Χαμένοι στο δάσος και στα συνθήματα: Επιμένοντας σε πολιτικές που δεν απέδωσαν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Αυτές οι κλάψες που ακούγονται, συχνά-πυκνά, περί τελευταίας ευκαιρίας ή ότι εάν δεν λυθεί τώρα το Κυπριακό, «τελειώνει η λύση ομοσπονδίας», αποτελούν το άλλοθι εκείνων που επιλέγουν «τη σίγουρη οδό» της μη λύσης. Τη διαδρομή που έχει δοκιμασθεί και δεν απέδωσε. Και επιμένουν σε αυτή την πολιτική, όπως οι μαθητές που μαθαίνουν «παπαγαλία» το μάθημα και στην πρώτη ερώτηση «μπλοκάρουν».
Το Κυπριακό δεν έχει λυθεί πρωτίστως επειδή αρνείται η Τουρκία να συνεργασθεί. Αυτό είναι το βασικό στοιχείο. Όμως, εάν κανείς παραμένει σε αυτή μόνο τη βασική αιτία, τότε είναι μια υπεραπλουστευμένη προσέγγιση. Καθώς θα μπορούσε αυτή η πολιτική της Άγκυρας να ανατραπεί με σωστή τακτική. Περαιτέρω, δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία, μεταξύ άλλων, επειδή εν πολλοίς αφέθηκε το δάσος στο έλεος των διαφόρων πλανόδιων μεσολαβητών για να σωθεί το δέντρο. Χάθηκε η ουσία του Κυπριακού, οι πραγματικές του διαστάσεις και όλη η στρατηγική διαμορφώθηκε με βάση τις διαδικαστικές τακτικές του ΟΗΕ. Στηρίχθηκε στα «θέλω…» της Τουρκίας.
Την ίδια, ώρα, στη μεγάλη εικόνα, σε καίριο σημείο είναι και η εκ των έσω διαχείριση του εθνικού θέματος. Είναι προφανές πως οι φοβίες και οι παθογένειες του πολιτικού συστήματος διαχρονικά καθήλωσαν τους χειρισμούς και τις δυνατότητες σε μια αμυντική διαχείριση. Η αδυναμία και οι φοβίες οχύρωσαν τους εκάστοτε διαχειριστές πίσω από την πεπατημένη, τις επιλογές της δεκαετίας του ΄70.
Γίνονται συζητήσεις μακριά από την ουσία ( η Τουρκία, η κατοχή, τα αποτελέσματα της, ακόμη δεν απασχολούν). Καμία συζήτηση για όσα διαιωνίζουν την κατοχή και εδραιώνουν τα κατοχικά δεδομένα. Συζητήσεις, όμως, γίνονται για την εκ περιτροπής προεδρία, τις καρέκλες στην Πάνω και Κάτω Βουλή, για τους αστυνομικούς, τα νοσοκομεία, τις τρεις κυβερνήσεις. Η Τουρκία «διαβάζοντας» το γεγονός ότι ο αντίπαλος της δεν είχε τακτική, αλλά κινείται διαχρονικά με τη λογική του «στύλο στύλο άνεση», ακολούθησε μια πολιτική που έφερε στα μέτρα της τις ατέρμονες συζητήσεις στο Κυπριακό. Έχει καταστήσει το Κυπριακό ως ένα θέμα συντάγματος ( εσχάτως ονομάστηκε διακυβέρνηση) και το άφησε να συζητείται για χρόνια μεταξύ των «δυο ηγετών» στο νησί. Λαμβάνοντας πολλές φορές τα εύσημα ότι «συμβάλει στη λύση», κατάφερε να μην φορτώνεται τη συνεχιζόμενη κατοχή τμήματος της Κύπρου. Τις προάλλες πήρε και τα εύσημα για τη στάση της στο προσφυγικό από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος θα έχει… ξεχάσει ή του «διαφεύγει» ότι η Τουρκία με την πολιτική της προκαλεί προσφυγικά ρεύματα. Και στην Κύπρο και εντός της Τουρκίας και στη γειτονιά της.
Όλα στην πολιτική, όπως και στη ζωή, κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Η ακολουθούμενη πολιτική στο Κυπριακό έχει αποδώσει; Όχι.
Τα διλήμματα «ομοσπονδία ή κάτι άλλο», είναι η πατέντα για να παραμείνει κανείς στην πεπατημένη, που οδηγεί στη διχοτόμηση.
Η Κύπρος έχει σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, στρατηγικό ενδιαφέρον, αλλά στη Λευκωσία γίνεται αντιληπτό τούτο μόνο ως πολιτικό στοιχείο εσωτερικής κατανάλωσης.
Γιατί άραγε σε προεκλογικές περιόδους οι πολιτικές δυνάμεις επιλέγουν να σκληραίνουν την ρητορική τους στο Κυπριακό; Διαισθάνονται πως αυτό θέλουν να ακούνε οι πολίτες; Και στην πράξη, κατά την υπόλοιπη περίοδο, τη μη προεκλογική, ποια η ακολουθούμενη πολιτική στο εθνικό θέμα; Η πεπατημένη και αδιέξοδη. Η ψήφος θέλει πιο διεκδικητική πολιτική, τελικά, γι αυτό και οι διαφοροποιήσεις από τα προεκλογικά μπαλκόνια. Μετεκλογικά, όμως, τι γίνεται;