανηγυρίζουν: Οι προσπάθειες διάσωσης της καρέτα καρέτα αποδίδουν καρπούς* Στο «μαιευτήριο» της Μεσογείου, η παραλία Σεκάνια στη Ζάκυνθο οι αποδείξεις [video]
FILE PHOTO Specifically, Archelon volunteers counted 6,500 Caretta caretta nests on the 75 km-long nesting beaches where the protected sea turtle lays its eggs in Greece, a spectacular rise compared with the 5,400 nests recorded on the same beaches in 2019. Photo EPA via APE-MPE
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Μετά από σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα παρακολούθησης μίας από τις πιο γνωστές περιοχές φωλεοποίησης της θαλάσσιας χελώνας στον κόσμο, η Χαρίκλεια Μινώτου, υπεύθυνη του προγράμματος της WWF στο Ιόνιο, είναι πεπεισμένη για ένα πράγμα: η φύση «στέλνει μηνύματα».
Στις αμμώδεις ακτές της παραλίας Σεκάνια, στο νησί της Ζακύνθου, τα στοιχεία που έχει παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια έχουν ξεπεράσει κάθε προσδοκία της, μεταδίδει η Guardian με εκτενές άρθρο της.
Η παραλία, που έχει περιγραφεί ως το μεγαλύτερο «μαιευτήριο» της Μεσογείου για την καρέτα καρέτα, φιλοξενεί πλέον όχι μόνο ρεκόρ αριθμού φωλιών, αλλά και επιβίωσης των μικρών χελωνών. Τα αποτελέσματα της εξαιρετικής ανάκαμψης του είδους είναι πιο εμφανή από ποτέ.
«Το μήνυμα που μας στέλνουν οι θαλάσσιες χελώνες είναι σαφές», λέει η Μινώτου. «Τα μέτρα που έχουμε λάβει τα τελευταία 25 χρόνια για να διασφαλίσουμε τις σωστές συνθήκες φωλεοποίησης λειτουργούν… Είναι εκπληκτικό».
Η καρέτα καρέτα, ένα από τα αρχαιότερα είδη στον πλανήτη, πιστεύεται ότι υπάρχει εδώ και περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια. Αν και ιδιαίτερα μεταναστευτικό είδος, οι θηλυκές χελώνες πάντα επιστρέφουν, ως ώριμα ενήλικα άτομα, περίπου 20 με 25 χρόνια μετά τη γέννησή τους, στον τόπο που γεννήθηκαν για να γεννήσουν τα αυγά τους. Αυτή η αναπαραγωγική διαδικασία συμβαίνει με απόλυτη συγχρονικότητα.
Στην Σεκάνια και σε άλλες περιοχές φωλεοποίησης στη Ζάκυνθο και σε όλη την Ελλάδα, οι χελώνες που είχαν σημανθεί με ετικέτες κατά τη γέννησή τους από οικολόγους πριν από 25 χρόνια, επανεμφανίζονται για να φωλεοποιήσουν. «Είναι πολύ συγκινητικό», λέει η Μινώτου, ειδικός στην αειφόρο ανάπτυξη, η οποία τονίζει τη σημασία των τεχνολογικών εξελίξεων, όπως η τοποθέτηση καμερών παρακολούθησης, για την αποτροπή γλάρων, φαντασματόκαβουρων και άλλων αρπακτικών.
«Φέτος καταγράφηκαν περισσότερες από 1.200 φωλιές στη Σεκανία, που σημαίνει ότι υπάρχει μία φωλιά ανά 50 εκατοστά παραλίας. Είναι απίστευτος αριθμός».
Από την Ισπανία στα δυτικά έως την Κύπρο στα ανατολικά, η Μεσόγειος έχει καταγράψει ρεκόρ αύξησης φωλεών, αποδεικνύοντας τις αδιάκοπες προσπάθειες των περιβαλλοντολόγων να σώσουν αυτό το αρχαίο θαλάσσιο είδος, που πριν από λίγα χρόνια βρισκόταν στο χείλος της εξαφάνισης. Μόνο μία στις 1.000 χελώνες επιβιώνει μέχρι την ενηλικίωση, καθιστώντας την ανατροπή αυτή ακόμα πιο αξιοσημείωτη.
Στην Ελλάδα, που φιλοξενεί το 60% των φωλιών της Caretta caretta στη Μεσόγειο, η ανάκαμψη είναι φαινόμενη. Σύμφωνα με τον Αρχέλων, τον Σύλλογο Προστασίας Θαλάσσιας Χελώνας στην Ελλάδα, από έναν μέσο όρο 5.000 έως 7.000 φωλιών ετησίως, από το 2023 καταγράφονται πάνω από 10.000 φωλιές κάθε χρόνο. «Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, παρατηρούσαμε ετήσιες μειώσεις φωλιών της τάξης του 6% στην Κρήτη», δήλωσε η ερευνήτρια και συντονίστρια του Αρχέλων, Δρ Αλίκη Παναγοπούλου. «Τώρα βλέπουμε δραματική αύξηση στον αριθμό των φωλιών, αποτέλεσμα δεκαετιών προσπαθειών προστασίας».
Πριν από τριάντα χρόνια, πριν από τη δημιουργία του κρατικού θαλάσσιου πάρκου στη Ζάκυνθο – τη μεγαλύτερη περιοχή φωλεοποίησης θαλάσσιων χελωνών στη χώρα, μετά τον κόλπο της Κυπαρισσίας στην Πελοπόννησο – οι ελληνικές αρχές δεν έδιναν μεγάλη σημασία στον κίνδυνο που διέτρεχε το είδος. Σήμερα, η επιβίωση της καρέτα καρέτα θεωρείται ζωτικής σημασίας για τα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα της περιοχής.
Λίγοι έχουν πιο ζωντανές μνήμες από τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν οι χελώνες από τη Λίλη Βενιζέλου, η οποία ίδρυσε τη Μεσογειακή Ένωση για τη Σωτηρία των Θαλάσσιων Χελωνών (Medasset) τη δεκαετία του 1980. Η δεινή αγωνίστρια, σήμερα στα 90 της, πέρασε χρόνια πιέζοντας διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις να νομοθετήσουν πολιτικές για την προστασία της Caretta caretta από τον ανερχόμενο τότε κίνδυνο του μαζικού τουρισμού, καθώς και από άλλες απειλές όπως τα ταχύπλοα, οι ξαπλώστρες και οι ανθρώπινες δραστηριότητες στις περιοχές όπου ζουν και αναπαράγονται οι χελώνες.
Σήμερα, η προστασία της θαλάσσιας χελώνας αποτελεί προτεραιότητα και οι προσπάθειες που έχουν καταβληθεί εδώ και δεκαετίες αποδίδουν καρπούς. Το παράδειγμα της Ζακύνθου και η ανάκαμψη του πληθυσμού των χελωνών αποτελούν απόδειξη ότι όταν η φύση έχει τον απαραίτητο χρόνο και υποστήριξη, μπορεί να ανακάμψει ακόμη και από τις πιο απειλητικές καταστάσεις. Οι θαλάσσιες χελώνες στέλνουν ένα δυνατό μήνυμα: η προστασία της φύσης είναι εφικτή, εάν η ανθρώπινη κοινότητα δεσμευτεί στην προσπάθεια αυτή.
Με πληροφορίες από Guardian
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE