Η ακύρωση της μετεξέλιξης και οι κίνδυνοι από την πολιτική της αερολογίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία αποτελεί διαχρονική θέση της τουρκικής πλευράς και συνδέεται με τις στρατηγικές επιδιώξεις της στην Κύπρο και στην περιοχή.
Επί της εποχής των Ερντογάν και Νταβούτογλου, το καθεστώς της Άγκυρας έχει υιοθετήσει την ορολογία της «εκλιπούσας» Κυπριακής Δημοκρατίας σε διάφορα έγγραφα και παρεμβάσεις της σε διεθνείς οργανισμούς. Η ορολογία αυτή παραπέμπει στην τουρκική θεωρία πως η Κ.Δ. υπήρξε μέχρι το 1963 και έκτοτε θεωρείται «εκλιπούσα». Από το 1963 και εντεύθεν για την τουρκική πλευρά υπάρχει η «ελληνοκυπριακή διοίκηση», την οποία δεν αναγνωρίζει μεν αλλά δεν αμφισβητεί την παρουσία της. Αυτό εκφράζεται μέσα από την τουρκική πολιτική σε διάφορα πεδία, κυρίως όμως αυτή είναι η βασική γραμμή πλεύσης στο Κυπριακό.
Τι λένε οι Τούρκοι; Στην Κύπρο υπάρχουν δύο ισότιμες οντότητες, η «ελληνοκυπριακή διοίκηση» και η «ΤΔΒΚ», που δεν αναγνωρίζεται από κανέναν πλην της Τουρκίας. Οι δύο οντότητες, όπως υποστηρίζουν, λειτουργούν δίπλα-δίπλα και η προσπάθεια τώρα είναι να πετύχουν έναν «νέο συνεταιρισμό». Ουσιαστικά αυτό που επιδιώκεται είναι οι δύο οντότητες παράλληλα και ταυτόχρονα να μετεξελιχθούν σε συνιστώντα κρατίδια. Αυτό θα προσφέρει αναδρομική νομιμοποίηση και αναγνώριση ως κράτους της αποσχιστικής οντότητας της «ΤΔΒΚ».
Ταυτόχρονα και παράλληλα, θα αποαναγνωρίζεται αναδρομικά η Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία λειτουργεί ως το νόμιμο κράτος και έχει κυριαρχία σε ολόκληρη την επικράτεια της χώρας. Εάν επικρατήσει αυτή η αντίληψη, η τουρκική δηλαδή, τι θα σημαίνει στην πράξη; Στην περίπτωση που θα προκύψει ένα κακό σενάριο, σημαίνει πως σε περίπτωση διάλυσης της «νέας κατάστασης πραγμάτων» η χώρα θα είναι μετέωρη και ασφαλώς η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι στα αζήτητα.
Η τουρκική πλευρά με κάθε τρόπο προσπαθεί, μέσα από διεθνείς παρεμβάσεις και μέσα από τις διαπραγματεύσεις, να ακυρώσει μια στρατηγική θέση της Λευκωσίας, που διαχρονικά αναδεικνύει πως η συμφωνία θα συνιστά μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό δεν το δέχεται, δεν το συζητά η τουρκική πλευρά, καθώς αποδοχή της ε/κ θέσης θα συνιστούσε ακύρωση της δικής της διαχρονικής πολιτικής, αυτής της μη αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Της πολιτικής που επιδιώκει τον στρατηγικό έλεγχο του νησιού.
Η επαναλαμβανόμενη θέση της τουρκικής πλευράς περί «εκλιπούσας» κρύβει πίσω της μιαν ολοκληρωμένη πολιτική. Το κατοχικό καθεστώς λειτουργεί ως ένα μη αναγνωρισμένο κράτος, έχοντας επαφές με ξένες κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς. Αυτό αποτελεί επιτυχία της Άγκυρας και αποτυχία της Λευκωσίας. Η ανατροπή αυτής της προσπάθειας μπορεί να επιτευχθεί με επιθετική πολιτική έναντι της Τουρκίας, σε όλα τα διπλωματικά πεδία, προκαλώντας κόστος στην Άγκυρα. Παράλληλα, θα πρέπει να αποφεύγονται ακροβασίες στις διαπραγματεύσεις, που ενδεχομένως να θέτουν σε αμφισβήτηση το θέμα της μετεξέλιξης (η συζήτηση για «προηγούμενες πράξεις»). Το ζήτημα της μετεξέλιξης δεν είναι πολιτική της αερολογίας αλλά της πράξης. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να αφεθεί να «μπάζει νερά» μια συμφωνία.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσπάθησα να αντιληφθώ το περιεχόμενο της δήλωσης του ΥΠΕΞ (Ιωάννη Κασουλίδη) κατά της Τουρκίας για «εκλιπούσα». Επιστρατεύθηκε μια λανθασμένη ρητορική, που μπορεί να έχει ομοιοκαταληξία, πλην όμως πολιτικά συνιστά ανορθογραφία. Το ψευδοκράτος δεν είναι εκλιπόν, καθώς δεν υπήρξε και δεν υπάρχει. Άλλα προφανώς ήθελε να πει, άλλα είπε.