Γνώριζε ο Πούτιν την απόφαση του Ερντογάν για Σουηδία-Φινλανδία; Τζόγος ή γεωπολιτικό παιχνίδι στην πλάτη του ΝΑΤΟ;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Άκρα ετοιμότητα στον αμερικανικό στρατό: Ενισχύει την παρουσία του στη Μέση Ανατολή – Τρόμος στο Ιράν: Σε «ασφαλή τοποθεσία» οδηγήθηκε ο ανώτατος ηγέτης Χαμενεΐ

Ο Ερντογάν φλερτάρει αδιάντροπα με την Αθήνα, αλλά το παίζει νταής απέναντι στη Λευκωσία: Ο άβουλος Γκουτέρες παίζει την τύχη της Κύπρου σε γεύματα αι δεξιώσεις!

Οι “δυνάμεις του κακού” διαβουλεύθηκαν στη Νέα Υόρκη: Ύποπτη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικων της Ρωσίας, του Ιράν και της Τουρκίας, στο μενού η ταλαιπωρημένη Συρία

Άρθρο γνώμης στο Politico (κείμενο: Ville Korpela, Diana Mjeshtri) επισημαίνει ότι το γεωπολιτικό τοπίο στην Ευρώπη έχει αλλάξει ριζικά και παραδοσιακά ουδέτερες χώρες, όπως η Φινλανδία και η Σουηδία, αποφάσισαν να τερματίσουν μια κρίσιμη πτυχή της εθνικής τους ταυτότητας, επισημοποιώντας την πρόθεσή τους να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, κάτι ασύλληπτο μόλις πριν από λίγους μήνες.

Εν τω μεταξύ, η Τουρκία εμποδίζει την πορεία τους προς το ΝΑΤΟ επικρίνοντας τις χώρες ότι φιλοξενούν, ακόμη και υποστηρίζουν, τρομοκρατικές οργανώσεις. Ωστόσο, διαφαίνεται ότι η αντίρρηση της Τουρκίας για την ένταξη των Σκανδιναβών δεν σημαίνει ξεκάθαρη απόρριψη – είναι ένα μέσο διαπραγμάτευσης.

Η Άγκυρα διστάζει να διακόψει τους δεσμούς της με τη Μόσχα, δηλώνοντας ότι κάποιος πρέπει να διατηρήσει μια γραμμή επικοινωνίας ανοιχτή με το Κρεμλίνο, και ζητεί αρκετές παραχωρήσεις από τη Σουηδία σε αντάλλαγμα για την υποστήριξή της.

Έτσι, ενώ η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα παρείχε στη Σουηδία και τη Φινλανδία μια κάλυψη ασφαλείας έναντι της Ρωσίας, τώρα ενέχει τον κίνδυνο να δώσει κίνητρα στην Τουρκία να ξεδιπλώσει πιο τολμηρά σχέδια στη Συρία και τη Μέση Ανατολή, καθώς οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να μειώσουν την παρουσία τους στην περιοχή.

Και καθώς οι ΗΠΑ εξισορροπούν την εξωτερική τους πολιτική για να ευθυγραμμιστούν με το νέο τους καθεστώς ως εξαγωγέα ενέργειας αντί εισαγωγέα, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουν την Κίνα και αναπτύσσουν παρουσία στην Αρκτική, η Τουρκία προσπαθεί να επανεφεύρει τον εαυτό της ως η μεγάλη δύναμη στη Μέση Ανατολή.

Ο Ρώσος Πρέσβης για την Αρκτική Συνεργασία Nikolay Korchunov προειδοποίησε (30/5) ότι από τη στιγμή που η Φινλανδία και η Σουηδία υπέβαλαν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, η περιοχή της Αρκτικής έχει μετατραπεί σε διεθνές θέατρο στρατιωτικών επιχειρήσεων, με τον Φινλανδικό Κόλπο να χρησιμεύει ως άμεση διαδρομή προς την Αγία Πετρούπολη, δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας και πατρίδα του Putin.

• Ωστόσο καταγράφεται δήλωση του Putin ότι η Ρωσία δεν έχει πρόβλημα με τις υποψήφιες χώρες. Τίθεται το ερώτημα αν η απάντηση ήταν αληθινή ή αν η Ρωσία είχε προηγούμενες πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια της Τουρκίας να ασκήσει βέτο στη διαδικασία ένταξης των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.

O Erdogan είπε ότι η Άγκυρα σχεδιάζει σύντομα να ξεκινήσει νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά μήκος των νότιων συνόρων της, δημιουργώντας μια ασφαλή ζώνη βάθους 30 χλμ για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών απειλών από την περιοχή. Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος πρόεδρος επιτέθηκε και στον παραδοσιακό αντίπαλο της χώρας του, την Ελλάδα, λέγοντας ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης «δεν υπάρχει πια» γι’ αυτόν, λόγω της στάσης του για το βέτο της Τουρκίας.

Πρόκειται ίσως για την αρχή της αποχώρησης της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ ή είναι όλο αυτό μέρος μιας επικίνδυνης μεθόδου του Erdogan, αντιγράφοντας τακτικές του Putin τις τελευταίες δύο δεκαετίες με προφανή ατιμωρησία;

Αρχικά, η Τουρκία ήλπιζε ότι η πολιτική ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ θα τη βοηθούσε επίσης να γίνει μέλος της ΕΕ. Αλλά επειδή αυτό δεν συνέβη, υπό τον Erdogan επαναπροσδιορίζεται ως προστάτης των σουνιτών μουσουλμάνων στη Μέση Ανατολή, με στόχο να αποκαταστήσει την παραδοσιακή σφαίρα επιρροής της σε όλη την επικράτεια της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Και ελλείψει νομικών ορίων στο βέτο από τα μέλη της, η Τουρκία έχει τώρα διχάσει το ΝΑΤΟ με ένα γεωπολιτικό παιχνίδι: είτε να κρατήσει ανοιχτή την πόρτα στη Σουηδία και τη Φινλανδία και να θυσιάσει τον κουρδικό λαό και το έδαφός τους, είτε να αποδεχτεί το βέτο της Τουρκίας και αποδυναμώσει την αποφασιστικότητα και την ενότητα της συμμαχίας.

Δεδομένων αυτών των εξελίξεων, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Jens Stoltenberg θα πρέπει να αναλάβει ισχυρές διπλωματικές προσπάθειες για τη διαπραγμάτευση συμφωνίας μεταξύ των σημερινών μελών του ΝΑΤΟ, εστιάζοντας στη μη χρήση του βέτο σε περιπτώσεις όπου περισσότερα από τα τρία τέταρτα των μελών υποστηρίζουν την είσοδο νέων αιτούντων.

Ίσως να έχει έρθει η ώρα για το ΝΑΤΟ να αξιολογήσει προσεκτικά την αξία της ένταξης της Τουρκίας ή να άρει την απαίτηση ομόφωνης ψήφου για να διατηρήσει ζωντανή την πολιτική ανοιχτών θυρών. Στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής στη Μαδρίτη τον Ιούνιο, όπου το ΝΑΤΟ θα υιοθετήσει τη νέα στρατηγική αντίληψη, τα ερωτήματα σχετικά με τη μελλοντική του κατεύθυνση και την ίδια τη φύση της παγκόσμιας τάξης δεν ήταν ποτέ πιο επίκαιρα.

ΠΗΓΗ: Politico, Ville Korpela, Diana Mjeshtri – The Turkish gambit and the future of NATO