Ανάλυση: Θα οδηγήσουν οι ισραηλινές δολοφονίες στον αφανισμό της Χαμάς; Η υψηλού προφίλ εκτέλεση θα προκαλέσει αντίποινα από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ…
epa11518571 People perform prayer at the Imam Abd al-Wahhab Mosque for the funeral ceremony of late Hamas leader Ismail Haniyeh, in Doha, Qatar, 02 August 2024. Haniyeh and one of his bodyguards were targeted and killed in Tehran on 31 July 2024. EPA, ABBAS ALI
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Κατά πόσον οι ισραηλινές δολοφονίες στελεχών της Χαμάς θα καταφέρουν να εξαλείψουν την παλαιστινιακή οργάνωση εξετάζει η εφημερίδα Financial Times, (κείμενο James Shotter, Neri Zilber, Mehul Srivastava, Andrew England).
Σημειώνεται ειδικότερα ότι η δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε (Ismail Haniyeh) ενέχει ιδιαίτερο συμβολισμό:
Ώρες μετά την παρουσία του στην ορκωμοσία του νέου προέδρου του Ιράν, σκοτώθηκε σε επίθεση σε ξενώνα στην Τεχεράνη – την έδρα της εξουσίας των πολιτικών προστατών της Χαμάς.
Η υψηλού προφίλ δολοφονία αναμένεται να προκαλέσει αντίποινα από το Ιράν εναντίον του Ισραήλ, το οποίο κατηγόρησε για την επίθεση. Ωστόσο, ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στην ίδια τη Χαμάς, και τον πόλεμό της με το Ισραήλ στη Γάζα, είναι πιθανό να είναι πιο περιορισμένος, σύμφωνα με διπλωμάτες και πρώην ισραηλινούς αξιωματούχους ασφαλείας.
- Όπως εξηγεί η εφημερίδα, από την ίδρυση της Χαμάς το 1987, η εμβέλεια των υπηρεσιών πληροφοριών του Ισραήλ τους επέτρεψε να εντοπίσουν και να δολοφονήσουν πολλούς από τους ηγέτες της παλαιστινιακής οργάνωσης σε τοποθεσίες σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Οι δολοφονίες έμπειρων διοικητών έχουν συχνά ανατρέψει τις επιχειρησιακές δυνατότητες της Χαμάς, αλλά οι νεκροί τελικά πάντα αντικαταστάθηκαν – και μερικές από τις απόπειρες δολοφονίας απέτυχαν.
«Όλες αυτές οι ενέργειες είναι πολύ εντυπωσιακές, πολύ θεαματικές, αλλά είναι άσκοπες χωρίς μια πολιτική πίσω από αυτές», είπε η Micky Aharonson, πρώην μέλος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ. «Μπορείς να συνεχίσεις να σκοτώνεις μέχρι να έρθει το αύριο, αλλά πρέπει να υπάρχει μια ευρύτερη στρατηγική», πρόσθεσε.
Μία από τις πρώτες δολοφονίες υψηλού προφίλ ενός ανώτερου στελέχους της Χαμάς ήταν η δολοφονία του Yahya Ayyash, ενός ανώτερου στρατιωτικού διοικητή με το παρατσούκλι «ο μηχανικός» για τις πρωτοποριακές βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας που οργάνωσε τη δεκαετία του 1990.
Σκοτώθηκε το 1996 από ένα παγιδευμένο κινητό τηλέφωνο, που το είχε τοποθετήσει ένας Ισραηλινός πράκτορας, το οποίο εξερράγη αφού ο Ayyash έλαβε μια εισερχόμενη κλήση.
Ο θάνατός του πυροδότησε ένα κύμα βομβαρδισμών αντιποίνων από τη Χαμάς που σκότωσαν δεκάδες ανθρώπους στο Ισραήλ σε διάστημα μόλις εννέα ημερών. Το επόμενο έτος, Ισραηλινοί πράκτορες προσπάθησαν να σκοτώσουν έναν άλλο ηγέτη της Χαμάς, τον Khaled Meshaal, κάνοντας του ένεση με δηλητήριο σε έναν δρόμο κοντά στο γραφείο του στην Ιορδανία – η οποία είχε γίνει μόνο η δεύτερη αραβική χώρα που υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ μόλις τρία χρόνια νωρίτερα.
Όμως οι πράκτορες δεν κατάφεραν να διαφύγουν και δύο εξ αυτών συνελήφθησαν από την ιορδανική αστυνομία. Ένας αγανακτισμένος βασιλιάς Χουσεΐν απείλησε να διακόψει τις σχέσεις με το Ισραήλ εάν δεν παρέδιδε το αντίδοτο.
Το Ισραήλ, με επικεφαλής έναν νεαρό τότε Benjamin Netanyahu υποχώρησε και παρέδωσε το αντίδοτο, ενώ παράλληλα επέτρεψε στον Ahmed Yassin, συνιδρυτή και πνευματικό ηγέτη της Χαμάς, να επιστρέψει στη Γάζα από την εξορία στην Ιορδανία.
«Αυτό που ξεκίνησε ως επίδειξη δύναμης προκειμένου να γίνει αντιληπτό το κόστος για την ηγεσία της Χαμάς, τελείωσε με το Ισραήλ να επιτρέπει στον πνευματικό ηγέτη της Χαμάς να επιστρέφει στη Γάζα ως ήρωας», έγραψε ο Ντένις Ρος (Dennis Ross), απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον (Bill Clinton).
«Μια επιχείρηση που είχε σχεδιαστεί άσχημα από την αρχή τελείωσε με μια ακόμη γκάφα, ενισχύοντας τη Χαμάς στη διαδικασία», εξήγησε. Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι ισραηλινές δυνάμεις σκότωσαν μια σειρά ηγετών της Χαμάς.
Ο Yassin δολοφονήθηκε από πύραυλο στη Γάζα το 2004, μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα τον προηγούμενο χρόνο. Μόλις ένα μήνα αργότερα, ο διάδοχός του ως ηγέτης στη Γάζα, Abdel-Aziz al-Rantisi, σκοτώθηκε σε άλλη αεροπορική επιδρομή στην πόλη της Γάζας.
Αυτές οι δολοφονίες, αλλά και άλλων που έπαιξαν κρίσιμο ρόλο στην ‘δεύτερη ιντιφάντα’, όπως ο διοικητής Salah Shehade, επέφεραν οδυνηρά πλήγματα στη Χαμάς. Αλλά δεν εκτροχίασαν την οργάνωση και βοήθησαν στην προώθηση μιας νέας γενιάς στελεχών , μεταξύ των οποίων και ο Haniyeh, η οποία θα έπαιρνε τη σκυτάλη τις επόμενες δύο δεκαετίες.
Ο Michael Milshtein, πρώην αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις και ανώτερος αναλυτής στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, είπε ότι η πολιτική στόχευσης των ηγετών της Χαμάς ήταν λογική ως ένας τρόπος για να αποδυναμωθεί η ικανότητα της ομάδας να πραγματοποιεί επιθέσεις.
Αλλά από στρατηγικούς όρους, συνέχισε, ο αντίκτυπος των δολοφονιών ήταν περιορισμένος.
«Κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα, το Ισραήλ σκότωσε όλους τους βασικούς ηγέτες της Χαμάς, αλλά δύο χρόνια αργότερα η Χαμάς κέρδισε τις εκλογές και τρία χρόνια αργότερα πήρε τον έλεγχο της Γάζας», είπε. «Το 2012, το Ισραήλ σκότωσε τον Ahmed Jabari, ο οποίος ήταν πολιτικός, στρατιωτικός και ιδεολογικός ηγέτης της Χαμάς, η οποία όμως μια δεκαετία αργότερα πραγματοποίησε την πιο δραματική της επίθεση εναντίον του Ισραήλ [στις 7 Οκτωβρίου]».
Στους μήνες που ακολούθησαν το Ισραήλ πραγματοποίησε έναν ακόμη γύρο δολοφονιών ανώτερων στελεχών της οργάνωσης: Ο Saleh al-Arouri σκοτώθηκε σε αεροπορική επιδρομή στη Βηρυτό και οι στρατιωτικοί διοικητές Marwan Issa και Rafa’a Salameh σκοτώθηκαν σε επιδρομές στη Γάζα.
Το Ισραήλ δήλωσε την Πέμπτη ότι είναι βέβαιο ότι σκότωσε επίσης τον στρατιωτικό διοικητή της Χαμάς Mohammed Deif σε μια επίθεση τον περασμένο μήνα αν και η Χαμάς δεν επιβεβαίωσε τη δολοφονία του.
Οι αναλυτές είπαν ότι ενώ η φαινομενική απώλεια του Deif και άλλων υψηλόβαθμων αξιωματούχων είχε προκαλέσει πλήγμα στις στρατιωτικές δυνατότητες της Χαμάς, ο θάνατος του Ismail Haniyeh ήταν απίθανο να έχει μεγάλες συνέπειες για τον πόλεμο στη Γάζα, καθώς ήταν πολιτικός ηγέτης και δεν συμμετείχε στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της οργάνωσης.
Ο Yaakov Amidror, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Netanyahu, είπε ότι η δολοφονία του Haniyeh ήταν μια «εξόχως συμβολική ενέργεια», αλλά ότι η οργάνωση θα «έβρισκε αντικαταστάτη για αυτόν σε 48 ώρες». Είπε επίσης ότι ο Yahya Sinwar, ο στρατιωτικός ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, ο οποίος παραμένει ελεύθερος, «ήταν πολύ πιο σημαντικός».
Ωστόσο, άλλοι αξιωματούχοι είπαν ότι η δολοφονία του Haniyeh θα περιπλέξει – βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον – τις προσπάθειες των ΗΠΑ να μεσολαβήσουν για μια συμφωνία για την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς στη Γάζα και την εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός, καθώς ήταν ο κύριος συνομιλητής της παλαιστινιακής ομάδας με τους διαμεσολαβητές.
«Δεν μπορείς να σκοτώσεις τη Χαμάς με βόμβες – είναι μια ιδέα. Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να τη σταματήσει», είπε ένας Άραβας διπλωμάτης. «Το μόνο που θα καταφέρει είναι να κάνει τις διαπραγματεύσεις [ομηρίας και κατάπαυσης του πυρός] λίγο πιο δύσκολες».
«Όταν έχεις να κάνεις με ριζοσπαστικές οργανώσεις όπως η Χαμάς, ο ιδεολογικός πυλώνας είναι πολύ ισχυρότερος από την ταυτότητα ενός μόνο ηγέτη», εξήγησε.
ΠΗΓΗ: Financial Times, James Shotter, Neri Zilber, Mehul Srivastava, Andrew England – Have Israeli assassinations diminished Hamas?
Ακολουθήστε τη HELLAS JOURNAL στη NEWS GOOGLE