ΕΠΙΣΤΗΜΗ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
19/09/2025 | 05:41
TRAPPIST-1e: Μπορεί ο εξωπλανήτης με το όνομα… μπίρας να γίνει το επόμενο σπίτι των ανθρώπων; «Κλειδί» η ατμόσφαιρά του, σύντομα οι επιστημονικές απαντήσεις (video)
Ο εξωπλανήτης TRAPPIST-1e, που απέχει περίπου 40 έτη φωτός από τη Γη, συγκεντρώνει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, καθώς οι πρώτες παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο James Webb δείχνουν ότι μπορεί να διαθέτει ατμόσφαιρα.
Το σύστημα TRAPPIST-1, το οποίο ανακαλύφθηκε το 2016 από Βέλγους αστρονόμους, περιλαμβάνει επτά βραχώδεις πλανήτες γύρω από έναν ερυθρό νάνο, τρεις εκ των οποίων βρίσκονται στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη.
Οι ερευνητές εστίασαν στον TRAPPIST-1e, τον τέταρτο πλανήτη από το άστρο, δημοσιεύοντας τα πρώτα αποτελέσματα στο περιοδικό The Astrophysical Journal Letters. Οι τέσσερις παρατηρήσεις του 2023 δεν απέκλεισαν την παρουσία ατμόσφαιρας, γεγονός που ενισχύει την αισιοδοξία. «Το όνειρο παραμένει ζωντανό -μπορεί ακόμα να έχει ατμόσφαιρα» δήλωσε ο αστρονόμος Νέστορ Εσπίνοζα, σημειώνοντας ότι έχουν ήδη προγραμματιστεί άλλες 15 παρατηρήσεις.
Μέχρι σήμερα, το τηλεσκόπιο James Webb έχει αποκλείσει την ύπαρξη ατμόσφαιρας μόνο στον TRAPPIST-1b, τον πιο κοντινό πλανήτη. Για τον TRAPPIST-1e, οι πρώτες ενδείξεις αποκλείουν μια πρωτογενή, υδρογονοβασισμένη ατμόσφαιρα, ενώ θεωρείται απίθανο να διαθέτει ατμόσφαιρα πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα, όπως η Αφροδίτη και ο Άρης.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι πιθανότερο να πρόκειται για ατμόσφαιρα πλούσια σε άζωτο, παρόμοια με αυτή της Γης ή του Τιτάνα.
Ο TRAPPIST-1e έχει μέγεθος παρόμοιο με της Γης και ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά γύρω από το άστρο του σε έξι ημέρες. Λόγω του μικρού μεγέθους του άστρου, όλοι οι πλανήτες του συστήματος βρίσκονται πολύ κοντά του -τόσο ώστε, αν τοποθετούνταν στο ηλιακό μας σύστημα, θα χωρούσαν μέσα στην τροχιά του Ερμή.
Οι μελέτες βασίζονται στην παρατήρηση της μείωσης της φωτεινότητας του άστρου όταν ο πλανήτης διέρχεται μπροστά του. Οι αλλαγές στο φως που φτάνει στο τηλεσκόπιο αποκαλύπτουν ενδείξεις για τη σύσταση της ατμόσφαιρας. Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι σε επόμενες παρατηρήσεις θα ανιχνευτούν συγκεκριμένα αέρια, όπως το μεθάνιο, το οποίο στη Γη σχετίζεται με τη ζωή.
«Η επιβεβαίωση μιας τέτοιας ατμόσφαιρας θα ήταν επαναστατική» σημείωσε ο Εσπίνοζα. «Θα έλυνε τη διαμάχη για το αν οι πλανήτες γύρω από ερυθρούς νάνους μπορούν να διατηρήσουν ατμόσφαιρα. Αν ισχύει, τότε οι δυνατότητες για ζωή στο σύμπαν πολλαπλασιάζονται».
Η καθηγήτρια Σάρα Σίγκερ από το MIT υπογράμμισε ότι τα στοιχεία αποκλείουν ατμόσφαιρες τύπου Αφροδίτης ή Άρη, εστιάζοντας πλέον σε πιο γήινα σενάρια. Η ολοκλήρωση των νέων παρατηρήσεων αναμένεται έως το τέλος του έτους, με πιθανή συνέχεια για ακόμη περισσότερες μελέτες.
Ακόμη κι αν τελικά δεν υπάρχει ατμόσφαιρα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι εξίσου σημαντικό, καθώς θα προσφέρει νέα γνώση για τις συνθήκες ζωής και θα ανοίξει τον δρόμο για μελλοντικά, ισχυρότερα τηλεσκόπια.
