ΓΝΩΜΕΣ
18/10/2025 | 06:20
Αθέμιτες πρακτικές: Από τα ολιγοπώλια στους… «ευεργέτες» και τους αυλικούς τους! Οι “επιφανείς” μεγαλοαπατεώνες εξαγοράζουν “τίτλους” με ύποπτες δωρεές και φιλανθρωπίες
Του ευρωβουλευτή ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ* – Βρυξέλλες
Η πρόσφατη Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η οποία βασίστηκε σε δημοσιοποιημένα στοιχεία, διαπιστώνει ολιγοπώλιο στον κατασκευαστικό τομέα για μεγάλα έργα του κυπριακού δημοσίου. Πάντως, η νομική ανάλυση ενός ολιγοπωλίου συνδέεται αλλά δεν ταυτίζεται με την οικονομική.
Από οικονομικής πλευράς, ο ανταγωνισμός είναι το καλύτερο σενάριο για δίκαιες τιμές, ποιότητα κ.ά. Όμως, το μεγάλο μέγεθος μιας εταιρείας με ανάλογο μερίδιο αγοράς και κερδοφορία, δυνατόν να αποτελεί προϋπόθεση για δραστηριοποίηση στον κατασκευαστικό τομέα μεγάλων έργων κι επιπλέον να αποτελεί μια επιτυχημένη και θεμιτή επιχειρηματικότητα.
Άλλωστε, η δεσπόζουσα θέση δεν σημαίνει παρανομία, αλλά είναι η κατάχρηση/εκμετάλλευση μιας τέτοιας θέσης (στις τιμές, στο χρόνο αποπεράτωσης, στον αποκλείσμό ανταγωνιστών κ.ά.) η οποία παραβιάζει την νομιμότητα.
Ειδικά ο κατασκευαστικός τομέας σε μεγάλα έργα «ευνοεί» δημιουργία ολιγοπωλίου και δυνατότητα δεσπόζουσας θέσης, για αυτό και η νομοθετική εποπτείας υπάρχει για να ενεργοποιείται. Επειδή υπάρχει πλαίσιο ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού και επειδή πολλά κατασκευαστικά δημόσια έργα συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ, ζήτησα από την Ευρ. Επιτροπή εις βάθος διερεύνηση με κυριότερο προτάσεις βελτίωσης του ανταγωνισμού.
Μια έρευνα με επιπλέον διεισδυτικά στοιχεία δυνατόν να καταδείξει ή απορρίψει παραβιάσεις (π.χ. συνεννοήσεις, αποκλεισμούς, κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης κ.ά.) με θύμα τους ανταγωνιστές (πραγματικούς ή δυνητικούς), είτε το κράτος λόγω μειωμένης διαπραγματευτικής δύναμης. Εξού, η ανάδειξη ερωτημάτων είναι δηκτική π.χ.
- Γιατί ορισμένοι ιδιοκτήτες εταιρειών, από το λιανικό εμπόριο μέχρι τις … κατασκευές έχουν πολιτικό «προστάτη»; Γιατί όταν οι τιμές πολλών προϊόντων αυξήθηκαν δικαιολογημένα πριν 2-3 χρόνια, δεν μειώθηκαν ανάλογα όταν το κόστος παραγωγής τους επέστρεψε στο αρχικό χαμηλότερο επίπεδο; Είναι αυτές θεμιτές πρακτικές;
Στo Βέλγιο είναι διάσπαρτα τα αγάλματα του βασιλιά Λεοπόλδου, ο οποίος ως ιδιοκτήτης κι απόλυτος ηγεμόνας του Κόνγκο (1885-1908) συγκέντρωσε τεράστιο πλούτο μέσω καταναγκαστικής εργασίας με μαζικά βασανιστήρια και δολοφονίες, καθώς εκατομμύρια Κονγκολέζοι πέθαναν ή ακρωτηριάστηκαν.
Αλλά, ο «φιλεύσπλαχνος» Λεοπόλδος με τους αυλικούς του, χρηματοδοτούσαν ανέγερση κτιρίων στο Βέλγιο, μαζί με αγάλματα και πάρκα προς τιμήν του «ευεργέτη», για τα οποία σήμερα επικρατεί απαξίωση με αίτημα την θεσμική αποδόμησή τους και αποκατάσταση της ιστορικής ηθικής δικαιοσύνης.
- Τέτοια υπήρξαν και στον τόπο μας, από τους φεουδάρχες και επί τουρκοκρατίας οι αγάδες, απομυζούσαν τον μόχθο του λαού οδηγώντας χιλιάδες οικογένειες στην πείνα και ενίοτε στην ατίμωση, με τους εξαθλιωμένους να παραχωρούν τα κορίτσια τους πεσκέσι στον αγά-αφέντη. Αργότερα, διάφοροι «ευεργέτες» μέσω της τοκογλυφίας άρπαζαν νομότυπα (!) την γη των μικροκαλλιεργητών.
Υπάρχουν και σύγχρονοι τέτοιοι … «ευεργέτες», οι οποίοι μέσω μεθοδευμένων παραβιάσεων άγραφων και γραπτών νόμων συγκέντρωσαν πλούτο με τη συγκάλυψη ή και συνέργεια ανθρώπων σε θέσεις-κλειδιά της εξουσίας (στην πολιτική, δικαστική, εποπτική εξουσία) και κατόπιν φρόντισαν ώστε το όνομά τους να φιγουράρει σε κτίρια και πάρκα.
Ενώπιον μας σήμερα, υπάρχουν γνωστές περιπτώσεις τέτοιων μεγαλοαπατεώνων «επιφανών» που αφού πάτησαν επί πτωμάτων και κανονικά έπρεπε να είναι στη φυλακή, «εξαγόρασαν» τον τίτλο του ευεργέτη με δωρεές σε σωματεία, νοσοκομεία, ακαδημαϊκά ιδρύματα ή … εκδίδοντας βιογραφίες για τις «διδακτικές» εμπειρίες τους… Και οι σύγχρονοι αυλικοί πάντα στο ρόλο τους.
(*) Ο Κώστας Μαυρίδης είναι Ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ (S και D)
– [email protected]
-
Τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν απαραίτητα τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
